वेब्याक मेसिन
 | |
पर्दा चित्रण  वेब्याक मेशिन गृहपृष्ठ | |
साइटको प्रकार | सङ्ग्रह |
|---|---|
| मालिक | इन्टरनेट सङ्ग्रह |
| युआरएल | web |
| अलेक्सा क्रम | २४९ (नोभेम्बर २०१७ सम्म)[१] |
| दर्ता | इच्छाधीन |
वेब्याक मेशिन अङ्ग्रेजी: Wayback Machine इन्टरनेट मा वर्ल्ड वाइड वेब र अन्य जानकारी का लागि संयुक्त राज्य अमेरिकाको सान फ्रान्सिस्को मा रहेको एक गैर-नाफा सङ्गठन मा आधारित इन्टरनेट सङ्ग्रह द्वारा निर्मित डिजिटल अभिलेख हो ।[४][५]
इतिहास
इन्टरनेट सङ्ग्रहले अक्टोबर २००१ मा वेब्याक मेशिनको सुरू गर्यो । यो ब्रूस्टर काहले र ब्रूस गिलेट द्वारा स्थापित गरिएको थियो । जुन एलेक्सा इन्टरनेटमा सामग्रीहरू राखिएको छ । सेवाले प्रयोगकर्ताहरूलाई समय समयमा वेब पेजहरूको सङ्ग्रहित संस्करण हेर्न सक्षम बनाउँछ । जुन अभिलेखलाई "तीन आयामी सूचकांक" भनिन्छ ।
१९९६ देखि, वेब्याक मेसिनले वेबसाइटहरूको क्याच पृष्ठलाई लिनक्स नोडहरूको ठूलो परिणाममा सङ्ग्रह गर्दैछ । यसले चाहिएको अवसरमा साइटहरू पुन:अवलोकन गर्दछ र नयाँ संस्करण अभिलेख गर्दछ । साइटहरूले साइटमा यूआरएल खोजी बक्समा प्रवेश गर्ने व्यक्तिहरूद्वारा क्याच पृष्ठमा पनि सङ्ग्रह गर्न सक्छन् । इरादा त्यस समाग्रीको सङ्ग्रह गर्ने हो जुन अन्य साइट खोल्न नसकिने वा बन्द हुने हुन्छन् । मेशिनको रचनाकारहरूको समग्र दृष्टि सम्पूर्ण इन्टरनेटको सङ्ग्रह गर्नु हो ।[६]
जानकारी पाँच वर्ष को लागि डिजिटल टेप मा राखिएको थियो । कहले ले कहिलेकाही शोधकर्ता र वैज्ञानिकहरूको अधिक डाटाबेस मा ट्याप गर्न अनुमति दिन्छ । सन् २००१ मा जब अभिलेख आफ्नो पाँचौं वर्षगाठमा पुग्यो, यो क्यालिफोर्निया विश्वविद्यालय, बर्कले विश्वविद्यालय मा एक समारोह मा अनावरण गरियो र जनताका लागि खोलिएको थियो ।[७]
वेब्याक मेसिनको नाम "WABAC मेशिन" को सन्दर्भको रूपमा छनोट गरिएको थियो । समय-यात्रा यन्त्र मा, पे रबडी र शर्मेन्ट ले द रोकि र बुल्डविन्कल शोमा एनिमेटेड कार्टून क्यारेक्टरद्वारा प्रयोग गरिएको थियो । एनिमेटेड कार्टूनको घटक खण्डमा, पेबाडीको सम्भावना इतिहास, क्यारेक्टरहरू नियमित रूपमा मशीनको साक्षी, भाग लिन, र अधिक भन्दा अक्सर इतिहासमा प्रसिद्ध घटनाहरू परिवर्तन गर्न प्रयोग गर्थे ।[८][९]
प्राविधिक विवरण
सफ्टवेयरलाई "क्रल" गर्नका लागि विकास गरिएको छ र सबै सार्वजनिक पहुँचयोग्य वर्ल्ड वाइड वेब पृष्ठहरू, गोफर पदानुक्रम, नेटन्यूज बुलेटिन बोर्ड प्रणाली र सफ्टवेयर डाउनलोड गर्न योग्य इन्टरनेटमा सामग्रीहरू डाउनलोड गर्न सकिन्छ ।[१०] यी "क्रलहरू" द्वारा एकत्रित जानकारी इन्टरनेटमा उपलब्ध सबै जानकारी समावेश गर्दैन, किनकि डेटा प्रकाशक द्वारा प्रतिबन्धित वा डेटाबेसमा भण्डारण गरिएको धेरै कुरामा सीमित छैन । आंशिक रूपमा सञ्चालित वेबसाइटहरूमा विसंगतिहरू हटाउनका लागि इन्टरनेट सङ्ग्रहद्वारा संस्थाहरू र सामग्री सिर्जनाकर्ताहरूलाई स्वैच्छिक रूपमा फसल र डिजिटल सामग्रीको सङ्ग्रह सुरक्षित गर्न र डिजिटल संग्रहणहरू सिर्जना गर्न अनुमति दिनको रूपमा प्रयोग गरिएको थियो ।[११]
क्रल विभिन्न स्रोतबाट योगदान गरिन्छ । केहि केहि तेस्रो पक्षबाट आयात गरिएका छन् र अरूलाई आन्तरिक रूपमा अभिलेख राखिएको छ । उदाहरणको लागि स्लोन फाउन्डेसन र एलेक्सले क्रललाई योगदान दिएका छन् । एनआरए र इन्टरनेट मेमोरीको दर्पणमार्फत एनआरए को तर्फबाट चल्दछ । "वर्ल्ड वाइड वेब क्रलहरू" २०१०बाट चलिरहेको छ र वैश्विक वेब मा कब्जा गरिरहेको छ ।[१२]
स्न्यापशट क्याप्चरको आवृत्ति प्रति वेबसाइटमा भिन्न हुन्छ । "विश्वव्यापी वेब क्रलहरू" मा वेबसाइटहरू "क्रल सूची" मा समावेश गरिएको छ । यस साइट क्रल प्रति एक पटक अभिलेख गरिएको छ । एक क्रल महिनाको आधारमा महिना वा पूर्णतया पूरा गर्न सक्दछ । उदाहरणको लागि "वाइड क्रल नम्बर १३" ९ जनवरी, २०१५ मा सुरू भयो र ११ जुलाई, २०१६ मा सम्पन्न भयो ।[१३] तथापि त्यहाँ कुनै पनि समयमा धेरै क्रलहरू हुन सक्दछ र साइट एक पटक भन्दा बढी क्रल सूचीमा समावेश हुन सक्छ । त्यसैले कति पटक साइट क्रल गरिएको छ भन्ने धेरै फरक हुन्छ ।[१४]
सन्दर्भ सामग्रीहरू
- ↑ "Archive.org Site Info", Alexa Internet, मूलबाट ३ अगस्ट २०१६-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १८ जुन २०१६। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण १८ जुन २०१६ मिति
- ↑ "WayBackMachine.org WHOIS, DNS, & Domain Info – DomainTools", WHOIS, अन्तिम पहुँच २०१६-०३-१३।
- ↑ "InternetArchive.org WHOIS, DNS, & Domain Info – DomainTools", WHOIS, अन्तिम पहुँच २०१६-०३-१३।
- ↑ "Internet Archive launches WayBack Machine", Online Burma Library, २००१-१०-२५, २०१६-०३-२४-को मूल रूप सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २०१६-०३-१३।
|deadurl=प्यारामिटर ग्रहण गरेन (सहायता) - ↑ "The Internet Archive: Building an 'Internet Library'", Internet Archive, २००१-११-३०, मूलबाट नोभेम्बर ३०, २००१-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २०१६-०३-१४।
|deadurl=प्यारामिटर ग्रहण गरेन (सहायता) - ↑ Cook, John (नोभेम्बर १, २००१), "Web site takes you way back in Internet history", Seattle Post-Intelligencer, १२ अगस्ट २०१४-को मूल रूप सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १५ अगस्ट २०११।
|deadurl=प्यारामिटर ग्रहण गरेन (सहायता) - ↑ "Wayback Goes Way Back on Web", Wired, अक्टोबर २८, २००१, अन्तिम पहुँच अक्टोबर १६, २०१७।
- ↑ Green, Heather (फेब्रुअरी २८, २००२), "A Library as Big as the World", BusinessWeek, मूलबाट २० डिसेम्बर २०११-मा सङ्ग्रहित।
- ↑ TONG, JUDY (सेप्टेम्बर ८, २००२), "RESPONSIBLE PARTY – BREWSTER KAHLE; A Library Of the Web, On the Web", New York Times, २० फेब्रुअरी २०११-को मूल रूप सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १५ अगस्ट २०११।
|deadurl=प्यारामिटर ग्रहण गरेन (सहायता) - ↑ Kahle, Brewster, "Archiving the Internet", Scientific American – March 1997 Issue, ३ अप्रिल २०१२-को मूल रूप सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १९ अगस्ट २०११।
|deadurl=प्यारामिटर ग्रहण गरेन (सहायता) वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण ३ अप्रिल २०१२ मिति - ↑ Jeff Kaplan (अक्टोबर २७, २०१४), "Archive-It: Crawling the Web Together", Internet Archive Blogs, अन्तिम पहुँच अक्टोबर १६, २०१७।
- ↑ "Worldwide Web Crawls", Internet Archive, अन्तिम पहुँच अक्टोबर १६, २०१७।
- ↑ "Wide Crawl Number 13", Internet Archive, अन्तिम पहुँच अक्टोबर १६, २०१७।
- ↑ Kalev Leetaru (जनवरी २८, २०१६), "The Internet Archive Turns 20: A Behind the Scenes Look at Archiving the Web", Forbes, अन्तिम पहुँच अक्टोबर १६, २०१७।
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
