Sir Isaac Newton FRS (4 januwoari 1643 – 31 meart 1727, of in de oolde telling: 25 december 1642 – 20 meart 1727) was nen Engelsen skeaidkeundigen, wiskeundigen, stearnkieker, natuurlik filosoof, alchemist en godsdeenstkeundigen, den at vuur völle gelearde leu n belangrieksten kearl van oet de geskiedenisse hef ewest. Zinne oetgawe van 1687 van de Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica (vake vuur t gemak of ekortt töt Principia) wörd vake eneumd as t belangriekste book oet de geskiedenisse van de wetenskop, duurdet t de groondbegeensels legt vuur de meeste klassieke mechanika. In dit woark beskreef Newton de algemene zwoartekracht en de dree wetten van beweaging, dee't de wetenskoppelike kiek op t oetspansel vuur de volgende dree joarhoonderdte ingriepend veraanderden. Hee leut zeen det de beweagingen van eardse dinge en van de hemmelliewe besteurd wörd duur dezelfde natuurwetten, duur de oawereenkomst te teunen tusken Kepler zinne wetten oawer planeetbeweagingen en zin egene zwoartekrachttheorie, woermet'e de leste twiefels vortnam oawer t feit det de zunne in middeln van t heelal steet, en de wetenskoppelike duurbraak bevorderden.

Newton bouwden ook n eersten broekboaren reflekterenden stearnkieker, en hee ontwikkelden ne theorie oawer kluren den't he baseerden op de woarnemming det n prisma wit lecht opdeelt in alle zichtbere kluren. Hee bedachten ook nen empiriesen wet van koeling, en hee dachen völle noa oawer de snelheaid van t geluud.

In de wiskeunde deelt Newton de eare met Gottfried Leibniz vuur t bedeanken van de differensiële en integrale oneandigheaidsrekkening. Hee leut ook de binominaalrekkening zeen, oontwikkelden de zogeneumde "Newtonmethode" um de nulpeunten van ne feunksie te benoaderen, en hee dreug bie an t onderzoek noar machtsriegen.

Newton blif nog aait invlood oet oefenen op wetenskoppers, zo as an egewen duur nen telling oonder wetenskoppers en t gewone volk in Groot-Britannië's Royal Society, woerbie wör evroagen wee't der mear invlood hef ehad op wetenskop; Newton of Albert Einstein.

Newton was ook froai geleuwig, mear op zinne egene manere. Hee hef mear oawer Biebelse zaken eskrewen as oawer natuuurkeunde, hoowal he met det leste bekeander is ewörden.

Commons: Isaac Newton - plaatjes, filmkes en/of gelüüdsbestanden.