बिकानेर संस्थान हे ब्रिटिश भारतातल्या राजपुताना स्टेट्स एजन्सीतील एक संस्थान होते. या संस्थानाची राजधानी बिकानेर या नगरात होती. हे संस्थान राजस्थानातले एक मोठे संस्थान होते.

बिकानेर संस्थानाची स्थापना इ.स. १४६५ या वर्षी झाली.

राठोड घराणे हे बिकानेर संस्थानाचे संस्थानिक होते. बिकानेरचे महाराजा सादूल सिंह यांनी हे संस्थान १९४७ या वर्षी भारतीय संघराज्यात विलीन केले. असे असले तरी महाराजांच्या वारसाला प्रजेकडून राजाचा सन्मान मिळतो.

बिकानेर हा प्रजासत्ताक भारतातल्या राजस्थान राज्यातील एक जिल्हा आहे; बिकानेर शहर हे त्या जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे.