Шангас овогт Чулууны Далай (1930 онд Ховд аймгийн Зэрэг суманд төрсөн-2009 оны 6 сарын 12-нд нас барсан) - Монгол улсын Шинжлэх ухааны гавъяат зүтгэлтэн, академич, түүхч, хятад судлаач эрдэмтэн хүн.

Тэрээр 1930 онд Ховд аймгийн Зэрэг суманд төржээ. 1950 онд Ховд аймгийн төвийн 10 жилийн дунд сургуулийг дүүргэсэн.

1950-1952 онд МУИС-ийн түүхийн ангид суралцсан байна.

1952 онд Бээжингийн их сургуульд дэвшин суралцаж, түүхч мэргэжлээр төгссөн.

1958 онд төгсч ирээд Монгол Улсын Их Сургуульд түүхийн багш, Шинжлэх Ухааны Академийн Түүхийн Хүрээлэнд эрдэмтэн нарийн бичгийн дарга, захирал,

1962-1968 онд БНМАУ-аас БНХАУ-д суугаа Элчин Сайдын Яаманд нэгдүгээр нарийн бичгийн дарга, 1986-1989 онд зөвлөх,

ШУА-ийн дэргэдэх Дорно Дахины Судлалын хэлтэст эрхлэгч, Дорно Дахины Судлалын Хүрээлэнд эрдэмтэн нарийн бичгийн дарга, ШУА-ийн Зүүн Хойд Ази Судлалын Төв, Олон Улс Судлалын Хүрээлэнд захирал, зөвлөхөөр ажиллаж байжээ.

Ч.Далай 2009 оны 6-р сарын 12-нд өвчний улмаас нас баржээ.

Тэрээр 1970 онд "Юань гүрний Монгол" сэдвээр түүхийн ухааны дэд доктор, 1986 онд "Монгол-Хятадын харилцаа (1949-1984)" сэдвээр докторын зэрэг хамгаалсан юм.

• Монголын Бөө мөргөлийн товч түүх (1959 онд, УБ)
• Юань гүрний үеийн Монгол
• Хамаг Монгол Улс (1101-1206)
• Монголын түүх (1260-1388)
• Их Монгол Улс (1206-1388)
• Өгэдэй хаан
• Ойрад Монголын түүх
• Монгол Хятадын Харилцаа (1949-1984)

Ч.Далайн мэндэлсний 90 жилийн ойд зориулан 2020 оны 9-р сард Ховд аймгийн Зэрэг сумын дунд сургуулийг академич Чулууны Далайн нэрэмжит болгосон байна.

2020 онд эрдэмтний 90 насны ойд зориулж БШУЯ-ны дэргэдэх Монгол судлалын үндэсний зөвлөлийн санаачилга, Соёлын яамны санхүүжилтээр “Академич Чулууны Далайн бүтээлийн эмхэтгэл” 9 боть бүтээл хэвлэгдэн гарсан.

• "Академич Чулууны Далай /1930-2009/". Өнөөдөр сонин. 2009-06-16. Retrieved 6 сарын 16. ((cite web)): Check date values in: |accessdate= (help); Unknown parameter |accessyear= ignored (|access-date= suggested) (help)^{[permanent dead link]}