ഓക്സിജന്റെ സാന്നിധ്യത്തിൽ സംഭവിക്കുന്ന ഏതെങ്കിലും ഓക്സീകരണമാണ് ഓട്ടോക്സിഡേഷൻ . വായുവിലെ ജൈവ സംയുക്തങ്ങളുടെ അപചയത്തെ (ഓക്സിജന്റെ ഉറവിടമായി) വിവരിക്കാൻ ഈ പദം സാധാരണയായി ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഓട്ടോക്സിഡേഷൻ ഹൈഡ്രോപെറോക്സൈഡുകളും ചാക്രിക ഓർഗാനിക് പെറോക്സൈഡുകളും ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നു. ഈ ഇനങ്ങൾ‌ക്ക് കൂടുതൽ‌ പ്രതികരിക്കാൻ‌ കഴിയും. വാർദ്ധക്യം, പെയിന്റ്, ഭക്ഷണങ്ങളുടെ കേടുപാടുകൾ, പെട്രോകെമിക്കലുകളുടെ അപചയം, രാസവസ്തുക്കളുടെ വ്യാവസായിക ഉത്പാദനം എന്നിവ ഉൾപ്പെടെ നിരവധി പ്രതിഭാസങ്ങൾക്ക് ഈ പ്രക്രിയ പ്രസക്തമാണ്. ഓക്സിഡൈസേഷൻ പ്രധാനമാണ്, കാരണം ഇത് സംയുക്തങ്ങളെ ഓക്സിജൻ ഉള്ള ഡെറിവേറ്റീവുകളായി പരിവർത്തനം ചെയ്യുന്നതിനുള്ള ഉപയോഗപ്രദമായ പ്രതികരണമാണ്, മാത്രമല്ല ഇത് ആവശ്യമില്ലാത്ത സാഹചര്യങ്ങളിൽ സംഭവിക്കുന്നു (ഓട്ടോമൊബൈൽ ടയറുകളിലോ റാൻസിഡിഫിക്കേഷനിലോ റബ്ബറിന്റെ വിനാശകരമായ വിള്ളൽ പോലെ ). ^[1]

ഡൈ ഇതൈൽ ഈതർ അതിന്റെ ഹൈഡ്രോ പെരോക്സൈഡായി മാറുന്നത് ഓട്ടോക്സിഡേഷനു ഒരു ക്ലാസിക് ഉദാഹരണമാണ് വസ്തുക്കൾ വളരെ മെല്ലെ തീയില്ലാതെ ഓക്സിജനുമായി പ്രവർത്തിക്കുന്നതായി കണക്കാക്കാം.

ഫലത്തിൽ എല്ലാത്തരം ജൈവവസ്തുക്കളും വായു ഓക്സീകരണത്തിന് വിധേയമാകുമെങ്കിലും, ചില തരം വസ്തുക്കൾ പ്രത്യേകിച്ചും ഓക്സിഡേഷന് സാധ്യതയുള്ളവയാണ്, ഇതിൽ അപൂരിത സംയുക്തങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്നു, അവയ്ക്ക് അലൈലിക് അല്ലെങ്കിൽ ബെൻസിലിക് ഹൈഡ്രജൻ ആറ്റങ്ങളുണ്ട്; ഈ വസ്തുക്കൾ ഓക്സിഡേഷൻ വഴി ഹൈഡ്രോപെറോക്സൈഡുകളായി പരിവർത്തനം ചെയ്യപ്പെടുന്നു.

ഓട്ടോക്സിഡേഷൻ ഒരു ഫ്രീ റാഡിക്കൽ ചെയിൻ പ്രക്രിയയാണ്. അത്തരം പ്രതിപ്രവർത്തനങ്ങളെ മൂന്ന് ഘട്ടങ്ങളായി തിരിക്കാം: ചെയിൻ ഓർഗനൈസേഷൻ, പ്രചരണം, അവസാനിപ്പിക്കൽ. ^[2] ഓട്ടോക്സിഡേഷൻ എന്നത് ഏതൊരു പ്രക്രിയയുടെയും വിശാലമായ പദമാണ്, അത്പ ലപ്പോഴും തെറ്റായി നിർവചിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്, ഇത് തുടർന്നുള്ള ഘട്ടത്തിന് വിധേയമാകുന്നതിന് മതിയായ പ്രതിപ്രവർത്തനത്തിന്റെ ഒരു സ്വതന്ത്ര റാഡിക്കലുകളെ സൃഷ്ടിക്കുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന്, ബെൻസോയിൽ പെറോക്സൈഡ് പോലുള്ള ഒരു റാഡിക്കൽ കത്തൽ വിഘടനം വഴി ഫ്രീ റാഡിക്കലുകളെ ഉദ്ദേശ്യത്തോടെ നിർമ്മിക്കാൻ കഴിയും. ചില സന്ദർഭങ്ങളിൽ, തുടക്കമിടുന്നത് നന്നായി മനസ്സിലാക്കാത്ത ഒരു പ്രക്രിയയിലൂടെയാണ്, പക്ഷേ എളുപ്പത്തിൽ അമൂർത്തമായ ഹൈഡ്രജൻ ഉള്ള ഒരു വസ്തുവുമായി ഓക്സിജന്റെ സ്വാഭാവിക പ്രതികരണമായി കരുതപ്പെടുന്നു. പുകമഞ്ഞ് പോലുള്ള മലിനീകരണ വസ്തുക്കളും വിനാശകരമായ ഓക്സിഡേഷൻ പ്രക്രിയകൾക്ക് തുടക്കമിടുന്നു.

1. ↑ H. Yin, N. A. Porter (2005). "Forum Review: New Insights Regarding the Autoxidation of Polyunsaturated Fatty Acids". Antioxidants & Redox Signaling. 7.
2. ↑ K. U. Ingold (1961). "Inhibition of the Autoxidation of Organic Substances in the Liquid Phase". Chem. Rev. 61: 563–589. doi:10.1021/cr60214a002.