For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Y хромозом.

Y хромозом

Y хромозомот со обележани генски локуси.

Y хромозомот (се чита ипсилон хромозом) е полово-одредувачкиот хромозом кај повеќето цицачи, вклучувајќи ги и луѓето. Кај цицачите, тој го содржи генот SRY, кој го започнува и иницира развојот на семениците (тестисите), со што се одредува полот. Човечкиот Y хромозом се состои од околу 60 милиони базни парови.

Општи одлики

[уреди | уреди извор]

Повеќето цицачи имаат еден пар на полови хромозоми во секоја клетка (иако, на пример, клунарот, Ornithorhynchus anatinus, поседува пет пара). Машките единки поседуваат еден Y хромозом и еден X-хромозом, додека женките имаат два X-хромозоми. Кај цицачите, Y хромозомот го содржи генот кој го насочува ембрионалниот развиток кон создавање на машка единка. Овој ген е SRY. Другите гени на овој хромозом се потребни за нормалното производство на сперматозоиди.

Постојат и исклучоци од горното правило. Меѓу луѓето, некои мажи имаат два X-хромозоми и еден Y хромозом (XXY или Клинефелтеров синдром), или еден Х и два Y хромозоми (XYY синдром), додека некои жени поседуваат три X-хромозоми или само еден неспарен X-хромозом (генетско нарушување познато како Тарнеров синдром). Постојат и други исклучоци каде SRY генот е оштетен (нарушување познато како XY женка) или копиран на X-хромозомот (што доведува до нарушувањето ХХ мажјак). За слични вакви феномени, видете синдром на инсензитивност на андроген и интерсекс.

Присуството или отсуството на Y хромозомот е метод за полова детерминација.

Потекло и еволуција

[уреди | уреди извор]

Пред Y хромозомот

[уреди | уреди извор]

Многу ектотермни ‘рбетници немаат полови хромозоми. Доколку тие имаат разделни полови, полот во тој случај се детерминира под дејство на еколошките фактори на средината, отколку по генетски пат. За некои од нив, особено влекачите, полот зависи од температурата на која се вршела инкубацијата, а останатите се хермафродити.

{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Y хромозом
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?