Детелина
Детелина
Научна класификација
Царство:	Растенија
Нерангирано:	Скриеносеменици
Ред:	Бобовидни
Семејство:	Бобови
Потсемејство:	Глушини
Род:	Детелина L.
Subgenera and Sections[1][2]
подр. Chronosemium подр. Trifolium одд. Glycyrrhizum одд. Involucrarium одд. Lupinaster одд. Paramesus одд. Trichocephalum одд. Trifoliastrum одд. Trifolium одд. Vesicastrum
Синоними
Amoria C. Presl[3] Bobrovia A. P. Khokhr.[3] Chrysaspis Desv.[3] Lupinaster Fabr.[3] Ursia Vassilcz.[3] Xerosphaera Soják[3]

Детелина (науч. Trifolium) — род од околу 300 видови растенија од семејството бобови (Fabaceae), распространет ширум светот. Најголема разновидност има во умерените краишта на северната полутопка, но се среќаваат и многу видови во Јужна Америка и Африка, како на високите планини, така и во тропски предели. Ова се мали едногодишни, двегодишни или кратовечни повеќегодишни билни растенија. Листовите се трилисни (ретко со по 5 или 7 ливчиња), со залистоци што се издаваат од лисната дршка. Главичките гости и зашиленени цветови со виолетова, бела или жолта боја. Постојат и други сродни растенија што често се нарекуваат „детелина“, но всушност не се. Такви примери се пчелникот (Melilotus) и луцерката (Medicago). Научниот назив доаѓа од латинските поими tres, „три“ и folium, „лист“, што значи „трилисник“, поради трите карактеристични ливчиња.

Повеќе видови детелина масовно се одгледуваат како фуражни култури. Најзастапени во светот се белата (T. repens) и црвената детелина (T. pratense). Се сее самостојно, или заедно со плевел. Нејзината погодност како сточна храна се должи на повеќе причини: вирее слободно, постојано се враќа по секоја косидба, расте во обилна количина, хранлива е и вкусна за добитокот, го врзува азотот, ја намалува потренбата од вештачки ѓубрива, расте на најразлични почви и клими и може да се користи за зелено ѓубрење.

Во многу подрачја детелината е кратковечна, особено на места со кисела почва. Ова се должи на сплет од штетници, болести и состојките во земјата. Затоа, таму се практикува плодоред на посевите, не дозволувајќи детелината да се сади почесто од еднаш на осум години.

Медоносните пчели е значаен опрашувач на детелината и оттаму ова растение има големо значење во пчеларството, особено бидејќи нејзиниот цвет е еден од главните извори на нектар за пчелите.

Во Македонија се одгледуваат повеќе видови детелина, на површина од околу 2.000 хектари со просечен принос од 3 тони сено на хектар.^[4]. Детелината најмногу се одгледува за сточна храна, односно за сено и сурова прихрана на добиток, а исто така игра и значајна улога во пчеларството како медоносни растенија. Најзастапени се следниве (по азбучен ред):^[5]

• александриска детелина (T. alexandrinum)
• бела детелина (T. repens)
• жолта детелина (T. patens)
• инкарнатска детелина (T. incarnatum)
• јагодеста детелина (T. fragiferum)
• персиска детелина (T. resupinatum)
• планинска детелина (T. montanum)
• подземна детелина (T. subterraneum)
• црвена детелина (T. pratense)
• шведска детелина (T. hybridum)

Некои поретки примероци на детелината можат да имаат по четири ливчиња. Затоа, четирилисната детелина се смета за симбол на среќа и стои како обележје на разни игри на среќа и претставува еден од симболите на Државната лотарија на Македонија. Се среќаваат и примероци со по пет, шест и повеќе ливчиња, но овие се мошне ретки. Светскиот рекорд за највеќе ливчиња на детелина е 56, поставен во 2009 г.^[6]

Детелината е познат традиционален симбол на Ирска, под називот „шамрок“ (ирс. Seamróg, анг. Shamrock)). Според преданијата, прв почнал да го користи Свети Патрик, поради тоа што трите листа ја означувале Светата Троица. Некои сметаат дека симболот се однесува на малата или белата детелина, додека понекогаш се вели дека тоа е киселата детелина (Oxalis, која не е вистинска детелина).

• „Детелина со четири листа“ — кус расказ на македонската писателка Сања Михајловиќ-Костадиновска од 2018 година.^[7]

Родот опфаќа 245 вида:^[1]

• Луцерка
• Пчелник
• Фуражни култури
• Четирилисна детелина

„Детелина“ на Ризницата ?

• „Детелина“ — Енциклопедија на живиот свет

• Детелина на Викивидовите ^?
• Тема: Детелина (Trifolium) Архивирано на 5 март 2016 г. — Пчеларски форум
• Соновник: Детелина — верувања за детелината во соништата, портал „Фемина“