For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for 6 век п.н.е..

6 век п.н.е.

< 7 век п.н.е. 6 век п.н.е. 5 век п.н.е. >
100 99 98 97 96 95 94 93 92 91
90 89 88 87 86 85 84 83 82 81
80 79 78 77 76 75 74 73 72 71
70 69 68 67 66 65 64 63 62 61
60 59 58 57 56 55 54 53 52 51
50 49 48 47 46 45 44 43 42 41
40 39 38 37 36 35 34 33 32 31
30 29 28 27 26 25 24 23 22 21
20 19 18 17 16 15 14 13 12 11
10 9 8 7 6 5 4 3 2 1

6 век п.н.е. започнува на 1 јануари 600 п.н.е., а завршува на 31 декември 501 пред нашата ера.

Овој век претставува врв на период во човековата историја популарно познат како Осево време. Во овој период се појавуваат пет главни мисловни струи кои извираат од пет големи мислители во различни делови на светот: Буда и Махавира во Индија, Заратустра во Персија, Питагора во Грција и Конфуциј во Кина. Панини, во Индија, ја составува граматиката за Санскрит во овој век.[1] Таа претставува најстара позната граматика на било кој јазик.

Во Западна Азија, првата половина на овој век беше доминирана од страна на Нововавилонското или Халдејско Царство, која се здоби со моќ при крајот на претходниот век, по успешен бунт против асирската власт. Јудејското Кралство пропадна во 586 п.н.е., кога вавилонските сили под водство на Навохудонозор II го заробиле Ерусалим и го прогониле поголемиот дел од населението. Кир Велики ѝ стави крај на вавилонската власт во 540-те и ја основал Персиската империја на нејзино место. Персиската империја продолжи да се шири и прерасна во најголемата империја во светот во тоа време.

Во Европа во железната доба експанзијата на Келтите била во тек. Кина била во периодот на Пролет и Есен.

Споменик 1, олмечка колосална глава во Ла Вента
  • Средина на 6 век п.н.е.: основањето на Храмот на Олимпискиот Зевс (Атина).
  • 598 п.н.е.: Јоахин го наследува Јоаким како цар на Јуда.
  • 16 март 597 п.н.е.: Вавилонците го освојуваат Ерусалим; го заменуваат Јоахин со Седекија како на цар.
  • 595 п.н.е.: Псамтик II го наследува Нечо II како крал на Египет.
  • 594 п.н.е.: Солон е назначен за архонт на Атина; воспоставува демократски реформи.
  • 590 п.н.е.: египетската војска ја уништува Напата, прнудувајќи го кушитскиот двор да се премести кон побезбедната локација Мерое во близина на шестиот брзак.[2]
Гравура на оникс со натпис на Навуходонозор II
Средновековна претстава на Талес
  • 589 п.н.е.: Априј го наследува Псамтик II како крал на Египет.
  • 588 п.н.е.: Невуходонозор II ја започнува опсадата на Ерусалим; според некои извори датумот е 587 п.н.е.
  • 587 п.н.е./586 п.н.е.: Ерусалим паѓа под власт на Вавилонците, ставајќи му крај на Јудејското кралство. Освојувачите го уништуваат Соломоновиот храм и ги прогонуваат останатите жители. Започнува вавилонското заробеништво на Евреите.
  • 586 п.н.е.: смртта на кралот Динг од Џоу, кралот на династија Џоу
  • 28 мај 585 п.н.е.: има затемнување на сонцето како што е предвидено од Талес, додека Алијат II се бори со  Кијаксар. Ова доведува до примирје. Овој е еден од кардиналните датуми според кој други датуми можат да бидат пресметани.
  • 585 п.н.е./584 п.н.е.: Астијаг го наследува Кијаксар како цар на Медијците.
  • 585 п.н.е.: кралот Џиан од Џоу станува цар на династијата Џоу.
  • 583 п.н.е.: Вавилонците ја започнуваат опсадата на Тир.
  • 582 п.н.е.: Питијските игри се основани во Делфи (традиционален датум).
  • 580 п.н.е.: Камбис I го наследува Кир I како крал на Аншан и поглавар на Археменидската династија (приближен датум).
  • 580 п.н.е.: Истмијанските игри се основани во Коринт (традиционален датум)
  • 579 п.н.е.: Сервиј Тулиј го наследува Тарквиниј Приск по неговиот атентат како крал на Рим (традиционален датум).
  • 573 п.н.е.: Немејските игри се основани во Немеја (традиционален датум).
  • 572 п.н.е.: смртта на кралот Џиан од Џоу, кралот на династија Џоу во Кина.
  • 571 п.н.е.: кралот Линг од Џоу станува цар на династијата Џоу во Кина.
  • 570 п.н.е.: Амасис II го наследува Априј како крал на Египет.
  • 570 п.н.е.: Питагора од Самос е роден (приближен датум).
  • 570 п.н.е.: крајот на вавилонската опсада на градот Тир со делумна победа на Вавилонците. Таа беше најдолгата опсада на градот во историјата и траела 13 години.
Клез на клада, атичка амфора
Фаравахар, симбол на зороастризмот во Персеполис
Гробот на Кир во Пасаргад
Гаутама Буда
Лао-це
  • 13 септември 509 п.н.е.: храмот на Јупитер на римскиот Капитолиј е посветен на идите на септември.
  • 508 п.н.е.: титулата pontifex maximus е создадена во Рим.
  • 507 п.н.е.: Клистен, грчки реформатор, ја презема власта и ја зголемува демократијата.
  • 506 п.н.е.: Битката кај Боју: силите на Кралството Ву под водство на Сун-цу ги поразуваат силите на Чу.
  • 505 п.н.е.: избрани се првите римски конзули.
  • 4 декември 502 п.н.е.: сончево затемнување се случува во Египет (пресметано, без јасен историски запис).
  • 502 п.н.е.: Латинската лига ги порази Етрурците под водство на Ларс Порсена во Арича.
  • 502 п.н.е.: Наксос се бунтува против персиската доминација, предизвикувајќи го Јонскиот револт.
  • 501 п.н.е.: Клистен ја реформира демократијата во Атина.
  • 501 п.н.е.: Наксос е нападнат од Персиската империја.
  • 501 п.н.е.: како одговор на заканите од Сабините, Рим ја создава титулата диктатор.
  • 501 п.н.е.: Конфуциј е назначен за гувернер на Чунг Ту.
  • 501 п.н.е.: Гадир (денешен Кадис) е заробен од Картагина (приближен датум).
  • 500 п.н.е.: луѓето што зборуваат на Банту мигрираат во југозападна Уганда од запад (приближен датум).
  • 500 п.н.е.: бегалците од Теос се преселуваат во Абдера.
  • 500 п.н.е.: Дариј I од Персија прогласува дека арамејскиот јазик е службен јазик на западниот дел од неговата империја.
  • 500 п.н.е.: го означува крајот на цивилизацијата на нордиското бронзено време според системот за периодизација на Оскар Монтелиј и започнува предримското железно време.
  • 500 п.н.е.: основање на првата република во Вајшали, Бихар во Индија.

Непознати настани

[уреди | уреди извор]

Значајни луѓе

[уреди | уреди извор]
Солон
Дариј I
Луциј Јуниј Брут
Питагора
Лао-це
Сафо
Есхил
Езоп
Сун-цу

Политички водачи

[уреди | уреди извор]

Уметност и забава

[уреди | уреди извор]
  • Агелад, грчки вајар
  • Епиктет, грчки сликар
  • Ексекиј, грчки сликар
  • Клитиј, грчки сликар
  • Критиј, грчки вајар
  • Лидос, грчки сликар
  • Неарко, грчки сликар
  • Никосфен, грчки сликар
  • Олтос, грчки сликар
  • Финтиј, грчки сликар
  • Псијакс, грчки сликар

Литература

[уреди | уреди извор]

Филозофија и религија

[уреди | уреди извор]
  • Арихион, грчки панкратист
  • Кимон Коалемос, грчки тркач со двоколки
  • Епителидас Лаконски, грчки тркач
  • Гликон Кротонски, грчки тркач
  • Мило Кротонски, грчки борач
  • Фанас од Пелене, грчки тркач
  • Питагора Самоски, грчки боксер
  • Тимаситеј Делфиски, грчки панкратист

Пронајдоци и откритија

[уреди | уреди извор]
  • Првите археолошки истражувања на Арапскиот Полуостров се изведени од страна на вавилонскиот цар Небонид
  • Суншу Ао (孫叔敖), првиот кинески хидрауличен инженер, создава огромно вештачко езеро за време на кралот Џуанг од Чу (полчинал во 591 п.н.е.)
  • Лиењето со вбризгување се проширува до Стара Грција

Суверени држави

[уреди | уреди извор]

Видете: Список на суверени држави во 6 век п.н.е..

  1. Ritual and mantras: rules without meaning Google Books
  2. „History of the SUDAN“. www.historyworld.net. 2007. Архивирано од изворникот на 14 July 2007. Посетено на 3 August 2007.
  3. Daniel 10:4 Bible Online
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
6 век п.н.е.
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?