Тјалинг Копманс
| Тјалинг Копманс | |
|---|---|
 | |
| Роден(а) | 28 август 1910 'с-Гравеланд, Холандија |
| Починал(а) | 26 февруари 1985 (возр. 74) Њу Хевен, Конектикат, САД |
| Националност | Холандија |
| Полиња | економија, физика |
| Образование | Утрехтски универзитет Лејденски универзитет |
| Докторски ментор | Ханс Крамерс Јан Тинберген |
| Докторанди | Леонид Хурвич |
| Познат по | Ремзи-Кас-Копманс модел Копмансова теорема |
| Влијаел врз | Џон Денис Сарган, Алок Баргава, Тригве Хавелмо |
| Поважни награди | Нобелова награда за економија (1975) |
Тјалинг Чарлс Копманс (холандски: Tjalling Charles Koopmans; 28 август 1910 — 26 февруари 1985) — холандско-американски математичар и економист и заеднички добитник со Леонид Канторович на Нобеловата награда за економија во 1975 година.
Животопис
[уреди | уреди извор]Копманс е роден во 'с-Гравеланд, Холандија. Го започнал универзитетското образование на Утрехтскиот универзитет на седумнаесет години, насочувајќи се кон математика. Три години подоцна, во 1930 година, се префрлил на теоретска физика. Во 1933 година го запознал Јан Тинберген, првиот добитник на Нобеловата награда за економија во 1969 година, и се преселил во Амстердам да учи математичка економија кај него. Покрај математичката економија, Копанс ги проширил неговите истражувања во економетријата и статистиката. Во 1936 година докторирал на Лејденскиот универзитет. Насловот на неговиот труд бил „Линеарна регресиска анализа на економските временски низи“.
Копманс се преселил во САД во 1940 година. Работел за владина агенција во Вашингтон, каде објавувал трудови за транспортната економија насочени кон оптималната рута, а потоа се преселил во Чикаго каде се приклучил на истражувачката комисија за истражување во економијата Каулс поврзана со Чикашкиот универзитет. Во 1946 година станал натурализиран граѓанин на САД, а во 1948 година директор на комисијата Каулс. Поради непријатната средина на комисијата од економската катедра на Чикашкиот универзитет во 1950-тите години, Копманс го убедил семејството Каулс да се преселат на Јејл во 1955 година (каде била преименувана во фондација Каулс). Продолжил да објавува за економиката на оптималниот раст и анализа на активноста.
Раните дела на Копманс на теоријата Хартри-Фок се поврзувани со Копмансовата теорема, која е многу позната во квантната хемија. Копманс ја добил Нобеловата награда (заедно со Леонид Канторович) за неговите придонеси на полето на алокација на ресурсите, конкретно за Теоријата на оптимална корисност на ресурсите. Работата за која наградата била доделена се насочувала на анализа на активноста, студија на интеракциите помеѓу инпутите и аутпутите на производството и нивната врска со економската ефикасност и цените. На крај, важноста на статијата од Копманс (1942) за распределбата на серискиот коефициент на корелација била признаена од Џон фон Нојман, а подоцна влијаела на оптималните тестови за единечните корени од Џон Денис Сарган и Алок Баргава.
Избрани дела
[уреди | уреди извор]- Koopmans, Tjalling (1942). Serial correlation and quadratic forms in normal variables. Annals of Mathematical Statistics, 13, 14–33.
- Koopmans, Tjalling and Montias, J. M. (1971). On the Description and Comparison of Economic Systems. Cowles Foundation Paper No. 357 (1971).
- Koopmans, Tjalling C., "Concepts of optimality and their uses", Nobel Memorial Lecture, December 11, 1975
Литература
[уреди | уреди извор]- Hughes Hallett, Andrew J. (1989). „Econometrics and the Theory of Economic Policy: The Tinbergen–Theil Contributions 40 Years On“. Oxford Economic Papers. 41 (1): 189–214. JSTOR 2663189.
- Sargan, J. D.; Bhargava, Alok (1983). „Testing residuals from least squares regressions for being generated by the Gaussian random walk“. Econometrica. 51 (1): 153–174. JSTOR 1912252.
Надворешни врски
[уреди | уреди извор]
- Нобелова автобиографија
- Херберт Скарф, „Тјалинг Чарлс Копманс: 28 август 1910 - 26 февруари 1985“, National Academy of Science
- IDEAS/RePEc
- Тјалинг Копманс — Проект „Математичко родословие“ (англиски)
- Tjalling Charles Koopmans (1910–1985). The Concise Encyclopedia of Economics. Library of Economics and Liberty (2.. изд.). Liberty Fund. 2008.
| ||||||||||||||||
|
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
