Словенечки јазик
| Словенечки јазик | |
|---|---|
| slovenščina | |
| Застапен во | Словенија, Италија, Австрија, Унгарија, Хрватска и меѓу емигрантски групи во разни земји |
| Подрачје | Средна Европа, Америка, Австралија |
| Говорници | 2,2 милиони |
| Јазично семејство | Индоевропско
|
| Писмо | Словенечка латиница |
| Статус | |
| Службен во |  Словенија Европска УнијаРегионален или локален службен јазик во: Австрија, Унгарија, Италија |
| Регулативен орган | Словенечка академија на науките и уметностите |
| Јазични кодови | |
| ISO 639-1 | sl |
| ISO 639-2 | slv |
| ISO 639-3 | slv |
 | |
Словенечкиот јазик или, често погрешно нарекуван и само словенски (словенечки: slovenski jezik или slovenščina) е еден од словенските јазици. Го говорат приближно 2 милиони говорници ширум светот, од кои повеќето живеат во Словенија. Тој е еден од малкуте јазици што ја зачувале двоината од праиндоевропскиот јазик. Неговата граматика е доста сложена и големиот број на именувани дијалекти спореден со бројот на говорници индицира на големи варијации во јазикот.
Историја
Како и сите словенски јазици, словенечкиот има корени од истата прасловенска група на јазици од кои е произлезен старословенскиот јазик. Најраните познати примери на засебен, пишан дијалект поврзан со словенечкиот се од Брижинските споменици, познати на словенечки како Brižinski spomeniki. Консензуална проценка за нивниот датум на настанување е помеѓу 972 и 1039 (најверојатно пред 1000 година). Овие верски списи се помеѓу најстарите преживеани ракописи на било кој словенски јазик.
Брижинските споменици се запис на прасловенечкиот јазик кој се зборувал на една поширока теритоија од денешниот словенечки, во која спаѓала и територијата на денешните австриски држави Корушка и Штаерска.[1]
До 15ти век, повеќето од северните територии постепено биле германизирани: северната граница на која се зборувал словенечкиот јазик се стабилизирала долж линијата од Клагенфурт на север до Филах на југ и Хермагор на исток во Корушка, додека во Штаерска била скоро идентична со денешната Австриско-Словенечка граница.
Лингвистичката граница останала скоро непроменета до доцниот 19ти век, кога се случил втор процес на германизација, воглавно во Корушка. Помеѓу 9ти и 12ти век, прасловенечкиот јазик се проширил и во северна Истра и во подрачјето околу Трст.
Азбука
| Буква | фонема | македонска еквиваленција |
|---|---|---|
| A (a) | /a/ | А |
| B (b) | /b/ | Б |
| C (c) | /ts/ | Ц |
| Č (č) | /tʃ/ | Ч |
| D (d) | /d/ | Д |
| E (e) | /e/, /ɛ/, /ə/ | Е |
| F (f) | /f/ | Ф |
| G (g) | /g/ | Г |
| H (h) | /x/ | Х |
| I (i) | /i/ | И |
| J (j) | /j/ | Ј |
| K (k) | /k/ | К |
| L (l) | /l/ | Л |
| M (m) | /m/ | М |
| N (n) | /n/ | Н |
| O (o) | /ɔ/, /o/ | О |
| P (p) | /p/ | П |
| R (r) | /r/ | Р |
| S (s) | /s/ | С |
| Š (š) | /ʃ/ | Ш |
| T (t) | /t/ | Т |
| U (u) | /u/ | У |
| V (v) | /ʋ/ | В |
| Z (z) | /z/ | З |
| Ž (ž) | /ʒ/ | Ж |
Гласови
Словенечки јазик
| |
| Писмо | латиница |
| Пример | Прв член од „Декларацијата за човекови права“ |
| Текст | Vsi ljudje se rodilo svobodni in imajo enako dostojanstvo in enake pravice. Obdarjeni so z razumom in vestjo in bi morali ravnati grug z grugim kakor bratje. |
| Македонски | Сите човечки суштествa се раѓaaт слободни и еднакви по достоинство и правa. Tиe се обдарени со разум и совест и требa да се однесувaaт еден кон друг во дуxот на општо човечкaтa припaдност. |
| Портал: Јазици | |
Самогласки
Согласки
| Билабијални | Лабиодентални | Дентални | Алвеоларни | Палато-алвеоларни | Непчани | Веларни | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Носни | m | n | ||||||||||||
| Експлозивни | p | b | t | d | k | ɡ | ||||||||
| Африкативни | ts | dz | tʃ | dʒ | ||||||||||
| Фрикативни | f | s | z | ʃ | ʒ | x | ||||||||
| Апроксимантни | ʋ | l | j | |||||||||||
| Вевни | ɾ | |||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||
|
- ↑ Bogo Grafenauer, Karantanija: izbrane razprave in članki (Ljubljana: Slovenska matica, 2000)
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
