Надин Гордимер
Надин Гордимер (англиски: Nadine Gordimer, 20 ноември 1923, Спрингс, Трансвал, денес ЈАР) - јужноафриканска писателка, добитничка на Нобеловата награда за литература во 1991 година, „за опусот што, преку убавиот епски стил, е подарок за човештвото“.[1]
Животопис
[уреди | уреди извор]Гордимер е родена во малото рударско гратче Спрингс, близу до Јоханесбург, во семејство на Евреи-доселеници: нејзиниот таткото од Литванија,а мајката од Англија. Гордимер израснала во семејство на службеници од средниот сталеж. Многу читала, а почнала да пишува на деветгодишна возраст. Завршила средно образование и само една година студирала на Витватерсранд. Уште млада внимателно го следела општествениот живот во Јужна Африка.
Творештво
[уреди | уреди извор]Веќе на возраст од 13 години, Гордимер го објавила својот прв расказ во локалното списание, а нејзината прва книга се појавила кога имала неполни 20 години. Таа пишувала на англиски јазик и нејзините дела претежно биле објавени во Англија, а во ЈАР често биле забранети, поради тоа што во нив ги опишувала односите меѓу белците и Црнците.[2] Нејзините први книги (пишувани на англиски јазик), збирката раскази „Тихиот глас на земјата“ и романот „Лажливи дни“ (1953), се одликуваат со совладана техника и со задржан тон, карактеристични за нејзиното целокупно творештво. Подоцна, Гордимер ги објавила збирката раскази „Ќерката на Бургер“ (1979) и романите „Војничка прегратка“ (1980) и „Луѓето на Џулај“. Исто така, таа ги има објавено и збирките раскази: „Мекиот глас на змијата“, „Петочни траги“, „Ливингстоновите другари“, „Нема слично место“, „Нешто таму надвор“. Нејзини најзначајни дела се: „Луѓето на Џулај“, „Свет на странци“, „Почесен гостин“, „Конзервативец“, „Доцнобуржоаскиот свет“, „Бургеровата ќерка“ и „Спорт во природа“.
Осврт кон творештвото на Гордимер
[уреди | уреди извор]Во своите дела, Гордимер ги застапува идеите на класичниот англиски либерализам, а тоа се отсликува во темите што ги обработува. Така, во нејзините романи се зборува за пријателството меѓу Европјанин и Африканец; за самоубиството на еден белец кој застанал на страната на Црнците и се вклучил во терористичка акција против власта; за исцрпувачкото илегално скитање на Црнец и бела жена, итн. Во својот најмрачен роман, „Конзервативец“, таа раскажува за богат европски индустријалец кого го напуштаат љубовницата и синот, а тој се затвора на една јужноафриканска фарма, каде му се замрачува умот пред очите на рамнодушните црни слуги. Во „Бургеровата ќерка“, таткото (стар комунист) умира во затворот, а ќерката расте сама, бега и најпосле се враќа во Јужна Африка и ја продолжува борбата што ја воделе нејзините родители, поради што и таа завршува в затвор. Големо значење имаат и расказите на Гордимер, поради која често ја сметаат за најдобрата англиска раскажувачка, како од гледна точка на стилот, така и според моралниот набој. Нејзините раскази се одликуваа со чеховска сила и живописно ги прикажуваат трагичните настани во Африка, т.е. личните и политичките елементи на поделбата во општеството. И покрај тоа што тие имаат и политички конотации, во нив Гордимер се покажува како префинет уметник во описите на африканските пејзажи, во анализата на ликовите, во интензивната евокација на луѓето и во прикажувањето на љубовните сцени проткаени со нежен еротизам. Притоа, речиси секогаш нејзините јунаци се насликани како антијунаци, а во тој поглед особено се издвојуваат женските ликови.[3]
Награди
[уреди | уреди извор]Гордимер е добитничка на повеќе награди, меѓу кои и: италијанската награда „Малапарте“, германската награда „Нели Сакс“, наградата на Шкотскиот совет за уметност и француската меѓународна награда „Голем златен орел“. За романот „Конзервативец“, таа ја добила престижната Букерова награда.[4]
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ Преводи на книжевни дела од автори кои добиле Нобелова награда, НИД „Микена“, Битола, 2009.
- ↑ Jovica Aćin, „Afrički zavičaj“, во: Nadin Gordimer, Dva metra zemlje. Beograd: Rad, 1989, стр. 109.
- ↑ Jovica Aćin, „Afrički zavičaj“, во: Nadin Gordimer, Dva metra zemlje. Beograd: Rad, 1989, стр. 109-111.
- ↑ Jovica Aćin, „Afrički zavičaj“, во: Nadin Gordimer, Dva metra zemlje. Beograd: Rad, 1989, стр. 110.
| ||||||||||||||||||||||||
|
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
