For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Лаланд 21185.

Лаланд 21185

Лаланд 21185
Црвениот круг ја покажува приближната местоположба на Лаланд 21185 во Голема Мечка
Податоци од набљудување
Епоха J2000.0      Рамноденица J2000.0
Соѕвездие Голема Мечка
Ректасцензија 11ч 03м &1000000000201948200000020,19482с[1]
Деклинација +35° 58′ &1000000000011576200000011,5762″[1]
Прив. величина (V) 7.520[2]
Особености
Спектрален тип M2V[3]
Привидна ѕвездена величина (B) 8.960 ± 0.007[2]
Привидна величина (V) 7.520 ± 0.009[2]
Привидна величина (R) ~6.6[3]
Привидна величина (I) ~5.8[3]
Привидна величина (J) 4.203 ±0.242[3]
Привидна величина (H) 3.640 ±0.202[3]
Привидна величина (K) 3.254 ±0.306[3]
U−B Боен показател +1.074[2]
B−V Боен показател +1.444[2]
Променлив тип BY[4]
Астрометрија
Радијална брзина (Rv)−85,11 ± 0,13[1] км/с
Сопствено движење (μ) Рект: −580.057[1] млс/г
Дек.: −4776.589[1] млс/г
Паралакса (π)392.7529 ± 0.0321[1] млс
Оддалеченост8,3044 ± 0,0007 сг
(2,5461 ± 0,0002 пс)
Апсолутна величина (MV)10.48[5]
Податоци
Маса0.389±0.008[6] M
Полупречник0.392±0.004[6] R
Површ. грав. (log g)4.87±0.07[7]
Сјајност (болометричка)0.02194±0.00021[6] L
Сјајност (виизуелна, LV)0.0055[nb 1] L
Температура3,547±18[6] K
Вртење56,15 ± 0,27 days[7]
Старост8,047+3,958
4,523
[8] Гг.
Други ознаки
NSV 18593, BD+36 2147, GJ 411, HD 95735, HIP 54035, SAO 62377, G 119-052, LFT 756, LHS 37, LTT 12960, NLTT 26105, PLX 2576, IRAS 11005+3615, 2MASS J11032023+3558117, J11032027+3558203, MCC 594[3]
Наводи во бази
SIMBAD— податоци
Архив на вонсончеви планети— податоци
ARICNSподатоци

Лаланд 21185 (позната и како BD+36 2147, Gliese 411 и HD 95735 [3]) — ѕвезда на југот од соѕвездието Голема Мечка. Тоа е очигледно најсветлото црвено џуџе на северната полутопка. [nb 2][9][10] И покрај тоа, и релативната блискост, ѕвездата е многу слаба (како и сите црвени џуџиња), имајќи ја големината само 7,5 при видлива светлина и затоа е премногу слаба за да се види со голо око. Ѕвездата е видлива преку мал телескоп или двоглед.[11]

На оддалеченост од 8.304 светлосни години, таа е една од ѕвездите најблиску до Сончевиот Систем; Познато е дека само системот Алфа Кентаур, Барнардовата Ѕвезда, Волф 359 и кафеавите џуџиња Луман 16 и WISE 0855−0714 се поблиску.[12] Поради својата близина е честа тема за астрономски истражувања и други истражувања и затоа е позната по бројни други ознаки, најчесто Глизе 411 и HD 95735. За приближно 19.900 години ќе биде најблиску, околу 4,65 с.г. (1,43 pc) од Сонцето, нешто повеќе од половина од нејзиното денешно растојание.[13][14]

Лаланд 21185 има две познати вонсончеви планети и една кандидат, што го прави вториот најблизок потврден планетарен систем до Сончевиот Систем.

Историја

[уреди | уреди извор]
Растојанието на најблиските ѕвезди од пред 20.000 години до 80.000 години во иднината

Небесните координати на Лаланд 21185 првпат биле објавени во 1801 година од францускиот астроном Жером Лаланд од Париската опсерваторија во каталогот на ѕвезди Histoire céleste française. Каталошките секвенци за повеќето набљудувани ѕвезди, вклучувајќи ја и оваа, биле претставени во неговото издание од 1847 година од Френсис Бејли.[15][16] Денес оваа ѕвезда е една од само неколкуте кои сè уште најчесто се нарекуваат со нивниот број на Лаландовиот каталог.

Во мај 1857 година, Фридрих Вилхелм Аргеландер го открил високото правилно движење на ѕвездата. Понекогаш оваа ѕвезда се нарекувала „втората ѕвезда на Аргеландер“.[17][18][19] („Првата ѕвезда на Аргеландер“ е Грумбриџ 1830, чие високо правилно движење било откриено од Аргеландер порано - во 1842 година).

Фридрих Август Теодор Винеке го направил првото мерење на паралаксата на ѕвездата од 0,511 лачни секунди во 1857–58 година и на тој начин прво ја идентификувал Лаланд 21185 како втора најблиска ѕвезда до Сонцето, по системот Алфа Кентаур. Оттогаш, подобри мерења ја поставиле ѕвездата подалеку, но таа останала вториот најблизок познат ѕвезден систем до астрофотографското откритие на две слабо црвени џуџиња, Волф 359 и Барнардовата Ѕвезда, на почетокот на 20 век.[20]

Својства

[уреди | уреди извор]
Светлинска крива за одблесокот на NSV 18593[21]

]]

Позицијата на Лаланд 21185 на радарска карта меѓу сите ѕвездени објекти или ѕвездени системи во рок од 9 светлосни години (сг) од центарот на мапата, Сонцето (Сон). Облиците на дијамант се нивните позиции внесени според десната воздигнување во часовни аголи (означена на работ на референтниот диск на картата) и според нивната деклинација. Втората ознака го покажува растојанието на секој од Сон, при што концентричните кругови го означуваат растојанието во чекори од една сг.

Лаланд 21185 е типична ѕвезда од главната низа од типот М (црвено џуџе) со околу 39% од масата и полупречникот на Сонцето. Исто така таа е многу постудена од Сонцето со температура на површината од 3.550 К. Со само 2,2% од сончевата светлина, е суштински слаба со апсолутна величина од 10,48, емитувајќи го најголемиот дел од својата енергија во инфрацрвеното светло. Процентот на други елементи освен водород и хелиум се проценува врз основа на односот на железо и водород во ѕвездата во споредба со Сонцето. Логаритмот на овој однос е −0,20, што покажува дека пропорцијата на железо е околу 10−0,20, или 63% од Сонцето. Површинската гравитација на оваа релативно компактна ѕвезда е приближно 65 пати поголема од гравитацијата на површината на Земјата (log g = 4,8 cgs),[22] што е повеќе од двапати поголема од површинската гравитација на Сонцето.

Лаланд 21185 е наведена како променлива ѕвезда од типот на BY Змеј во Општиот каталог на променливи ѕвезди. Се идентификува со ознаката на променливата ѕвезда NSV 18593.[4] Неколку каталози на ѕвезди, вклучувајќи го и СИМБАД, исто така ја класифицираат како болскотна ѕвезда. Овој заклучок не е поддржан од примарниот навод што ја користат сите овие каталози. Набљудувањата направени во оваа референца покажуваат дека таа е прилично тивка во споредба со другите ѕвезди од нејзиниот променлив тип.[23]

Лаланд 21185 емитува рендгенски зраци, а забележани се и блесоци на Х-зраци.[24]

Планетарен систем

[уреди | уреди извор]

Податоците објавени во 2017 година од системот HIRES во Кековата опсерваторија на Мауна Кеја го поддржале постоењето на планета блиску со орбитален период од само 9,8693±0,0016 денови, што е најмалку 3.8 M🜨 [25] Понатамошното истражување на радијалната брзина со спектрографот SOPHIE échelle и прегледот на оригиналниот сигнал открил дека периодот од 9,9 денови е незабележлив, и наместо тоа, предложил, користејќи ги двете збирки податоци, вонсончева планета што орбитира околу ѕвездата со период од 12,95 или 1,08 денови, многу поверојатно. 12.95, колку што се чини дека егзопланетите во период од 1 ден се ретки во системите. Ова ќе и даде на планетата минимална маса од 2,99 земјини маси. Премногу е блиску до ѕвездата и затоа е премногу жешко за да биде во појасот погодна за живеење, на сите точки во нејзината ексцентрична орбита.[26] Предложената планета на 12-дневна орбита била потврдена од CARMENES [ja] (Калар-Алтово пребарување со висока резолуција за М џуџиња со вонсончеви планети со блиско-инфрацрвени и оптички спектрографи на Ешел) во 2020 година.[7]

Втора планета со подалечна орбита првично биле забележана од SOPHIE, но основната линија не била доволно долга за да се потврди неколкугодишниот сигнал. Сигналот бил потврден во 2021 година дека е планета со маса најмалку 18,0+2,9
2,6
,[27] проценка со долна граница подоцна ревидирана на 14,2 ± 1,8.

Трета планета, Глизе 411 d, се сомнева дека орбитира помеѓу Глизе 411 b и Глизе 411 c со период од 215 денови.

Планетарен систем Лаланд 21185[8]
Придружници Маса Голема полуоска
(ае)
Орбитален период
(ден)
Занесеност Наклон Полупречник
b 2,64 ± 0,19 M 0,0788+0,00056
0,00057
12,9395+0,0013
0,0012
0,052+0,057
0,037
d (непотврдено) 4,1 ± 0,6 M 0,5141+0,0038
0,0039
215,62+0,76
0,73
0,15+0,16
0,11
c 14,2 ± 1,8 M 2,845+0,077
0,067
2.806+110
94
0,08+0,1
0,06

Животопогодниот појас за оваа ѕвезда, дефинирана како места каде што може да има течна вода на планета слична на Земјата, е во полупречник од 0,11-0,24 АЕ, каде што 1АЕ е просечното растојание од Земјата до Сонцето.[28] Планетата b има рамнотежна температура од 370,1 +5.8
−6.8
К. И други познати планети се надвор од границите на HZ, но неоткриени со мала маса можеби орбитираат и во овој регион на овој систем.

Минати тврдења за планети

[уреди | уреди извор]

Холандскиот астроном Питер ван де Камп во 1945 година напишал дека Лаланд 21185 поседувал „невиден придружник“ од 0.06 M (околу 60 MJ ).[29] Во 1951 година, ван де Камп и неговата ученичка Сара Липинкот тврделе дека откриле на планетарен систем користејќи фотографски плочи направени со 610 мм. рефракторски телескоп во опсерваторијата Спроул на колеџот Свартмор.[30] Во летото 1960 година, Сара Липинкот го променила тврдењето од 1951 година, на планета од 0.01 M (односно, 10 MJ ), 8-годишен орбитален период, ексцентричност од 0,3, полу-главна оска [nb 3] од 0,083.[31] Таа ги користела оригиналните фотографски плочи и новите табли направени со истиот телескоп.[32] Фотографските плочи од оваа опсерваторија, направени во исто време, биле користени од Ван де Камп за неговото погрешно тврдење за планетарен систем за Барнардовата ѕвезда . Плочите направени со 24-инчниот рефрактор Sproul и користени за овие и други набљудувања, во 1973 година се покажале дека имаат недостатоци;[33] како што биле следната година со астрометриските мерења направени од Џорџ Гејтвуд од опсерваторијата Алегени.[34]

Во 1996 година Гејтвуд видно го објавил на состанокот на ААС [35] и на популарниот печат [36] откривањето на повеќе планети во овој систем, откриени со астрометрија. Првичниот извештај бил заснован на многу деликатна анализа на положбата на ѕвездата низ годините, која сугерирала рефлексно орбитално движење поради еден или повеќе придружници. Гејтвуд тврдел дека таквите придружници обично се појавуваат на повеќе од 0,8 лачни секунди од самото црвено џуџе. Иако, трудот на Гејтвуд објавен само неколку години порано [37] и подоцнежните пребарувања од други, користејќи коронаграфи и техники на мултифилтер за да се намалат проблемите со расфрлана светлина од ѕвездата, не идентификувал позитивно ниту еден таков придружник,[38] и така неговото тврдење останува непотврдено и денес е под сомнеж.

Пред 1980-тите, пронаоѓањето на радијалната брзина на црвените џуџиња не било ниту многу точно, ниту конзистентно, па поради нејзината привидна осветленост и поради тоа што нема придружник, оваа ѕвезда, заедно со единаесет други слични црвени џуџести ѕвезди, биле избрани да имаат нивната радијална брзина измерена, со невидена висока точност, од ловецот на планети Џеф Марси.[39] Ниту еден придружник не бил откриен околу оваа ѕвезда, ниту во други современи истражувања, а таквата рана опрема би ја собрала секоја планета поголема од 0.7 MJ во екстремно блиска орбита од 5 дена или помалку; или повеќе од 10 MJ на околу орбиталното растојание на Јупитер.[39]

Поврзано

[уреди | уреди извор]
  1. Од познавање на апсолутната визуелна големина на Лаланд 21185, , и апсолутната визуелна големина на Сонцето, = , затоа може да се пресмета визуелната осветленост на Лаланд 21185: = 0.005495 Lv
  2. Единствено AX Микроскоп и Лакај 9352, на јужната полутопка, се посветли
  3. кој би бил орбитален радиус ако e е 0, односно кружна орбита
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Vallenari, A.; и др. (Gaia collaboration) (2023). „Gaia Data Release 3. Summary of the content and survey properties“. Astronomy and Astrophysics. 674: A1. arXiv:2208.00211. Bibcode:2023A&A...674A...1G. doi:10.1051/0004-6361/202243940. S2CID 244398875 Проверете ја вредноста |s2cid= (help). Запис на Gaia DR3 за овој извор на VizieR.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Oja, T. (August 1985), „Photoelectric photometry of stars near the north Galactic pole. II“, Astronomy and Astrophysics Supplement Series, 61: 331–339, Bibcode:1985A&AS...61..331O
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 SIMBAD. Центар за астрономски податоци во Стразбур http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-basic?Ident=HD+20794. Отсутно или празно |title= (help) (англиски)
  4. 4,0 4,1 „NSV 18593“. General Catalogue of Variable Stars, Sternberg Astronomical Institute, Moscow, Russia. Посетено на 2009-09-09.
  5. Johnson, H. M.; Wright, C. D. (November 1983), „Predicted infrared brightness of stars within 25 parsecs of the Sun“, Astrophysical Journal Supplement Series, 53: 643–711, Bibcode:1983ApJS...53..643J, doi:10.1086/190905
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 Pineda, J. Sebastian; и др. (September 2021). „The M-dwarf Ultraviolet Spectroscopic Sample. I. Determining Stellar Parameters for Field Stars“. The Astrophysical Journal. 918 (1): 23. arXiv:2106.07656. Bibcode:2021ApJ...918...40P. doi:10.3847/1538-4357/ac0aea. S2CID 235435757 Проверете ја вредноста |s2cid= (help). 40.
  7. 7,0 7,1 7,2 Stock, S.; и др. (2020), „The CARMENES search for exoplanets around M dwarfs Three temperate-to-warm super-Earths“, Astronomy & Astrophysics, A112: 643, arXiv:2010.00474, Bibcode:2020A&A...643A.112S, doi:10.1051/0004-6361/202038820
  8. 8,0 8,1 Hurt, Spencer A.; Fulton, Benjamin; Isaacson, Howard; Rosenthal, Lee J.; Howard, Andrew W.; Weiss, Lauren M.; Petigura, Erik A. (2021), „Confirmation of the Long-Period Planet Orbiting Gliese 411 and the Detection of a New Planet Candidate“, The Astronomical Journal, 163 (5): 218, arXiv:2107.09087, Bibcode:2022AJ....163..218H, doi:10.3847/1538-3881/ac5c47, S2CID 236134034 Проверете ја вредноста |s2cid= (help)
  9. Dickinson, David (2015-12-23). „14 Red Dwarf Stars to View with Backyard Telescopes“. Universe Today. Посетено на 2016-12-04.
  10. Croswell, Ken (July 2002). „The Brightest Red Dwarf“. KenCroswell.com. Посетено на 2016-12-04.
  11. Sherrod, P. Clay; Koed, Thomas L. (2003), A Complete Manual of Amateur Astronomy: Tools and Techniques for Astronomical Observations, Astronomy Series, Courier Dover Publications, стр. 9, ISBN 978-0486428208
  12. Reylé, Céline; Jardine, Kevin; Fouqué, Pascal; Caballero, Jose A.; Smart, Richard L.; Sozzetti, Alessandro (30 April 2021). „The 10 parsec sample in the Gaia era“. Astronomy & Astrophysics. 650: A201. arXiv:2104.14972. Bibcode:2021A&A...650A.201R. doi:10.1051/0004-6361/202140985. S2CID 233476431 Проверете ја вредноста |s2cid= (help). Data available at https://gruze.org/10pc/
  13. García-Sánchez, J.; и др. (2001), „Stellar encounters with the solar system“ (PDF), Astronomy and Astrophysics, 379 (2): 634–659, Bibcode:2001A&A...379..634G, doi:10.1051/0004-6361:20011330
  14. „Annotations on HD 95735 object“. Centre de données astronomiques de Strasbourg. Посетено на 2010-04-14.
  15. Baily, Francis; Lalande, Joseph Jérôme Le Français de (1847).
  16. Baily, F. (1847). „A catalogue of those stars in the "Histoire céleste française" of J. De Lalande for which tables of reduction to the session define format EPOCH1 = 1800 have been published by Professor Schumacher“. British Ass. Adv. Sci. 1847. Bibcode:1950Lalan1847....0B.
  17. Lynn, W. T. (1872). „On the Parallax and Proper Motion of Lalande 21185“. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 33: 52–54. Bibcode:1872MNRAS..33...52L. doi:10.1093/mnras/33.1.52.
  18. Winnecke, A. (1858). „Über die Parallaxe des zweiten Argelander'schen Sterns, von Herrn Prof. Winnecke“. Astronomische Nachrichten. 48 (1147): 289–292. Bibcode:1858AN.....48..289W. doi:10.1002/asna.18580481903.
  19. Winnecke, Friedrich August Theodor (1872). „Bestimmung der parallaxe des zweiten Argelander-'schen sternes aus messungen AM heliometer der sternwarte zu Bonn in den jahren 1857–1858“. Leipzig, W. Engelmann. Astronomische Gesellschaft, Leipzig. Publication11. Leipzig. Bibcode:1872bpza.book.....W. |hdl-access= бара |hdl= (help)
  20. Russell, H. N. (June 1905). „The parallax of Lalande 21185 and γ Virginis from photographs taken at the Cambridge Observatory“. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 65 (8): 787–800. Bibcode:1905MNRAS..65..787R. doi:10.1093/mnras/65.8.787.
  21. Pye, J. P.; Rosen, S.; Fyfe, D.; Schröder, A. C. (September 2015). „A survey of stellar X-ray flares from the XMM-Newton serendipitous source catalogue: HIPPARCOS -Tycho cool stars“ (PDF). Astronomy & Astrophysics. 581: A28. arXiv:1506.05289. Bibcode:2015A&A...581A..28P. doi:10.1051/0004-6361/201526217. S2CID 67794276. Посетено на 30 June 2022.
  22. Cayrel de Strobel, G.; и др. (1992), „A catalogue of Fe/H determinations“, Astronomy and Astrophysics Supplement Series (1991. изд.), 95 (2): 273–336, Bibcode:1992A&AS...95..273C, ISSN 0365-0138
  23. Bopp, B. W.; Noah, P. V.; Klimke, A.; Africano, J. (October 1, 1981). „Discovery and observation of BY Draconis variables“. Astrophysical Journal. 249 (1): 210–217. Bibcode:1981ApJ...249..210B. doi:10.1086/159277.
  24. Schmitt JHMM; Fleming TA; Giampapa MS (September 1995). „The X-Ray View of the Low-Mass Stars in the Solar Neighborhood“. Astrophys. J. 450 (9): 392–400. Bibcode:1995ApJ...450..392S. doi:10.1086/176149.
  25. Butler, R. Paul; Vogt, Steven S.; и др. (12 February 2017). „The LCES HIRES/Keck Precision Radial Velocity Exoplanet Survey“. The Astronomical Journal. 153 (5): 208. arXiv:1702.03571. Bibcode:2017AJ....153..208B. doi:10.3847/1538-3881/aa66ca.
  26. Díaz, Rodrigo F.; Delfosse, Xavier; Hobson, Melissa J.; Boisse, Isabelle; Astudillo-Defru, Nicola; Bonfils, Xavier; Henry, Gregory W.; Arnold, Luc; Bouchy, François (15 February 2019). „The SOPHIE search for northern extrasolar planets. XIV. A temperate ($T_\mathrm{eq}\sim 300$ K) super-earth around the nearby star Gliese 411“. Astronomy & Astrophysics. A17: 625. arXiv:1902.06004. doi:10.1051/0004-6361/201935019.
  27. Rosenthal, Lee J.; Fulton, Benjamin J.; Hirsch, Lea A.; Isaacson, Howard T.; Howard, Andrew W.; Dedrick, Cayla M.; Sherstyuk, Ilya A.; Blunt, Sarah C.; Petigura, Erik A. (1 July 2021). „The California Legacy Survey. I. A Catalog of 178 Planets from Precision Radial Velocity Monitoring of 719 Nearby Stars over Three Decades“ (PDF). The Astrophysical Journal Supplement Series. 255 (1): 8. arXiv:2105.11583. Bibcode:2021ApJS..255....8R. doi:10.3847/1538-4365/abe23c.
  28. Cantrell, Justin R.; и др. (October 2013), „The Solar Neighborhood XXIX: The Habitable Real Estate of Our Nearest Stellar Neighbors“, The Astronomical Journal, 146 (4): 99, arXiv:1307.7038, Bibcode:2013AJ....146...99C, doi:10.1088/0004-6256/146/4/99, S2CID 44208180
  29. van de Kamp, Peter (February 1945). „Stars Nearer than Five Parsecs“. Publications of the Astronomical Society of the Pacific. 57 (334): 34–41 (34, 36, 39). Bibcode:1945PASP...57...34V. doi:10.1086/125679.
  30. van de Kamp, P.; Lippincott, S. L. (April 1951). „Astrometric study of Lalande 21185“. The Astronomical Journal. 56: 49–50. Bibcode:1951AJ.....56...49V. doi:10.1086/106503.
  31. Lippincott, Sarah Lee (September 1960). „Astrometric analysis of Lalande 21185“. Astronomical Journal. 65: 445–448. Bibcode:1960AJ.....65..445L. doi:10.1086/108285.
  32. Lippincott, Sarah Lee (August 1960). „The Unseen Companion of the Fourth Nearest Star, Lalande 21185“. The Astronomical Journal. 65: 350. Bibcode:1960AJ.....65..349L. doi:10.1086/108260.
  33. John L. Hershey (June 1973). „Astrometric analysis of the field of AC +65 6955 from plates taken with the Sproul 24-inch refractor“. Astronomical Journal. 78 (5): 421–425. Bibcode:1973AJ.....78..421H. doi:10.1086/111436.
  34. Gatewood, G. (January 1974). „An astrometric study of Lalande 21185“. The Astronomical Journal. 79 (1): 52. Bibcode:1974AJ.....79...52G. doi:10.1086/111530.
  35. Gatewood, G. (May 1996). „Lalande 21185“. Bulletin of the American Astronomical Society. 28: 885. Bibcode:1996AAS...188.4011G.
  36. John Wilford (1996-06-12). „Data Seem to Show a Solar System Nearly in the Neighborhood“. The New York Times. стр. 1. Посетено на 2009-05-29.
  37. Gatewood; Stein, John; De Jonge, Joost K.; Persinger, Timothy; Reiland, Thomas; Stephenson, Bruce (September 1992). „Multichannel astrometric photometer and photographic astrometric studies in the regions of Lalande 21185, BD 56°2966, and HR 4784“. The Astronomical Journal. 104 (3): 1237–1247. Bibcode:1992AJ....104.1237G. doi:10.1086/116313.
  38. Henry; Baliunas, Sallie L.; Donahue, Robert A.; Fekel, Francis C.; Soon, Willie (March 1, 2000). „Photometric and Ca II H and K Spectroscopic Variations in Nearby Sun-like Stars with Planets. III“ (PDF). The Astrophysical Journal. 531 (1): 415–437. Bibcode:2000ApJ...531..415H. doi:10.1086/308466.
  39. 39,0 39,1 Marcy; Lindsay, Victoria; Wilson, Karen (June 1987). „Radial velocities of M dwarf stars“. Publications of the Astronomical Society of the Pacific. 99: 490–496. Bibcode:1987PASP...99..490M. doi:10.1086/132010.

Надворешни врски

[уреди | уреди извор]
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Лаланд 21185
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?