Lekî
| Lekî | ||
|---|---|---|
| Lekî | ||
| Welatên lê tê axaftin |  Îran Îraq
| |
| Herêm | Lekistan Kirmaşan Dilêman Parêzgeha Diyala | |
| Axiverên zimanê zikmakî | 1.000.000 | |
| Malbata zimanî | Zimanên hind û ewropî | |
| Awayên kevn | ||
| Kodên zimanî | ||
| ISO 639-3 | lki | |
Lekî ⓘ zaravayekî zimanê Kurdî ye. Her çiqas nêzikê Kirmaşanî be jî Lekî li bi lurî re jî têkildar e. Herêmên Başurê Kurdistan, Lekistan, Loristan, Îlam, Pahla û Hemedan ji aliyê kurdên Şiî (Feylî) tê axavtin. Belê kurdnas Mehrdad Izady bawer dike ku lek şaxeke êla kurdên goran bû ye.
Çend hav êl (eşîr) li Deşta Germiyan û li Tirkiyeyê (Enqere/Haymana), li Bakurê Kurdistanê bi navên Şêxbizin, Hemewend hwd hene, ev jî bi zaravayê Lekî diaxivin.
Lekî ligel zaraveyên kurdî yên din û îngilîzî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]| Lekî | Feylî | Kirmaşanî | Soranî | Kurmancî | Hewramî | Zazakî | Îngilîzî |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| wehar, vihar | wehar | wehar | behar, wehar | bihar, behar | wehar | wisar, wesar | spring |
| tawsan ,birêjan | tawsan | tawsan | hawîn, hamîn, tawsan | havîn | hamna, hamîn | amnan, hamnan | summer |
| payîz , malejêr | payîz | payîz | payîz | pehîz, payîz | payîz | payîz | fall |
| varan, waran, veşt | waran | waran | baran, waran, verişt | baran | waran | varan | rain |
| çem | çew/çaw | çew/çaw | çaw | çav | çem | çim | eye |
| dit, afiret | düet | düet | kiç | keç, dot | kinaçe | kêna, kêneke | girl |
| koir | kurr | kurr | kurr | kur, law | kur | laj | boy |
| gurdale , viłk | gurdale | gurdale | gurdale, gurçîle | gurçik | - | gurçike, velke | kidney |
| rîwar, rêvêar | rêwêar | rêwêar | rêbwar | rêwî | rawyer,raywan | raywan | stranger |
| ayîl | minal | minał | mindał | zarok | zaro,zawle,zarole | eyel | child |
| wijim | xwem | xwem | xom | ez bi xwe | wêm | ez bi xo | myself |
| minîj , minîş,minîc | minîş | minîş | minîş | ez jî / min jî | minîş | ez zî, mi zî | me too |
| ketin | keftin | keftin | kewtin | ketin | kewtey | kewtene | to fall |
| aîtin, aîştin | xistin | xistin | hawêştin | avêtin | shanaî | eştene | to throw |
| (mi) hetim | (mi) hatim | (min) hatim | (min) hatim | ez hatim | (min) amany m | ez ameya | I came |
| (mi) merim/mexwim | (mi) xwem/xwerim | (min) xwem/dixwem | (min) exwem/dexom | ez dixwim | min meweru | ez wena | I eat |
| (mi) nanim hward | (mi) nan xwardim | (min) nan xwardim | (min) nanim xward | min nan xwar | (min) nanm ward | mi nan werd | I ate the meal |
| (mi) nane merim/mexwim | (mi) nan xwem | (min) nan exwem | (min) nan dexwim | ez nan dixwim | (min) nan mewerû | ez nan wena | <I am eating the meal |
| (mi) nanme mehward | (mi) nan xwardisim | (min) nan exwardim | (min) nanim dexward | min nan dixwar | - | mi nan werdîn | I was eating the meal |
| (mi) hetime | (mi) hatime | (min) hatime | (min) hatûme | ez hatime | - | ez ameya | I have come |
| (mi) hetüm | (mi) hatüm | (min) hatüm | (min) hatibûm | ez hatibûm | - | ez ameybîya | I had come |
Rengên lekî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]| Lekî | Kurmancî | Zazakî | Îngilîzî |
|---|---|---|---|
| ispê, çermê | spî | sipî | white |
| reş, sê | reş | sîya | black |
| kaw | şîn | kewe, kiho | blue |
| soêr | sor | sûr | red |
| sioz | kesk | sewz, hewz, kesk | green |
| hoîl, qehveyî | qehweyî | qeweyî | brown |
| xakî | gewr | gewr | grey |
| zerd | zer | zerd | yellow |
Mangên lekî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]| Mangê lekî |
|---|
| pence |
| mêrêan |
| gakoir |
| agranî |
| mirdał |
| male jêr |
| male jêr doimaêne |
| tül tekin |
| mange sêe |
| niorûj |
| xake lêe |
| mang êd |
Devokên lekî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Biranewenî: li Bakurê Loristanê tê axaftin.
- Şêx bizinkî: li Bakurê Kurdistan û Tirkiyeyê tê axaftin.
- Harsînî: li navçeya Harsîn, mintika navbera Kirmaşan û Loristan de tê axaftin.
- Silaxûrî: li başurê Hemedanê, li herêma Silaxûr an jê re Lekistan jî dibêjin, tê axaftin.
Nav
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Lekî navê zimanê lekan e.
Dengnasî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Alfabe
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Peyvnasî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Rêziman
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Mînakên hevokan
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Wêjeya lekî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Têkildar
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Çavkanî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Çavkanî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Giredayîne derve
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Lakestan.ir (Lekî) Girêdana arşîvê 2016-10-27 li ser Wayback Machine
- Kurdehaymane.com Tirkî (Romîkî) Girêdana arşîvê 2007-04-09 li ser Wayback Machine
| Zimanên îranî yên kevn |
| ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Zimanên îranî yên navîn |
| ||||
| Zimanên îranî yên nûjen |
| ||||
Navên bi îtalîk zimanên mirî ne. * Li gorî çend zimanzanan kirmanckî û hewramî beşeke zimanên serbixwe yên îranî pêk tînin. | |||||
Zarava û devokên zimanê kurdî û cihên ku lê tên xeberdan | |||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kurmancî |
| ||||||||||||||||||||||||
| Soranî |
| ||||||||||||||||||||||||
| Kurdiya başûr (kelhûrî) |
| ||||||||||||||||||||||||
| Zazakî |
| ||||||||||||||||||||||||
| Goranî |
| ||||||||||||||||||||||||
| Lekî |
| ||||||||||||||||||||||||
| Danegehên kontrola otorîteyê: Neteweyî |
|---|
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Credit:
(see original file).
