For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Zimanê fransî.

Zimanê fransî

Şîna tîr: zimanê zikmakî; şîn: zimanê fermî; şîna vekirî: nefermî; kesk: zimanê hindik e

Zimanê fransî zimanekî ji malbata zimanên hind û ewropî ji şitlê zimanên romanî ye. Ew wek zimanê zikmakî ji aliyê 77 milyon kes, bi yên wek zimanê duyem û bi tevahî 130 milyon kesan ve tê axaftin.[1]

Dîroka zimanê fransî

[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Di dema Împeratoriya Romayî de zimanê kesên hejar û biyaniyên bi taybetî yê galiyên keltan bû. Di dema Julius Caesar de li xakên îro Fransa li ser kelt hebûn. Kengê Julius Caesar Galya dagir kir ew zimanên wê derê ketine bin bandora latînî. Paş Koça Qewman re frank, gelekî german Fransa nav ji girtî bû, li şûna xwe ya îroj bicih bûn û fransî êdî li Fransayê belav bû.

Bi zaravên zimanê fransî re "Lang d'oil" tê gotin. Belgên pêşîn ên zimanê fransî yên ku hatine nivîsandin "Sondên Strasburgê" ne. Ev di sala 842an de hem bi fransiya kevn û hem jî bi almaniya kevn hatine nivîsandin.

Ji sala 1000'î de Parîs bû navenda siyasî û çandî. Dema William I (Williamê Yekê) bû keyê înglîzan zimanê înglîzî 200 salan di bin bandûra fransiya normanî de ma. Di wê demê de fransî bû zimanê qesra înglîzan.

Di sala 1634an de kardînal Richelieu "Académie Française" (anku, Akademiya Fransî) ava kir. Armancên wê hêsankirin û paqijkirina zimanê fransî bû. Ji sedsala 17an wê de lingua franca zimanê fransî bû zimanê qesrên Ewropayê, berê li navenda Ewropayê, ji sedsalên 18-19an şûnde jî li rojhelata Ewropayê jî.

Li koloniyên Fransayê jî fransî hîn zimanê fermî maye.

Jimara kesên ku fransî zimanê wan ê zikmakî ye

[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Fransî zimanê fermî yê Yekîtiya Ewropayê, Yekîtiya Afrîkayê, Saziya Komarên Amerîkî û Neteweyên Yekbûyî ye.

Fransî li van welatan jî girîng e.

  1. ^ "French Language - Structure, Writing & Alphabet - MustGo" (bi îngilîziya amerîkî). Roja gihiştinê 13 adar 2023.


{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Zimanê fransî
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?