For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Сібір халықтары.

Сібір халықтары

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет

Сібірдің тұрғылықты халықтарыбуряттар, якуттар, тувалар, хакастар және алтайлықтар. Аталмыш үлкен халықтармен қатар Сібірде шағын ұлыстар да тұрмыс кешіп жатыр: ненецтер, эвендер, кеттер. Олардың ана тілдері орал және алтай тілдік топтарына жатады.

Буряттар - Сібірдегі саны басым жергілікті халық, жан басы жарты миллионнан асады. Олар Бурятия Республикасында, Үркіт аумағында және Байкал өлкесінде өмір сүреді. Байкалдың батысы мен шығысын жайлаған буряттардың арасында ұзақ уақыт бойы елеулі айырмашылық болып келген. Үркіт буряттары жартылай православтар, ал жартысы шамандықты ұстанатын және жер өңдеумен несібелерін айырған. Байкал буряттары Моңғолиядан келген буддизмді қабылдап, көшпелі мал шаруашылығын күнкөріске айналдырды.

Хакастар - Оңтүстік Сібірдегі түркі халықтарының бірі. Үлкен бөлігі Хакасия Республикасында өмір сүреді. Қазіргі кезге дейін жалғасқан хакастардың негізгі кәсібі аң шаруашылығы, жылқы мен қой бағу, дәнді дақылдар өсіру болып табылды. Алтайдың таулы жазығында бұрынырақ малшылар мен тайга аңшылары тайпасы өмір кешкен. Олардың салттары, мәдениеті және тілдері ұқсас болып келеді. XIX ғасыр ортасында бұл тайпалар бір халыққа -алтайлықтарға бірікті. Қазіргі алтайлықтар Алтай өңірінде және оған көршілес Кемеров аймағында тіршілік етеді.

ДолғандарТаймырда, сонымен қатар Якутия мен Эвенкияда өмір сүреді. Долғандар дербес халық ретінде XVIII-XIX ғғ., жекелеген якут және эвенкілік тайпалардың, сонымен бірге Таймырдағы орыс тайпаларының бірігуі нәтижесінде қалыптасты. Долғандар бұғы өсірумен шұғылданды, бағалы аң терісін өндіреді, балық аулаумен айналысады.

Якуттар (сахалар) - Эвенкияда, Үркіт аймағында, Краснояр және Хабаров өлкелерінде тұрмыс кешеді. Бірақ негізінен олардың мекені біздің ғаламшардың тұруға болатын суық белдеуі орналасқан Якутияда (Саха Республикасы). Якуттардың дәстүрлі шаруашылығы – жылқы өсіру, мүйізді ірі қара мал бағу, аңшылық пен балықшылық.

Қызық...

Кеттер - әлемдегі сыры ашылмаған халықтардың бірі. Оларды ертеректе остяктар деп атайтын. Моңғолоидтық нәсілдері еуропеоидтың белгілерімен ұштасқан. Кеттердің тілдері бірегей тілге жатады, ол Сібір мен Қиыр Солтүстік халықтарының тілінен ерекшеленетін. Ғалымдар оны ежелгі кезде Алтайда, Саянда және тіпті Тибетте өмір сүрген халықтардың тіліне ұқсатады.

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]


{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Сібір халықтары
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?