Ресейдегі ЮНЕСКО Әлемдік мұра нысандар тізімі
Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
ЮНЕСКО Әлемдік мұра тізімінде Ресейдің 26 нысаны бар (2014 жылғы мәліметі бойынша). Бұл нысан тізімге 16 нысан мәдени, 10 табиғи критерийлар бойынша іліккен[1]. Бұдан басқа, 2014 жылғы жағдайына сәйкес Ресей аймағындағы Әлемдік мұра тізіміне 24 нысан үміткер ретінде тіркелген[2]. География жағынан нысандардың 16-сы Еуропада, қалғандары Азияда орналасқан.
Тізім
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Берілген кестеде нысандар Юнеско Әлемдік мұра тізіміне қосылуының хронологиялық тәртібінде орналасқан
Координаттары | Сурет | Аты | Мекені | Жасалған кезі | Тізімге кірген жылы | № | Талаптар |
---|---|---|---|---|---|---|---|
59°57′00″ с. е. 30°19′06″ ш. б. / 59.95000° с. е. 30.31833° ш. б. (G) (O) (Я) | Санкт-Петербург қаласыныӊ тарихи орталығы (орыс. Исторический центр Санкт-Петербурга) |
Санкт-Петербург және Ленинград облысы |
XVIII-XX ғ. | 1990 | 540 | i, ii, iv, vi | |
62°04′17″ с. е. 35°13′39″ ш. б. / 62.07139° с. е. 35.22750° ш. б. (G) (O) (Я) | ![]() |
Кижи (орыс. Кижи) |
Ең жақын елді мекен: Медвежьегорск Карелия Республикасы |
XVIII-XIX ғ. | 1990 | 544 | i, iv, v |
55°44′45″ с. е. 37°37′47″ ш. б. / 55.74583° с. е. 37.62972° ш. б. (G) (O) (Я) | ![]() |
Мәскеу Кремлі және Қызыл алаӊ (орыс. Московский Кремль и Красная площадь) |
Мәскеу | XIII-XVII ғ. | 1990 | 545 | i, ii, iv, vi |
58°32′00″ с. е. 31°17′00″ ш. б. / 58.53333° с. е. 31.28333° ш. б. (G) (O) (Я) | ![]() |
Новгородтыӊ тарихи ескерткіштері (орыс. Исторические памятники Новгорода и окрестностей) |
Новгород қаласы Новгородская облысы |
XI —XVII ғ | 1992 | 604 | ii, iv, vi |
65°05′00″ с. е. 35°40′00″ ш. б. / 65.08333° с. е. 35.66667° ш. б. (G) (O) (Я) | ![]() |
Соловец монастырі {({lang-ru|Соловецкий монастырь))) |
Еӊ жақын қала: Кемь Архангельская облысы |
XVI-XVII ғ. | 1992 | 632 | iv |
56°25′00″ с. е. 40°26′00″ ш. б. / 56.41667° с. е. 40.43333° ш. б. (G) (O) (Я) | ![]() |
Владимир және Суздальдіӊ ақ тас ескерткіштері (орыс. Белокаменные памятники Владимира и Суздаля) |
Владимир, Суздаль Владимирская облысы |
XII-XIII ғ. | 1992 | 633 | i, ii, iv |
55°39′20″ с. е. 37°40′26″ ш. б. / 55.65556° с. е. 37.67389° ш. б. (G) (O) (Я) | ![]() |
Коломенскоедағы Вознесения шіркеуі (орыс. Церковь Вознесения в Коломенском) |
Мәскеу | XVI ғ. | 1994 | 634 | ii |
56°18′37″ с. е. 38°07′52″ ш. б. / 56.3103500° с. е. 38.1312000° ш. б. (G) (O) (Я) | ![]() |
Троице-Сергиева лавра (орыс. Троице-Сергиева лавра) |
Сергиев Посад қаласы Мәскеу облысы |
XV-XVIII ғ. | 1993 | 657 | ii, iv |
65°04′00″ с. е. 60°09′00″ ш. б. / 65.06667° с. е. 60.15000° ш. б. (G) (O) (Я) | Комидағы қалыӊ ормандар (орыс. Девственные леса Коми) |
Коми Республикасы | — | 1995 | 719 | vii, ix
/list/768 768] || x | |
44°00′00″ с. е. 40°00′00″ ш. б. / 44.00000° с. е. 40.00000° ш. б. (G) (O) (Я) | ![]() |
Кавказ қорығы (орыс. Кавказский заповедник) |
Краснодарский аймағы Адыгея республикасы |
— | 1999 | 900 | ix, x |
55°47′28″ с. е. 49°05′42″ ш. б. / 55.79111° с. е. 49.09500° ш. б. (G) (O) (Я) | ![]() |
Казанский кремлі (орыс. Казанский кремль) |
Казань Татарстан |
XVI-XXI ғ. | 2000 | 980 | ii, iii, iv |
59°57′00″ с. е. 38°34′00″ ш. б. / 59.95000° с. е. 38.56667° ш. б. (G) (O) (Я) | ![]() |
Ферапонтов монастырі (орыс. Ферапонтов монастырь) |
Ферапонтово селосы Вологодская облысы |
XV-XVII ғ. | 2000 | 982 | i, iv |
55°16′28″ с. е. 20°57′44″ ш. б. / 55.27458000° с. е. 20.96239000° ш. б. (G) (O) (Я) | ![]() |
Куршская иіні (орыс. Куршская коса) |
Зеленоградск қаласы Калининградская облысы Литвамен ![]() |
— | 2003 | 994 | v |
42°03′10″ с. е. 48°17′49″ ш. б. / 42.052972° с. е. 48.297194° ш. б. (G) (O) (Я) | ![]() |
Дербент көне қаласы, бекеті және шіркеуі (орыс. Цитадель, старый город и крепостные сооружения Дербента) |
Дағыстан | VI-XIX ғ. | 2003 | 1070 | iii, iv |
55°43′34″ с. е. 37°33′18″ ш. б. / 55.72611° с. е. 37.555083° ш. б. (G) (O) (Я) | ![]() |
Новодевичий монастырі (орыс. Новодевичий монастырь) |
Мәскеу | XVI-XVII ғ. | 2004 | 1097 | i, iv, vi |
57°39′10″ с. е. 39°52′34″ ш. б. / 57.65278° с. е. 39.87611° ш. б. (G) (O) (Я) | ![]() |
Ярославль қаласыныӊ тарихи орталығы (орыс. Исторический центр Ярославля) |
Ярославль қаласы Ярославская облысы |
XVI-XX ғ. | 2005 | 1170 | ii, iv |
60°05′07″ с. е. 26°57′40″ ш. б. / 60.08528° с. е. 26.96111° ш. б. (G) (O) (Я) | ![]() |
Струве геодезиялық иіні (орыс. Геодезическая дуга Струве) (2 пункт) |
Еӊ жақын қала: Кингисепп Ленинградская облысы Норвегиямен ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
XIX ғ. | 2005 | 1187 | ii, iii, vi |
69°02′49″ с. е. 94°09′29″ ш. б. / 69.04694° с. е. 94.15806° ш. б. (G) (O) (Я) | ![]() |
Путорана мемлекеттік табиғи қорығы (орыс. Путоранский государственный природный заповедник) |
Красноярский край | — | 2010 | 1234 | vii, ix |
53°10′25″ с. е. 107°39′45″ ш. б. / 53.17361° с. е. 107.66250° ш. б. (G) (O) (Я) | ![]() |
Байкал көлі орыс. Озеро Байкал |
Бурятия Иркутск облысы Сібір федералды аймақ |
— | 1996 | 754 | vii, viii, ix, x |
56°20′00″ с. е. 158°30′00″ ш. б. / 56.33333° с. е. 158.50000° ш. б. (G) (O) (Я) | ![]() |
Камчатка жанартаулары орыс. Вулканы Камчатки |
Камчатка Дальневосточный федералды аймақ |
— | 1996 | 765 | vii, viii, ix, x |
45°20′00″ с. е. 136°10′00″ ш. б. / 45.33333° с. е. 136.16667° ш. б. (G) (O) (Я) | ![]() |
Сихотэ-Алин қорығы орыс. Центральный Сихотэ-Алинь |
Приморский аймағы Дальневосточный федералды аймағы |
— | 2001 | 766 | x |
50°28′00″ с. е. 86°00′00″ ш. б. / 50.46667° с. е. 86.00000° ш. б. (G) (O) (Я) | ![]() |
Алтын Алтай таулары орыс. Золотые Алтайские горы |
Алтай Сібір федералды аймағы |
— | 1998 | 768 | x |
50°16′30″ с. е. 92°43′11″ ш. б. / 50.27500° с. е. 92.71972° ш. б. (G) (O) (Я) | ![]() |
Убсунур шұңқыры орыс. Убсунурская котловина |
Тыва республикасы Сібір федералды аймағы (Моңғолиямен бірге ![]() |
— | 2003 | 769 | ix, x |
71°11′20″ с. е. 179°42′55″ б. б. / 71.18889° с. е. 179.71528° б. б. (G) (O) (Я) | ![]() |
Врангель аралы орыс. Остров Врангеля |
Чукотка автономды аймағы Дальневосточный федералды аймағы |
— | 2004 | 1023 | ix, x |
60°40′00″ с. е. 127°00′00″ ш. б. / 60.66667° с. е. 127.00000° ш. б. (G) (O) (Я) | Ленские столбы орыс. Ленские столбы |
Покровск қаласы Саха республикасы Дальневосточный федералды аймағы |
— | 2012 | 1299 | viii | |
54°58′44″ с. е. 49°03′23″ ш. б. / 54.97889° с. е. 49.05639° ш. б. (G) (O) (Я) | Булгар - архитектуралық-тарихи кешені орыс. Архитектурно-исторический комплекс Булгар |
Ең жақын елді мекен: Болгар Татарстан республикасы Приволжский федералды аймағы |
X -XV ғ. | 2014 | 981 | ii, vi | |
![]() |
Херсонес Таврический Бұл ЮНЕСКО Әлемдік мұраның нысаны Крымда орналасқан, сол себепті Ресей және Украинаның арасындағы бөліс тақырыбы болып келеді. |
Севастополь | б.з.б.V-XIV ғ. | 2013 жыл | 1411 | ii, v |
Әлемдік мұра тізіміне үміткер нысандар
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Берілген кестеде нысандар Юнеско Әлемдік мұра тізіміне қосылуының хронологиялық тәртібінде орналасқан
# | Сурет | Аты | Орналасуы | Құрылған уақыты | Тізімге кірген уақыты | № | Талаптар |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | ![]() |
Асса-Джейрах мәдени-тарихи ландшафты орыс. Культурно-исторический ландшафт Асса-Джейрах |
Ингушетия Солтүстік-Кавказ федералды округ |
б.з.б. V-XVII ғ. | 1996 | 569 | көрсетілмеген |
2 | ![]() |
Шереметьев графтың «Странноприимный дом» атты архитектуралық-тарихи кешені орыс. Архитектурно-исторический комплекс «Странноприимный дом» графа Шереметьева |
Мәскеу Орталық федералды округ |
XIX ғ. | 1996 | 571 | i, iii, vi |
3 | Валаам архипелагы орыс. Валаамский архипелаг |
Карелия Солтүстік-Батыс федералды округ |
XIX ғ. | 1996 | 572 | көрсетілмеген | |
4 | ![]() |
Свияжсктегі тарихи ғимараттар кешені орыс. Комплекс исторических зданий в Свияжске |
Татарстан Приволжский федералды округ |
XVI ғ. | 1998 | 1111 | көрсетілмеген |
5 | Иркутск қаласының тарихи орталығы орыс. Исторический центр Иркутска |
Иркутск облысы Сібір федералды округ |
XIX ғ. | 1998 | 1166 | көрсетілмеген | |
6 | ![]() |
«Храм Христа Спасителя» ғибдатханасы орыс. Храм Христа Спасителя |
Москва Орталық федералды округ |
1994—1997 | 1998 | 1168 | ii, vi |
7 | ![]() |
Ростов кремлі орыс. Ростовский кремль |
Ростов Ярослав облысы Орталық федералды округ |
XVII ғ. | 1998 | 1185 | ii, iii, iv, vi |
8 | ![]() |
Енисейск қаласының тарихи орталығы орыс. Исторический центр Енисейска |
Красноярск өлкесі Сібір федералды округ |
XVII ғ. | 2000 | 1460 | ii, iii, iv |
9 | ![]() |
«Димитрия на крови» шіркеуі орыс. Церковь Димитрия на крови |
Углич Ярослав облысы Орталық федералды округ |
XVII ғ. | 2001 | 1518 | i, ii, iv |
10 | ![]() |
Ұлы Псков орыс. Великий Псков |
Псков облысы Солтүстік-Батыс федералды округ |
X ғ. | 2002 | 1638 | i, ii, iv |
11 | Сикачи-Алян петроглифтері орыс. Петроглифы Сикачи-Аляна |
Хабаровск өлкесі Таяу Шығыс федералды округ |
— | 2003 | 1787 | көрсетілмеген | |
12 | ![]() |
Даур қорығы орыс. Даурский заповедник |
Забайкальский өлкесі Сібір федералды округ |
— | 2005 | 1996 | x |
13 | ![]() |
Командор аралдары орыс. Командорские острова |
Ең жақын елді мекен: Никольское Камчатка өлкесі Таяу Шығыс федералды округ |
— | 2005 | 1997 | vii, viii, ix, x |
14 | ![]() |
Магадан қорығы орыс. Магаданский заповедник |
Магадан облысы Таяу Шығыс федералды округ |
— | 2005 | 1998 | vii, viii, ix, x |
15 | ![]() |
Красноярс діңгектері орыс. Красноярские столбы |
Ең жақын елді мекен: Красноярск Красноярск өлкесі Сібір федералды округ |
— | 2007 | 5113 | vii, viii, ix, x |
16 | Васюган батпақтары орыс. Васюганские болота |
Омбы облысы, Новосибирск облысы, Томск облысы Сібір федералды округ |
— | 2007 | 5114 | vii, viii, ix, x | |
17 | ![]() |
Астрахан кремлінің кешені орыс. Ансамбль Астраханского кремля |
Астрахан Астрахан облысы Оңтүстік федералды округ |
XVI ғ. | 2008 | 5368 | ii, iii, iv |
18 | Ілмен таулары орыс. Ильменские горы |
Ең жақын елді мекен: Миасс Челябинск облысы Орал федералды округы |
— | 2008 | 5388 | vi, vii, viii | |
19 | ![]() |
Танаис ареологиялық мұражай-қорығы орыс. Археологический музей-заповедник Танаис |
Ең жақын елді мекен: Ростов-на-Дону Ростов облысы Оңтүстік федералды округ |
б.з.б. III-V ғ. | 2009 | 5422 | ii, iii, v |
20 | ![]() ![]() |
Ресей кремлдері * Астрахан кремлі, * Псков Кромы, * Углич кремлі орыс. Кремли России |
Астрахан, Псков, Углич Астрахан облысы, Псков облысы, Ярослав облысы Оңтүстік, Орталық, Солтүстік-Батыс федералды округтар |
XI ғ. | 2010 | 5517 | ii, iii, iv |
21 | ![]() |
Бикин өзені орыс. Бикин |
Хабаровск өлкесі, Приморск өлкесі Таяу Шығыс федералды округ |
— | 2010 | 5571 | x |
22 | ![]() |
Измайлово кешені орыс. Архитектурно-парковый ансамбль Измайлово |
Мәскеу Орталық федералды округ |
XVII ғ. | 2011 | 5622 | ii, iv |
23 | ![]() |
Башқұрт Оралы кешені орыс. Комплекс Башкирский Урал |
Башкортостан Приволжский федералды округ |
— | 2012 | 5666 | i, iii, v, vi, viii, x |
24 | ![]() |
Кенозерский ұлттық паркі орыс. Кенозерский национальный парк |
Архангельск облысы Солтүстік-Батыс федералды округ |
— | 2014 | 5922 | iii, iv, v, vi, vii |
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Критерии. Басты дереккөзінен мұрағатталған 29 қазан 2012.
- ↑ Tentative (ағыл.). UNESCO World Heritage Centre. — Ресейдегі ЮНЕСКО Әлемдік мұра нысандар тізіміне үміткерлер. Басты дереккөзінен мұрағатталған 4 ақпан 2012. Тексерілді, 23 қыркүйек 2011.
Тағы қараңыз
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Сыртқы сілтемелер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Ресейдегі ЮНЕСКО Әлемдік мұра нысандар (ағыл.)
- ЮНЕСКО Әлемдік мұра нысандар (орыс.)
- Проект Гринпис России «Всемирное наследие» Мұрағатталған 13 қаңтардың 2011 жылы.
- РесейдегіЮНЕСКО Әлемдік мұра нысандарының каталогі (ағыл.)
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.