Мұртты киттер Қазбалық ауқымы: latest Эоцен – Recent
Megaptera novaeangliae
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар Жамағаты: Хордалылар Табы: Сүтқоректілер Сабы: Киттәрізділер Кіші сабы: Mysticeti Cope, 1891
Тұқымдастары
Neobalaenidae Eschrichtiidae Balaenidae Balaenopteridae † Janjucetidae † Mammalodontidae † Cetotheriidae

Мұртты (тіссіз) киттер (лат. Mysticeti) – киттәрізділер отрядының айрықша бір отряд тармағы.

Тісі болмайды, тұмсығының үстіңгі жағында ұзындығы 50-ден 450 сантиметрге дейін, саны 360-тан 800-ге дейін болатын «кит мұрты» деп аталатын мүйізденіп кеткен тақташықтары болады; тіссіз киттің ең ірілерінің ұзындығы—33 м, салмағы—160 тоннаға дейін барады. Еті мен майы жеуге, тоң майы техникада қолдануға жарайды. Мұның 15 түрі бар, олар: поляр киті, оңтүстік кит, ергежейлі кит, сұр кит, бүкір кит, көк кит, финвал, сейвал, кіші жолақ, Брайд киті. Бұлардың көпшілігі мұхиттарда тіршілік етеді.^[1]

1. ↑ Т. Мұсақұлов, ОРЫСША-ҚАЗАҚША ТҮСІНДІРМЕЛІ БИОЛОГИЯЛЫҚ СӨЗДІК І-том ҚАЗАҚМЕМЛЕКЕТБАСПАСЫ, Алматы — 1959, Редакциясын басқарған: Биология ғылымының докторы профессор Т. Дарқанбаев

Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.

Киттердің заманауи түрлері Мұртты киттер (Mysticeti) Тегіс киттер Поляр киті • Оңтүстік кит (Оңтүстік тегіс кит • Солтүстік Атлант тегіс киті • Жапондық кит) Жолақ киттер Нағыз жолақ кит (Кішкене жолақты кит • Оңтүстік кішкене жолақты кит • Сейвал • Брайд киті • Көк кит • Омура киті • Финвал • Райс киті) • Сұр кит • Өркешті кит Цетотериялар Ергежейлі кит Тісті киттер (Odontoceti) Дельфиндер Тарғыл дельфиндер (Коммерсон дельфині • Чили дельфині • Хэвисайд дельфині • Гектор дельфині) • Қарапайым • Пигмей косаткасы • Қара дельфин • Сұр дельфин • Малайзиялық дельфин • Лагеноринхустар (Ақ тұмсықты дельфин • Атлант ақ бүйірлі дельфині • Оңтүстік ақ бүйірлі дельфин • Крест тәрізді дельфин • Тынық мұхиты ақ бүйірлі дельфині • Күңгірт дельфин) • Киттәрізді дельфин (Солтүстік • Оңтүстік) • Орцеллалар (Иравади дельфині • Аустралия дельфині) • Косатка • Қауынбас кит • Жалған жыртқыш кит • Ұзынтұмсықты (Тукаши дельфині • Гвиана дельфині) • Бүкір дельфиндер (Қытай • Үнді мұхиты • Аустралия • Атлант) • Стенеллалар (Пантропикалық • Климен дельфині • Шақылдақ дельфин • Атлант теңбіл дельфині • Ұзынтұмсықты дельфин) • Ірі тісті дельфин • Афалиналар (Афалина • Үнді афалинасы) Нарвалдар Ақ дельфин • Нарвал Phocoenidae Neophocoena • Phocoena • Phocoenoides Кашалоттар Кашалот Кіші кашалоттар Пигмей кашалоты • Ергежейлі кашалот Iniidae Амазон дельфині • Арагуаялық дельфин • Боливиялық дельфин Lipotidae Байцзи дельфині Platanistidae Ганга өзені дельфині • Үнді өзені дельфині Pontoporiidae Ла-платалық дельфин Тұмсықбетті киттер Төрт тісті киттер (Арну киті • Байрд киті • Сато киті) • Бөтелке тұмсықтылар (Солтүстік • Оңтүстік) • Лонгман киті • Белдіктісті киттер (Соверби киті • Эндрю киті • Хаббс киті • Доғал тұмсықты кит • Рамари киті • Жервэ киті • Жапондық белдіктісті кит • Грэй белдіктісті кит • Гектор киті • Дераньягала киті • Лейард киті • Тру киті • Перрин киті • Перу киті • Стейнегер киті • Трэверс киті) • Тасманиялық тұмсықбетті кит • Шынайы тұмсықбетті кит