Лотерея (фр. lotere; итал. lotteria) — лотерея билеттерін сату, ақылы байқаулар, болжамдар және жүлделі ойындар ұйымдастыру арқылы халықтың ақшалай қаражатын ерікті түрде тарту нысаны.^[1] Пайдалар мен шығындарды бөлу әдетте лотерея билетінде көрсетілген белгілі бір нөмірді (немесе аталған лотты) кездейсоқ таңдауға байланысты. Ойыншылар салған қаражаттың бір бөлігі лотереяны ұйымдастырушыларға түседі, бір бөлігі мемлекетке салық түрінде төленеді.

Мұнда осы ойындарға қатысқаны үшін ақы алынады және жиналған қаражаттың тіркелген бөлігі ақшалай немесе заттай ұтыс түрінде ойналады әрі ұтқан билеттердің иелеріне беріледі. Лотерея билеттеріне ұтыстың шығуы кездейсоқ оқиға, сондықтан ұтысты ешкім де әдейі шығара алмайды. Мезеттік және таралымдық лотерея түрлеріне бөлінеді. Мезеттік (таралымсыз) лотерея билеттің иесі сатып алғаннан кейін ұтқан-ұтпағанын бірден анықтай алады. Мұндай лотереяның синонимі – аллегри-лотерея. Таралымдық лотерея жүйелі (электронды), сандық, спорттық, қарапайым, сыныптық түрлерге бөлінеді. Жүйелік лотерея мамандандырылған компьютерді пайдалана отырып өткізіледі. Сандық лотерея кезінде билетте белгілі бір мөлшердегі сандар басылады, оған қатысқысы келетіндер қажетті сандардың өзі таңдаған жиынын сызуға тиіс. Спорттық лотереяда қатысушылар спорттың түрлерін немесе онда ұсынылатын тізімдегі жарыстардың жеңімпаздарын анықтайды. Қарапайым лотереяда әр билеттің ұтыс түсуі мүмкін өз нөмірі бар, мұнда ұтыстардың саны мен шамасы күні бұрын белгіленеді. Сыныптық лотереяда билеттер сыныптарға бөлініп, әрқайсысында жекелеген таралым өткізіледі. Билеттің иесі қосымша ақыға басқа сыныптағы таралымға қатыса алады. Жарнамалық лотерея тауарларды немесе көрсетілетін қызметтерді сатуға ынталандырады. Мұндай лотереяға қатысу, әдетте қайсыбір тауарды немесе көрсетілетін қызметті сатып алумен байланысты. Онда ойын ақпараты ұйымдастырушы мен қатысушы арасындағы жарияланған жүлде ұтысына (таралымына) қатысу жөніндегі қатынастардың туындауы үшін негіз болып табылады.^[2]

1. ↑ «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
2. ↑ Қаржы-экономика сөздігі. — Алматы: ҚР Білім және ғылым министрлігінің Экономика институты, «Зияткер» ЖШС, 2007. ISBN 978-601-215-003-2

Бұл — экономика бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.