For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Күнбағыс дәні.

Күнбағыс дәні

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет

Бұл мақала әлі тексерістен өтпеді. Тексерілмеген мақалалардағы мәліметтер сенімсіз болуы мүмкін. Тексерушілерге нұсқаулықты оқу үшін оң жақтағы көрсет дегенді басыңыз. Мақала тексерушілерге: мақаланы тексерілді деп белгілеу үшін бұл үлгіні алып тастаңыз. Мақаланы тіркелгеніне 6 ай болған, 500 өңдеме жасаған барлық қатысушылар және осы екі шарттың біреуін болсада қанағаттандыратын қатысушылар тексерілді деп белгілей алады. 2015 жылдың шілдесінен бергі тексерілмеген мақалалар мына санатта тізімделеді: Санат:Уикипедия:Тексерілмеген мақалалар. Осы айдағы тексерілмеген мақалалар санатын бастау. Осы айдағы тексерілді деп белгіленген мақалалар: https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Арнайы:Жуықтағы_өзгерістер&tagfilter=Тексерілді+деп+белгіледі Бұл мақаланы 2024-04-23, 01:10 кезінде (3 ай бұрын) Kasymov (журналы | үлесі) соңғы рет өңдеді. Тексерілмегендер: 2005 (осы айдағы: 7) (ақпан 2016)
Күнбағыс дәні

Күнбағыс пістесі — біржылдық күнбағыс дәні (Helianthus annuus). Ең алдымен күнбағыс майын шығару үшін қолданылады және содан тағам пісіруге, техникалық мұқтаждықта қолданылады. Күнбағыс майын сутектендіру арқылы саломасты алады. Майды сонымен қатар лак және бояу жасау өндірісінде қолданады Біржылдық күнбағысты іс жүзінде барлық әлем өсіреді. Әлемдегі күнбағыс дәнін шығарудағы ірі өндірушілер: Украина, Ресей және Аргентина мемлекеттерінде. Украинадағы күнбағыс өндірушілердің көлемі 2013 жылы 11,05 млн тоннаны құраған, ал Ресейде 10,53 млн тонна.

100 грамм мөлшерінде қуырылмаған пістелер 130 % пайызға адамның тәулікке керекті витамин E қамтамасыз етеді. Е витаминіне күнбағыс ерекше бай, 70 % пайызға B5 витаминіне, 40 % B6 витаминіне,35 % — B3 витаминіне ,39 % — ақуызға, 44 % — жасұныққа, 115 % —фосфорға ,113 % —селенге,92 % —мысқа,35 % —мырышқа,32 % — магнийге,24 % —калииге,21 % — темірге қамтамасыз етіп отырады. Бұл тағам улкен 580 ккал, себебі жартысына дерлік құнарлы заттар майлардан тұрады. Қуырылған пістелер немесе дәндер бойында пайдалы заттар піспегенге қарағанда әлдеқайда аз. Дәннің түсі, хош иісі және жегенен кейінгі дәмі тікелей қуырылуына және тұз қосылуына байланысты.

Күнбағысқа уақытылы күтіммен қараса өз түсімін қыркүйек айларында бере бастайды. Ол уақытта максимальды жақсы ауа райы болады. Сонда пістені сапалы әлі күйгеліктікке түспей міселе астында қалмай тез жинап ала аласыз. Егін жинау шамамен біржарым айды алады. Егістіктен алынған күнбағарды токқа жеткізеді де арнайы орындарға қояды. Ол жерлерде тек екі жақта орналасқан қабырғалы қоймалар болады және қабырғалар дұрыс ауа айналымын жүзеге асырып отырады. Токтарда барлық өнім лабараториядан өтеді, яғни ылғалдылығын, сортын, қышқылдық санына анализ жасайды. Ылғалдылығы төмен болған сайын пістелер жақсы тазарған және өз дәмін ұзаққа сақтай алады деп саналады. Қоймаларда қуыруды күткенде пістелерді қатар бойынша барлық аумаққа орналастырады. Әр қатарда ауа өтә процессі қарастырылған. Жоғарытехнологиялық конвенционды пештер пістелерді барлық жағынан ыстық ауамен өңдеуден өткізеді. Дайын өнім автоматталған қапталуға өткізеді, ол жерде пістелер қаптамаларға бөлініп салынады.

Қолданылуы

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Әдетте тағамға улкен күнбағыс дәндері қолданылады. Пістелерді қауыздан айыру керек («щёлкать», «грызть»): онда пісте ауызға салынып бөлініп, түкіріліп тасталынады, ал желінетіні ауызда қалады, шайналып, жұтылады. Көп елдерде пістелерді «стадион тағамы» деп қабылдап, стадионға кірерде жанкүйерлерге сатылады, олар матчтың барысында пісте шағып отырады. Шамадан тыс шекілдеуікті шағу тіс эмалінің бұзылуына әкеліп соғуы мүмкін. Аз таралғаны пістені немесе дәнді салаттарға қосуға болады. Ұнтақталған дәндер Шығыс тағамдарының халва, козинак негізі ретінде жүреді.

Өсімдік майы

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Шекілдеуікті тазарті үшін арнайы дәнтазалағыш машиналар қолданылады. Сарымай заводтарында тазартылған дәннен күнбақыс майын сығып алады.Күнбағыстың қалған шроты жануарға тағам ретінде қалады. Натуральді майлар көп қанықпаған май қышқылдарына бай (шамамен 68 % линол қышқылынан тұрады)

Сілтемелер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Sunflower seed | Russian Federation, Ukraine | Production Quantity | 2013.
  2. Nutrition Facts and Analysis for Seeds, sunflower seed kernels, dry roasted, without salt Мұрағатталған 20 ақпанның 2017 жылы.
  3. Show Foods
  4. "%20Здоровое%20Питание,%20Диеты%20и%20всё%20для%20Похудения Семечки: вред и польза " Здоровое Питание, Диеты и всё для Похудения(қолжетпейтін сілтеме)
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Күнбағыс дәні
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?