Дональд Трампқа жасалған қастандық
Томас Мэтью Крукстың (қызыл), Дональд Трамптың (қара) және АҚШ Құпия қызметі жасақ тобының (көк) шамамен орналасқан жерлерін бейнелейтін диаграмма
Шынайы атауы	Attempted assassination of Donald Trump
Шабуыл орны	Батлер, Пенсильвания, АҚШ[1]
Координаттар	40°51′26″ с. е. 79°58′16″ б. б. / 40.8571223° с. е. 79.9711779° б. б. / 40.8571223; -79.9711779 (G) (O) (Я)
Дата	шілде 13, 2024 (2024-07-13)
Уақыты	18:11 (2 ай бұрын)[2] (UTC−4:00)
Шабуыл нысанасы	Дональд Трамп[3]
Шабуыл әдiсi	атыс, адам өміріне қастандық, саяси зорлық-зомбылық
Қару-жарақ	AR-15
Қаза тапқандар саны	2 (қылмыскермен қоса)[4]
Жарақаттанғандар	3 (Дональд Трамппен қоса)[5]
Қылмыскерлер	Томас Мэттью Крукс
Дональд Трампқа жасалған қастандық

2024 жылғы 13 шілдеде, Батлердегі (Пенсильвания) жиында сайлауалды президенттік кампаниясымен келіп, сөз сөйлеген Америка Құрама Штаттарының бұрынғы президенті және сайлаудағы басты республикашыл үміткер Дональд Трамп өміріне қастандық жасалды.^[6] Федералдық тергеу бюросы бұл атысты «қастандық» ретінде тергеуде.^[3]

20 жаста болған Республикалық партия мүшесі Томас Мэттью Крукс митинг кезінде оқ атты да, АҚШ қауіпсіздік қызметкерлері оны көп ұзамай атып өлтірді. Крукстың атқан оғы Трамптың құлағын жыртып өтті де, үш басқа адамға тиіп қалды, солардың бірі болған 50 жастағы азамат бірден көз жұмды. Трампты Құпия қызмет көлігіне мінгізді де, ауруханаға жеткізді. 14 шілдеде Трамптың ауруханадан шыққаны белгілі болды. Қастандыққа қарсы түрлі саясаткерлер, соның ішінде Джо Байден шықты.

Бұл оқиға — 1981 жылғы Рональд Рейганға атылған оқтан бергі АҚШ президентіне жасалған бірінші қастандық.^[7]

Дональд Трамп мінбер басына сағат 18:03 (UTC-4) қарай келді. Шамамен 10 минуттан кейін, сағат 18:12-ге қарай Томас Мэттью Крукс AR-15 арқылы сегіз оқ атты.^[8] Круксты күзет тексере алмай қалған еді; ол митинг қауіпсіз зонасының сыртында болған да, айналада, Трамптан 61–122 метрдей қашықтықта болған бір сарай үстіне мініп алған.^{[9][10][11][12]} Хабарламалар куәгердің шатырда мылтық алып жүрген ер адамды байқағанын және Трампқа оқ атқанға дейін бірнеше минут бұрын полицияға ескертуге әрекеттенгенін көрсетті.^[13]

Атыс орын алғанда Трамп оң құлағы мен бетінен қан көрінді.^[3] Ол құлағын қолымен жаба тұрып,^[11] мінбердің артына тығылды.^[1] Көп ұзамай оны АҚШ құпия қызметкерлері көтеріп, қоршап алды. Күзет қызметкерлері Трампты мінберден алып кетпек болғанда Трамп өз жұдырығын көтеріп, «күресіңіз, күресіңіз» деп айқай салды.^[3] Қауіпсіздік қызметі Круксты оқиға орнында атып өлтірді де,^[1][11] Трампты көлікке алып кетіп,^[1] оны ең жақын болған ауруханаға апарды.^[11]

Трампты санамағанда митингіге келген тағы үш ересек ер адам оққа түсті.^[14] Соның бірі болған 50 жастағы Кори Комператор бірден қайтыс болса, қалған екеуі ірі жарақат алды.^[15] Комператор бұрын өрт сөндіруші болған. Оның отбасы мен Пенсильвания губернаторы Джош Шапироның айтуынша, ол қыздарын оқтан қорғап жатқан кезінде қайтыс болған.^[16]

14 шілдеде Федералдық тергеу бюросы қылмыскердің 20 жастағы Пенсильвания тумасы Томас Мэттью Крукс болғанын білді.^[17] Крустың Республикалық партия мүшесі болғаны белгілі.^[18] Оның белгілі сотталғандығы болмаған.^[19][20] Пентагон оның әскери қызмет өткермегенін анықтады.^[21] Ол жақын маңдағы қарттар үйінің асханасында жұмыс істеген еді.^[16]

АҚШ әкімшілігінің хабарлауынша, оқиғадан кейін президент Джо Байден Трамппен телефон арқылы сөйлескен.^[17]

14 шілдеде Трамптың ауруханадан шыққаны және Нью-Джерсиге жол алғаны белгілі болды. Ол жақта Трамп гольф ойнайды деп хабарлайды жергілікті ақпарат көздері.^[17]

Азаттық радиосы хабарлауынша, орын алған қастандықтың партиялар арасындағы қайшылықты тереңдетіп, Америка саясатындағы күш қолдану табиғаты туралы дауды өршітуі мүмкін.^[17]

Қауіпсіз екені расталғаннан кейін көп ұзамай Трамп Truth Social арнасында мәлімдеме жасап, басынан кешіргенін айтып, құқық қорғау қызметкерлеріне алғыс айтып, қаза тапқан және жараланған адамдардың отбасыларына көңіл айтты.^[22]

Мен Америка Құрама Штаттарының Құпия қызметіне және барлық құқық қорғау органдарына Пенсильвания штатының Батлер қаласында болған атыс оқиғасына жылдам әрекет еткені үшін алғыс айтқым келеді. Ең бастысы, митингте қаза тапқан адамның отбасына, сондай-ақ ауыр жарақат алған тағы бір адамның отбасына көңіл айтамын. Мұндай әрекеттің біздің елде орын алуы таң қалдырады. Қазір мерт болған атқыш туралы әзірге ештеңе белгісіз. Оң жақ құлағымның үстіңгі бөлігін тесіп өткен оқпен атылдым. Мен бірдеңе дұрыс емес екенін бірден білдім, оған себеп болған өзімнің сықырлаған дыбысты, оқты естігенім және оқтың теріні жарып өткенін бірден сезгенім. Көп қан кетті де, мен сондықтан не болып жатқанын түсіндім. АМЕРИКАНЫ ҚҰДАЙ САҚТАСЫН! Түпнұсқа  (ағыл.)   I want to thank The United States Secret Service, and all of Law Enforcement, for their rapid response on the shooting that just took place in Butler, Pennsylvania. Most importantly, I want to extend my condolences to the family of the person at the Rally who was killed, and also to the family of another person that was badly injured. It is incredible that such an act can take place in our Country. Nothing is known at this time about the shooter, who is now dead. I was shot with a bullet that pierced the upper part of my right ear. I knew immediately that something was wrong in that I heard a whizzing sound, shots, and immediately felt the bullet ripping through the skin. Much bleeding took place, so I realized then what was happening. GOD BLESS AMERICA!

АҚШ президенті Джо Байден қастандықты сынға алды, Трамп пен отбасына дұға жасайтынын айтты да,^[17] «Бұған ешқашан көз жұмып қарай алмаймыз» деп те айтып кетті.^[23]

Қастандыққа қарсы тағы бірнеше заң шығарушы орган өкілдері, Джордж Уокер Буш, Барак Обама және Джимми Картер құрған қор шықты.^[7]

Ортаққорда бұған қатысты медиа санаты бар: Дональд Трампқа қастандық

• Truth Social әлеуметтік желісіндегі Трамптың мәлімдемесі
• АҚШ-тың төрт президенті өлтірілді; басқалары президенттікке кандидаттар сияқты зорлық-зомбылыққа тап болды, Associated Press