For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Бие.

Бие

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет

Бие - құлындаған ұрғашы жылқы. Бие жасына қарай құнажын бие, дөнежін бие, бесті бие; айғырдан шығуына қарай буаз бие (құрсағында төлі бар), қысыр бие, ту бие (құлын тастаған немесе құлыны өліп қалған), тұмса бие (бірінші рет құлындаған бие), қулық бие (бірінші рет құлындаған бие), кіші қулық бие (тайында айғырдан шығып, құнажынында құлындаған бие), сақа бие (көп құлындаған бие); түр-түсіне қарай боз бие, тор бие, жирен бие, күйіне қарай бас мама бие (ұрпағы көп өрбіген көксе бие), мама бие (сүті мол, қонды бие), ақтандыр (сүтсіз) бие, көбең бие (қыстан арықтап шыққан яки, көп мініліп титықтағанда жайылымға жіберілген, бойына ет бітіп, қоңдана бастаған бие), иісіншек бие (сауар алдында құлынына жақындап, тез исініп құлынын емізіп жібереді немесе сүті ағып кетеді), мәнерсіз бие (сүті аз бие), нәкүс бие (сүті аз, шабан), саба бие (көп құлындаған қарны үлкен), қасаба бие (жеті-сегіз жастағы бие), семіз бие, тебеген бие (маңына жан жолатпайтын), асау бие (сауылып үйретілмеген бие) т.б. аталады. Ал төрт жас және одан жоғары жастағы құлын тастаған биені сойтал бие деп атайды. Мал баққан қазақ үшін ұрғашы малдың төл тастауы әжептеуір шығын болып есептелінді. Ана тілімізде біреудің іске қырсыздығына байланысты кейігенде айтылатын сойталдай деген теңеу сөз осы жайтқа байланысты қалыптасты.

Бие құлынын 10 ай көтереді. «Құлын жатырына, бала нағашысына тартады» дегендей, жүйрік болар құлын табатын бие қубас, қамыс құлақ келеді. Оның құйрық- жалы сұйық, тұрқы ұзын, шоқтығы биік, бауыры жазық, қарынсау келеді. Еркек құлын табатын бие төсқалдағына дейін ісініп желіндейді.[1]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет.
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.Суретті мыннан табуға болады: осы мақаланың тақырыбына байланысты сурет Ортақ қорда табылуы мүмкін; мақаланың өзге тіл уикилеріндегі нұсқаларын қарап көріңіз; өзіңіз жасаған суретті жүктеңіз (авторлық құқықпен қорғалған сурет қоспаңыз!).
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Бие
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?