Дамэ
Дамэ — къуалэбзум (апхуэдуи гъудэбадзэм, шэрыпӀ лӀэужьыгъуэ гуэрэхэм, псалъэм папщӀэ дзыгъуэнэфхэм) я пкъым щыщ Ӏыхьэ тӀуащӀэу зэрылъатэрщ.
ЗэфӀэтыкӀэр
[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]Дамэ къупщхьэхэр икъукӀэ быдэу зэрыӀыгъщ, лъэтэнымкӀэ мыхьэнэ ин дыдэ зиӀэ къабзийхэр егъэбыдылӀауэ. Дамэхэр адрей пкъыгъуэхэм елъытауэ нэхъ щӀэгъэхуабжьауэ зэрылажьэм къыхэкӀыу абым япха лыпцӀэхэр лъэщщ.
ЩӀэнхабзэм
[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын].svg)
Къуалэбзу дамэм цӀыхум и щӀэнхабзэм щӀагъыбзэ мыхьэнэ ин щиӀэщ. Адыгэм хъыбарыфӀ гуэрэ зэхахмэ, е Ӏуэхум щехъулӀэмэ «дамэ къатокӀэ», я щыӀэкӀэм зи пщэ умыкӀуэжын щытыкӀэ егъуэт, псэр нэхъ быдэ мэхъу.
Ижьырей алыдж псысэжьхэм я деж дамэхэм псэр зыхэт пкъым нэгъуэщӀ теплъэ ират. Апхуэдэщ дамэ зытет тхьэхэр, уафэмрэ щӀымрэ я зэхуакум дэт тхьэм и лӀыкӀуэхэр; псысэхэм уащыхуозэ дамэ зытет псэущхьэ къэгупшысахэу пегас, феникс, сфинкс, сирен, гарпий, грифон нэмыщӀхэми.
Дамэр, дамэхэр — ижь-ижьыж лъандэрэ псынщӀагъэм я дамыгъэщ, ди нобэми авиациэм, аутотранспортым, гущӀгъуэгум я дэмыгъэщ, я теплъэкӀэ зэрызэщхьэщыкӀыр мащӀэу. Е 18-19 лӀэщӀыгъуэхэм дамэми теплъэхэр зэмыфэгъуурэ къагъэсэбэпт зыгуэрым дэӀэпыкъуным, хуэфӀыным, нэӀэ тегъэтыным, нэфӀ щыхуэным я дэмыгъэу: фӀыцӀэр — бгъэ дамэт, пащтыхь нэфӀым и дамыгъэт; хужьыр — Тхьэм и нэфӀ къыпщихуэным ейт; дамэ дыщафэр — къаралъыгъуэ дамэгъэт. Е 18-19 лӀэщӀыгъуэхэм лъакъуэ ныпхэм/дамыгъэхэм хагъэувэ дамэ теплъэхэм емышыным, лъэрыхьагъым я дэмыгъэт.
Тхылъхэр
[зэгъэзэхуэжын | кодыр зэгъэзэхуэжын]- Брат Хьэсин. Адыгэхэм я къуалэбзу щӀэныгъэр. Черкеск къ. 2007 гъ.
|
Мыр тхыгъэ нэмгъэсащ орнитологиэмкӀэ. Проектым удэӀэпыкъуфынущ, бгъэтэрэзу нэхъыбэ иптхэм. |
|
Сурэтхэр Уикисурэтылъэм? |
|---|
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
