Erkin Vohidov
| Tuwılǵan sánesi | 28-dekabr 1936 |
|---|---|
| Qaytıs bolǵan sánesi | 30-may 2016 (79 jasta) |
Erkin Vohidov (1936-jıl 28-dekabr, Altıarıq rayonı, Ferǵana wálayatı, Ózbekstan SSR - 2016-jıl 30-may, Tashkent, Ózbekstan) — belgili ózbek shayırı, dramaturgi, kórkem ádebiyatqa baylanıslı awdarmashı hám mámleket ǵayratkeri[1]. Óz qosıqların jazıw menen bir qatarda belgili shet el dóretiwshileri, atap aytqanda, Aleksandr Tvardovskiy, Johann Wolfgang von Goethe, Muhammad Iqbol, Rasul Gamzatov hám de Sergey Esenin dóretpelerin joqarı uqıp penen ózbek tiline awdarmalaǵan. Ásirese, shayırdıń Esenin dóretpelerinen hám Gyotenıń „Faust“ shıǵarmasın awdarmalawı itibarǵa ılayıq bolıp tabıladı.
Ómiri
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]Erkin Vohidov 1939-jılı Ferǵana wálayatınıń Altıarıq aymaǵında oqıtıwshılar shańaraǵında tuwılǵan[2]. 1960-jılı Tashkent mámleketlik universitetiniń filologiya fakultetin pitkergennen soń, "Jas gvardiya" hám Ǵafur Ǵulam atındaǵı ádebiyat hám mádeniyat baspalarında isleydi. Birneshe jıl "Yoshlik" jurnalında bas redaktor wazıypasın atqaradı. Shayır 1983-jılı "Shıǵıs jaǵısı" toplamı ushın Hamza atındaǵı Ózbekistan mámleketlik sıylıǵın alıwǵa miyasar boladı. Ol "Húrmet belgisi" ordeni menen sıylıqlandı. "Ózbekistan xalıq shayırı" hám "Ózbekistan Qaharmanı" degen húrmetli ataqlardıń iyesi. Sonıń menen birge, birneshe mártebe Ózbekistan xalıq deputatı bolıp saylandı. Shayır 2016-jılı 30-mayda dúnyadan ótti[3]..
Dóretiwshiligi
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]E. Vohidov ózbek ádebiyatına ótken ásirdiń 60-jıllarında kirip keldi. Hafiz Sheraziy, Bedil, Fridrix Shiller, Gyote, A. Pushkin, A. Blok, Rasul Gamzatov sıyaqlı talant iyeleriniń shıǵarmaların ózbek tiline awdardı. Ásirese, Gyoteniń "Faust", S. Eseninniń "Parsı namaları" sheberlik penen awdaradı. Shayırdıń dáslepki "Tań nápesi" (1961), "Aqıl hám júrek" (1963), "Meniń juldızım" (1964) sıyaqlı toplamları esaplanadı. Bunnan basqa "Saza" (1965), "Házirgi jaslar" (1974), "Tiri planetalar" (1978), "Shıǵıs jaǵısı" (1981), "Muhabbatnama", "Sadaqatnama" (1981) toplamları bar. Shayır 2000-jılı saylandı shıǵarmaların tórt kitapqa biriktirip, arnawlı kitap etip shıǵardı. Shayırdıń óspirimlik hám jaslıq jılları jazǵan shıǵarmaları "Muhabbat sawdası" kitabında, orta jasta dóretken qosıqları "Qosıq dúnyası" kitabında, eliw jastan keyingi shıǵarmaları "Ómir dáryası" toplamında, hár túrli jılları jazılǵan qosıqları menen aforizmlik(hikmetleri) shıǵarmaları "Kewil sazası" kitaplarında basılıp shıqtı. E. Vohidov "Biyik turmıs tańı" (1960), "Arzıw shámeni", "Saza" (1964), "Palatkkada jazılǵan dástan" (1966), "Ruwxlar qozǵalańı" (1979) sıyaqlı birneshe dástanların dóretti.
Poeziyalıq shıǵarmaları
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]- „Tong nafasi“ (1961)
- „Qoʻshiqlarim sizga“ (1962)
- „Yurak va aql“ (1963)
- „Mening yulduzim“ (1964)
- „Nido“ (1965)
- „Lirika“ (1965)
- „Palatkada yozilgan doston“ (1967)
- „Yoshlik devoni“ (1969)
- „Charogʻbon“ (1970)
- „Quyosh maskani“ (1972)
- „Dostonlar“ (1973)
- „Muhabbat“ (1976)
- „Tirik sayyoralar“ (1978)
- „Ruhlar isyoni“ (1980)
- „Sharqiy qirgʻoq“ (1980)
- „Kelajakka maktub“ (1983)
- „Bedorlik“ (1985)
- „Hozirgi yoshlar“ (1986)
- „Saylanma“
- „Birinchi jild: Muhabbatnoma“ (1986)
- „Ikkinchi jild: Sadoqatnoma“ (1986)
- „Daraxtlar suhbati“ (1988)
- „Kuy avjida uzilmasin tor“ (1991)
- „Oʻrtada begona yoʻq“ (1991)
- „Yaxshidir achchiq haqiqat“ (1992)
- „Qumursqalar jangi“ (1993)
- „Saylanma“
- „Birinchi jild: Ishq savdosi“ (2000)
- „Ikkinchi jild: Sheʼr dunyosi“ (2001)
- „Uchinchi jild: Umrim daryosi“ (2001)
- „Oʻzbegim: Sheʼrlar“ (2005)
- „Oʻzbegim“ (2006)
- „Orzuli dunyo“ (2010)
- „Tabassum“ (2010)
- „Yangi sheʼrlar“ (2014)
- „Zamin sayyorasi“ (2014)
- „Inson“ (2015)
- „Saylanma“
- „Birinchi jild: Bahor tarovati“ (2015)
- „Ikkinchi jild: Yoz harorati“ (2015)
- „Uchinchi jild: Kuz saxovati“ (2016)
- „Toʻrtinchi jild: Qish halovati“ (2016)
- „Sheʼrlar“ (2016)
- „Qiziquvchan Matmusa: Hajviyalar“ (2017)
- „Oʻzbegim“ (2017)
- تاریخینگ دیر مینگ عصرلر ایچره پنهان اوزبیگیم („Tarixingdir ming asrlar ichra pinhon, oʻzbegim“) (2017) (Afgʻonistonda arab yozuvida chop etilgan)
- „Mening yulduzim“ (2018)
- „Qiziquvchan Matmusa“ (2018)
- „Tanlangan asarlar“ (2018)
- ارواحلر قوزغلانی („Arvohlar qoʻzgʻaloni“ (original asar nomi „Ruhlar isyoni“)) (2018) (Afgʻonistonda arab yozuvida chop etilgan)
- „Dilda ishq daryochadir...“ (2019)
- „Soʻz chamani“ (2020)
- „Sheʼrlar toʻplami“ (2023)
Prozalıq shıǵarmaları
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]- „Adabiy portretlar“ (1985) (hammualif)
- „Shoiru, sheʼru shuur“ (1987)
- „Iztirob“ (1991)
- „Saylanma“
- „Toʻrtinchi jild: Koʻngil nidosi“ (2001)
- „Soʻz latofati“ (2014)
- „Saylanma“
- „Beshinchi jild: Qalb sadoqati“ (2018)
- „Oltinchi jild: Erk saodati“ (2018)
Rus tilinde baspadan shıqqan poeziyalıq toplamları
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]Vohidovtıń kóplegen qosıqları rus tiline awdarmalanǵan. Tómende shayırdıń rus tilinde baspadan shıqqan toplamları keltirilgen.
- „Лирика“ („Lirika“) (1970)
- „Стихи“ („Sheʼrlar“) (1974)
- „Узелок на память“ („Uchi tugilgan roʻmolcha“) (1980)
- „Восстание бессмертных“ („Ruhlar isyoni“) (1983)
- „Линия жизни“ („Hayot yoʻli“) (1984)
- „В минуту песни не порвись, струна...“ („Kuy avjida uzilmasin tor“) (1986)
Derekler
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]- ↑ "Vohidov, Erkin". Ensiklopedik lugʻat. 1. Toshkent: Oʻzbek sovet ensiklopediyasi. 1988. p. 166. 5-89890-002-0.
- ↑ ; R. ShokirovaOʻzbek adiblari. Toshkent: Gʻafur Gʻulom nomidagi Adabiyot va sanʼat nashriyoti, 2016.
- ↑ „Oʻzbekiston Xalq shoiri Erkin Vohidov vafot etdi“. BBC Oʻzbek xizmati (30-may 2016-jıl). Qaraldı: 12-aprel 2018-jıl.
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
