For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for საპოტეკები.

საპოტეკები

ადამიანის ფორმის ურნა მონტე-ალბანიდან. ახლა იმყოფება ვორჩესტერის მუზეუმში, აშშ.

საპოტეკებიმექსიკის ინდიური ხალხი. დასახლებულნი არიან ოახაკას შტატსა და ჩიაპასის, გერეროსა და ვერაკრუსის შტატების რაიონებში. მოსახლეობა — 450 ათასი ადამიანი. რელიგიის მიხედვით ფორმალურად კათოლიკეები, მაგრამ ინახავენ ტრადიციულ სარწმუნოებას.

ენა — საპოტეკი, ეკუთვნის ოტო-მანგური ენების ოჯახის საპოტეკურ ჯგუფს. დიალექტები: სამხრეთ მთიური, ჩრდილოეთ მთიური და ვაკეური.

ძველად საპოტეკებს თავიანთი საპოტეკური დამწერლობა ჰქონდათ. ამჟამად საპოტეკები ხმარობენ ლათინურს ესპანური ორთოგრაფიის საფუძველზე.

ძირითადი საქმიანობა — მიწათმოქმედება (სიმინდი,შაქრის ლერწამი, პარკოსნები, გოგრისებრნი და მარცვლეული კულტურები), მეთევზეობა, მეცხოველეობა (მსხვილფეხა და წვრილფეხა საქონელი, ცხენები, ღორები, ჩიტები), ხელობა (ქსოვა).

სამოსი — საზოგადო-მექსიკური ტიპის. ქალები თავს იხვევენ ტურბანის მსგავსი მოსახვევით ან ფართო შარფით, რომელიც მხრებამდე წვდება.

სოციალური ორგანიზაცია

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ორგანიზაციის საფუძველი — მცირე ოჯახია. ნათესავები ხშირად სახლდებიან მეზობლად. ქორწინება - მონოგამური, პატრილოკალური ან ნეოლოკალურია.

საპოტეკების ღმერთებიდან ცნობილია პიტაო-შოო, კოსაანა და უიჩაანა, კოსიჰო-პიტაო („დიდებული კოსიჰო“), პიტაო-კოსობი, პიტაო-სიჰი, პიტაო-პიჰი, პიტაო-შიკალა, კოკი-ლაო, პიშეე.

ყოფასა და ფოლკლორში შეინიშნება ესპანეთამდელი წარსულის ტრადიციების გავლენა. არსებობს საპოთეკური იეროგლიფური დამწერლობა, რომელიც ჰგავს ოლმეკებისა და მაიას დამწერლობას. გამოქვეყნებულია 50 ტექსტზე მეტი. ესენია წარწერები ქვის ძეგლებსა და დაკრძალვის სარდაფებში.

ცნობილი საპოტეკები

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
  • მსოფლიოს ერები, ისტორიულ-ეთნოგრაფიული ცნობარი, ი. ბრომლეის რედაქტირებით, 1998
  • ენციკლოპედოია „მსოფლიოს ერები და რელიგიები“, ვ. ტიშკოვას რედაქტირებით, 1998
  • ენციკლოპედია „ლათინური ამერიკა“, ტომი 2, 1982

რესურსები ინტერნეტში

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
საპოტეკები
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?