For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for ნატრიუმის ჰიდროქსიდი.

ნატრიუმის ჰიდროქსიდი

ნატრიუმის ჰიდროქსიდი
ნატრიუმის ჰიდროქსიდის სტრუქტურა

ნატრიუმის ჰიდროქსიდს NaOH იღებენ მეტალური ნატრიუმის მისი ოქსიდის წყალთან მოქმედებით:

2Na+2H2O―>2NaOH+H2
Na2O+H2O―>2NaOH

ნატრიუმის კარბონატის კალციუმის ჰიდროქსიდთან მოქმედებით:

Na2CO3+Ca(OH)2―>2NaOH+CaCO3

ნატრიუმის ქლორიდის წყალხსნარის ელექტროლიზით. მრეწველობაში ძირითადად იღებენ ამ მეთოდით, NaCl-ის ნაჯერი წყალხსნარის ელექტროლიზით. ნატრიუმის წყალხსნარის ქლორიდში გვაქვს:

NaCl<―>Na†+Cl‾, H2O<―>H†+OH‾

ელექტროლიზის დროს ფოლადის ან პლატინის კათოდზე ხდება წყალბადის იონების განმუხტვა და მისი გამოყოფა, ხსნარში რჩება ჭარბი რაოდენობის ჰიდროქსიდის იონები. გრაფიტის ან ვერცხლისწყლის ანოდზე განიმუხტება ქლორის იონები და გამოიყოფა თავისუფალი სახით. კათოდის არეში ჭარბი რაოდენობის ჰიდროქსიდის იონები უერთდება ჭარბი რაოდენობის ნატრიუმის იონებს და წარმოქმნის ნატრიუმის ჰიდროქსიდს. კათოდზე: 2H†+2e―>2H―>H2 ანოდზე: 2Cl‾-2e―>2Cl―>Cl2 ხსნარში: Na†+OH‾―>NaOH, რომელიც ხსნარში დისოცირებულ მდგომარეობაშია. ელექტროლიზის დროს საჭიროა დავიცვათ პირობები, რომ არ მოხდეს წარმოქმნილი ნატრიუმის ჰიდროქსიდის თავისუფალ ქლორთან (CI2) შეხება, წინააღმდეგ შემთხვევაში ადგილი ექნება რეაქციას:

2NaOH†CI2―>NaCI†NaOCI†H2O

რომ ეს არ მოხდეს, ელექტროლიზის დროს ანოდის არეს, აზბესტის ქსოვილისაგან დამზადებული დიაფრაგმით განაცალკევებენ კათოდის არისაგან.ელექტროლიზით მიღებული ნატრიუმის ჰიდროქსიდის ხსნარს ააორთქლებენ ვაკუუმში და ბოლოს, ემალის ან ფოლადის ჭურჭელში აცხელებენ 180 °C-მდე წყლის სრულ დაკარგვამდე. ნალღობ NaOH ასხამენ გარკვეული ფორმის ყალიბში და შემდეგ ინახავენ ჰერმეტულად თავდაცულ ჭურჭელში.

ფიზიკური თვისებები

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ნატრიუმის ჰიდროქსიდი თეთრი ფერის, ძლიერ ჰიდროსკოპიული ნივთიერებაა (d=2,13გ/სმ³, tლღ=318,5 °C, tდუღ=1300 °C). NaOH-ში ლითიუმის ჰიდროქსიდისაგან განსხვავებით გადაიდენება და ორთქლის მდგომარეობაში გადადის დაუშლელად, ის შლის ქსოვილებს, ტყავს,ქაღალდს და სხვა ორგანულ ნივთიერებებს, კარგად იხსნება წყალში, სპირტში და სხვა.გამხსნელებში.

  • ნატრიუმის ჰიდროქსიდი წყალში გახსნისას გამოყოფს დიდი რაოდენობით სითბოს (10კკალ/მოლი), რაც შედეგია ნატრიუმის იონების ჰიდრატაციის.
  • ნატრიუმის ჰიდროქსიდი ძლიერი ტუტეა და წყალში გახსნისას მთლიანად დისოცირებს.
  • მჟავებთან და მჟავურ ოქსიდებთან ურთიერთქმედებისას წარმოქმნის მარილებს:
NaOH+HCI―>NACI+ H2O
2NaOH+CO2―>Na2CO3+ H2O
  • მთელი რიგი მეტალებისა იხსნება ნატრიუმის ჰიდროქსიდში ჰიდროქსომარილების წარმოქმნით:
2NaOH+ZN+2H2O=Na2[Zn(OH)4]+H2

ან

Zn+2NaOH+Na2ZnO2+ H2 (ნატრიუმის ცინკატი)
AI+NaOH+ H2O=NaAIO2+3/2H2 (ნატრიუმის ალუმინატი)
  • ნახშირბადის ოქსიდი იხსნება ნატრიუმის ჰიდროქსიდში,ნატრიუმის ფორმიატის წარმოქმნით:
NaOH+CO ―>NaCOOH

ნატრიუმის ჰიდროქსიდი ფართოდ გამოიყენება ქაღალდის წარმოებაში,ბამბის მერსერიზაციისათვის, საპნის მისაღებად,ხელოვნური ბოჭკოების მისაღებად და სახალხო მეურნეობის მრავალ დარგში.ტექნიკაში მას კაუსტიკურ სოდას უწოდებენ.

{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
ნატრიუმის ჰიდროქსიდი
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?