For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for მუღამის ტრიო.

მუღამის ტრიო

მუღამის ტრიო (აზერ. Muğam üçlüyü) — ტრადიციული აზერბაიჯანული მუღამის ანსამბლი, რომელიც შედგება სამი ელემენტისაგან: გავალი, თარი, ქამანჩა.[1] [2]

მუღამის ტრიო არის აზერბაიჯანული სახალხო მუსიკის მუღამის შემსრულებელი ჯგუფია[3] და შედგება სამი მუსიკოსისგან და სამი მუსიკალური ინსტრუმენტისგან: ჰენანდე (ამავდროულად გავალისტი), თარის შემსრულებელი და ქემანჩის შემსრულებელი[4].

ჰენანდე  — მუღამის შემსრულებელი, რომელიც მუღამის ტრიოს შემადგენლობაშია. იმადროულად არის გავალის შემსრულებელი. ის მთავარი შემსრულებელია. გავალი — დასარტყამი ინსტრუმენტის ნაირსახეობაა. ეს არის მრგვალი ხის გერგვი, რომელზეც გაჭიმულია ზუთხის კანი (ხანდახან პლასტიკური გარსი), მეტალის საკიდებით, რომლებიც გამოსცემენ ხმას. ფოლკლორული მუსიკის მუღამის ჟანრის შესრულებაში აუცილებელი ელემენტია.

მეთარე— მუსიკალური ინსტრუმენტის თარის შემსრულებელი. თარი 11-სიმიანი ინსტუმენტია, რომელიც წარმოადგენს ამ სამი ინსტუმენტიდან საბაზოს აზერბაიჯანული მუღამის შესრულებისას. თარზე შესრულების აზერბაიჯანული ხელოვნება 2012 წელს შევიდა იუნესკოს ზეპირი და არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის შედევრების სიაში[5].

ქამანჩისტი — მუსიკალური ინსტრუმენტების ქემანჩის შემსრულებელი. ქამანჩა - სიმებიანი მუსიკალური ინსტრუმენტი, რომელიც მუღამის ტრიოს მესამე ძირითადი ელემენტია.  2017 წელს იუნესკოს ზეპირი და არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის შედევრების ნუსხაში შეტანილი იქნა ქემანჩის აზერბაიჯანული და ირანული ხელოვნების წარმოება და შესრულება[6].

უძველესი ტრადიციებისა და წესების მიხედვით აზერბაიჯანულ ქორწილებში სამუღამო ტრიოს ყოფნა აზერბაიჯანულ ქორწილებში, განსაკუთრებით სამხრეთ რეგიონში, სავალდებულო იყო. როგორც წესი, შემსრულებლებს წინასწარ უსმენდნენ, ხოლო შემდეგ, როდესაც ისინი ქორწილის უფროსებისგან ღებულობდნენ თანხმობას, მათ ქორწილში პატიჟებდნენ[7]. XIX საუკუნის დასასრულსა და XX საუკუნის დასაწყისში საქორწილო მუღამის ტრიო გადაიზარდა კონცერტებში. თეატრის სცენებზე აწყობდნენ მუსიკალურ საღამოებს სხვადასხვა მუღამის ჯგუფების მონაწილეობით[8].

მუღამის ტრიო ასევე იყო ხშირი თემა აზერბაიჯანელი მხატვრებისა და მოქანდაკეების ნამუშევრებში. მაგალითად შეიძლება მოვიყვანოთ მხატვარი თოღრულ ნარიმანბეკოვის ნამუშევარი „მუღამი“[9], ასევე ზაქირ აჰმედოვის სკულპტურა[10]. ამის გარდა წარმოებაში იყო ტანსაცმლის კოლექცია გავალის, თარისა და ქამანჩის სურათებით[11].

ХХ საუკუნის ბევრ აზერბაიჯანულ ფილმებში მონაწილეობას იღებენ მუღამის შემსულებლები. მაგალითად, 1956 წელს ფილმში „ეს თუ არა, ის“ საქორწილო სცენაში მონაწილეობა მიიღო ცნობილმა მუღამის ტრიომ - ჰენანდე ხან შუშინსკიმ, მეთარემ ბაჰრამ მანსუროვმა და ქამანჩისტმა თალიათ ბაქიხანოვმა[12].

ცნობილი მუღამის ტრიო

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მუსიკალური ინსტრუმენტების მუღამის ტრიო — გავალი, თარი და ქემანჩა გამოსახულნი არიან 1 აზერბაიჯანულ მანათზე, რომელიც გამოიცა 2005 წელს[13]; ასევე 1 აზერბაიჯანულ კაპიკზე, რომელიც გამოიცა 2006 წელს[14].

{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
მუღამის ტრიო
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?