For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for კეპლერის კანონები.

კეპლერის კანონები

კეპლერის კანონები ორი პლანეტის ორბიტების მიხედვით.

კეპლერის კანონებიი. კეპლერის მიერ აღმოჩენილი 3 კანონი, რომლებშიც აღწერილია ცთომილების მოძრაობა მზის სისტემაში. შემდგომში ნიუტონის მიერ მსოფლიო მიზიდულობის კანონის საფუძველზე ამ მიმართულებით მიღებულ იქნა უფრო ზოგადი ხასიათის კანონები, რომელთაც კეპლერის განზოგადებულ კანონებს უწოდებენ.

კეპლერს ხელთ ჰქონდა გამოჩენილი დანიელი ასტრონომის, თავისი მასწავლებლის ტიხო ბრაჰეს (1546-1601) მრავალწლიანი დაკვირვებების შედეგები, ბრაჰეს დაკვირვებები შეეხებოდა პლანეტების მოძრაობას მზის ირგვლივ, ეს იყო მზა მასალა და კეპლერს შეეძლო ამ მონაცემების დამუშავება და სისტემაში მოყვანა.

  • პირველი კეპლერის კანონი: შეუშფოთებელი მოძრაობის შემთხვევაში (ე. წ. ორი სხეულის ამოცანა) მოძრავი წერტილის ორბიტა წარმოადგენს მეორე რიგის წირს (კონუსურ კვეთას), რომლის ერთ-ერთ ფოკუსში მიზიდულობის ძალის ცენტრი მდებარეობს.
  • მეორე კეპლერის კანონი: შეუშფოთებელი მოძრაობისას მოძრავი წერტილის რადიუს-ვექტორის მიერ აღწერილი ფართობი დროის პროპორციულად იზრდება.
  • მესამე კეპლერის კანონი: ორი მატერიალური წერტილის შეუშფოთებელ ელიფსურ ორბიტებზე მოძრაობისას მათი გარემოქცევის და პერიოდების კვადრატების ნამრავლები ცენტრალური და მოძრავი წერტილების ან მასათა ჯამზე ისე შეეფარდება ერთმანეთს, როგორც მათი ორბიტების და დიდი ნახევარღერძების კუბები.
.

ეს კანონი საშუალებას გვაძლევს განვსაზღვროთცთომილთა მასები, ორჯერად ვარსკვლავთა მასების ჯამი და სხვა, ზოგჯერ კი — მნათობთა მანძილებიც (ე. წ. დინამიური პარალაქსები).

კეპლერმა 1-ლი და მე-2 კანონი დაადგინა მზის გარშემო ცთომილის ელიფსური ორბიტისათვის. მე-3 კანონის კეპლერისეული ფორმა მიიღება ზემოთმოყვანილი ფორმულიდან, თუ პლანეტების და მასებს უსასრულოდ მცირედ მივიჩნევთ მზის მასასთან შედარებით. სამივე კანონი კეპლერმა ცთომილების მოძრაობებზე დაკვირვებიდან ემპირულად გამოიყვანა. ორი კანონი მან გამოაქვეყნა თავის ძირითად ნაშრომში „ახალი ასტრონომია“ (1609). მე-3 კანონი აღმოაჩინა 10 წლის შემდეგ და გამოაქვეყნა „სამყაროს ჰარმონიის“ 5 წიგნის 3 თავში. პირველი ორი კანონის საშუალებით კეპლერმა შეადგინა ცთომილთა მოძრაობის იმ დროისთვის ყველაზე ზუსტი ცხრილები (რუდოლფისეული ცხრილები) და 1627 წელს გამოაქვეყნა. ამ ცხრილებით სარგებლობდნენ XVII-XVIII საუკუნეებში.

რესურსები ინტერნეტში

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
კეპლერის კანონები
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?