For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for კარელ ჩაპეკი.

კარელ ჩაპეკი

კარელ ჩაპეკი
ჩეხ. Karel Čapek

დაბადების თარიღი 9 იანვარი, 1890(1890-01-09)[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [13] [14] [15] [16] [17] [18] [19]
დაბადების ადგილი მალე-სვატონოვიცე[20] [4] [13] [18] [19]
გარდაცვალების თარიღი 25 დეკემბერი, 1938(1938-12-25)[20] [1] [2] [3] [4] [5] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [6] [14] [15] [16] [17] [21] [18] [19] (48 წლის)
გარდაცვალების ადგილი Vinohrady[21]
დასაფლავებულია Vyšehrad cemetery[22] [23]
ფსევდონიმი K. Č., B. Č., Karel Plocek[10] და Karel Vašek[10]
საქმიანობა მთარგმნელი[15] , რომანისტი, რეჟისორი, ფოტოგრაფი[15] , დრამატურგი[15] , ჟურნალისტი[16] , სამეცნიერო ფანტასტიკოსი მწერალი, საბავშვო მწერალი, მწერალი[15] , ფილოსოფოსი[16] , მხატვარი[24] , ლიტერატურული კრიტიკოსი[10] , ესეისტი[10] და პოეტი[10]
ენა ფრანგული ენა
მოქალაქეობა ავსტრია-უნგრეთის იმპერია
ჩეხოსლოვაკია
ალმა-მატერი კარლის უნივერსიტეტის ხელოვნების ფაკულტეტი[13] და ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტი
ჟანრი სამეცნიერო ფანტასტიკა
Magnum opus Krakatit
ჯილდოები ტომაშ გარიგ მასარიკის დიდი ჯვრის ორდენი, honorary citizen of Hradec Králové[25] [26] და honorary citizen of Prague 10[27]
მეუღლე ოლგა შაინპფლუგოვა[28]
ხელმოწერა
კარელ ჩაპეკი
ჩაპეკის მონუმენტი, თავისუფლების მოედანი, პრაღა

კარელ ჩაპეკი (Karel Čapek), (დ. 9 იანვარი, 1890, მალე-სვატონიოვიცე ― გ. 25 დეკემბერი, 1938, პრაღა) — XX საუკუნის ჩეხი მწერალი. მისი გამოგონილია სიტყვა „რობოტი“, რომელიც პირველად გაჩნდა მის ნაწარმოებში R. U. R. (Rossum's Universal Robots). მეორე ნაწარმოებში, სალამანდრების ომი, ჩაპეკი შავი იუმორით ხატავს თავისი დროის გეოპოლიტიკას და მასხრად იგდებს ნაციონალ-სოციალიზმს. ამის გამო ჰიტლერმა ჩეხოსლოვაკიის დაკავების პირველივე დღეებში გესტაპოს დაავალა ჩაპეკის დაპატიმრება, მაგრამ ამ პერიოდისთვის მწერალი უკვე ერთი წლის გარდაცვლილი იყო, ამიტომ მის ძმას, ჟოზეფს მოუწია საკონცენტრაციო ბანაკში სიცოცხლის დასრულება.

ჩაპეკი დაიბადა მალე-სვატონიოვიცში, ბოჰემიაში. საშუალო განათლებს მიიღო ქალაქ ჰრადეკ კრალოვეში, შემდეგ კი ბრნოში, სადაც ანტიავსტიულ წრეში გაერთიანდა. შემდეგში სწავლას აგრძელებს პრაღაში შარლის უნივერსიტეტში, ბერლინში ფრიდრიხ ვილჰელმის უნივერსიტეტში და ბოლოს პარიზში სორბონში. 1915 წელს დაიცვა დისერტაცია.

პირველი მსოფლიო ომის დროს იგი დემობილიზირებულია ჯარიდან ჯანმრთელობის პრობლემების გამო, თუმცა ომი მაინც დიდი გავლენას ახდენს მასზე და მის შემოქმედებაზე. 1917 წელს იგი არის გრაფ ლაზანსკის ვაჟის აღმზრდელი, შემდეგ კი ჟურნალისტად მუშაობს სხვადასხვა გაზეთებში.

1925–1933 წლებში ჩაპეკი ჩეხოსლოვაკიის პენ კლუბის პრეზიდენტია.

1935 წლის 16 აგვისტოს ცოლად მოჰყავს მსასხიობი ოლგა შეინპფლუგოვა, რომელსაც 1920 წლიდან იცნობს.

1939 წელს ნაცისტების მიერ სუდეტების ანექსიას მწერალი ძალიან განიცდის. მისი ჯანმრთელობა უარესდება და იმავე წლის 25 დეკემბერს პნევმონიით გარდაიცვლება პრაღაში. ჩაპეკის გვარი გესტაპოს დასაპატიმრებელი პიროვნებების სიაში მესამეა, მართალია ამისგან მწერალს ნაადრევი სიკვდილი იხსნის, მაგრამ მის მაგივრად ტრაგიკული ბედი მისავე ძმას ერგება წილად .

1924 წელს ჩაპეკმა გამოაქვეყნა სტატია რატომ არ ვარ კომუნისტი, სადაც ანტი-ტოტალიტარული შეხედულებები ჩამოაყალიბა, რის გამოც კომუნისტური რეჟიმი მას არ სწყალობდა.

კარელ ჩაპეკი იუმორით წერს ძალიან ბევრ თემაზე. მისი შემოქმედება ცნობილია არა მხოლოდ რეალობის ზუსტი აღწერით, არამედ ჩეხური ენის შესახებ კვლევებით. ლიტერატურის ისტორიაში ჩაპეკმა განავითარა სამეცნიერო ფანტასტიკა გაცილებით ადრე, ვიდრე ეს უკანასკნელი ცალკე ჟანრად ჩამოყალიბდებოდა.

რესურსები ინტერნეტში

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ვიკიციტატაში არის გვერდი თემაზე:
  1. 1.0 1.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
  2. 2.0 2.1 SNAC — 2010.
  3. 3.0 3.1 ბროდვეის ინტერნეტ მონაცემთა ბაზა — 2000.
  4. 4.0 4.1 4.2 Encyclopædia Britannica
  5. 5.0 5.1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  6. 6.0 6.1 Delarge J. Le DelargeParis: Gründ, Jean-Pierre Delarge, 2001. — ISBN 978-2-7000-3055-6
  7. 7.0 7.1 http://web.archive.org/web/20170323034526/http://jeugdliteratuur.org/auteurs/karel-capek
  8. 8.0 8.1 NooSFere — 1999.
  9. 9.0 9.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
  10. 10.0 10.1 10.2 10.3 10.4 10.5 10.6 Czech National Authority Database
  11. 11.0 11.1 Vegetti Catalog of Fantastic Literature
  12. 12.0 12.1 Gran Enciclopèdia CatalanaGrup Enciclopèdia, 1968.
  13. 13.0 13.1 13.2 Studenti pražských univerzit 1882–1945
  14. 14.0 14.1 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.
  15. 15.0 15.1 15.2 15.3 15.4 15.5 The Fine Art Archive — 2003.
  16. 16.0 16.1 16.2 16.3 Česká divadelní encyklopedie
  17. 17.0 17.1 Munzinger Personen
  18. 18.0 18.1 18.2 Regional Database of the Central Bohemian Research Library in Kladno
  19. 19.0 19.1 19.2 regional database of the Research Library in Hradec Králové
  20. 20.0 20.1 Чапек Карел // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  21. 21.0 21.1 Archiv hl. m. Prahy, Matrika zemřelých u Nejsvětějšího srdce Páně na Vinohradech, sign. SPVIN Z4, s. 175 — ტ. SPVIN Z4. — გვ. 175.
  22. BillionGraves — 2011.
  23. Find a Grave — 1996.
  24. https://www.degruyter.com/document/doi/10.1515/9783110536003-018/pdf
  25. https://hradec.rozhlas.cz/karel-capek-cestnym-obcanem-hradce-kralove-ve-meste-na-soutoku-labe-s-orlici-7908313
  26. https://karelcapek.cz/cs/aktuality/hradec-kralove-udelil-in-memoriam-cestne-obcanstvi-spisovateli-capkovi
  27. https://prazsky.denik.cz/zpravy_region/kratce-desitka-si-pripomina-karla-capka-udeli-mu-i-cestne-obcanstvi-20200109.html
  28. Aktuálně.cz — 2020.
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
კარელ ჩაპეკი
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?