აღმოსავლეთ კარპატების ოპერაცია
აღმოსავლეთ კარპატების ოპერაცია — უკრაინის I და IV ფრონტების შეტევითი ოპერაცია 1944 წლის სექტემბერ-ოქტომბერში, დიდ სამამულო ომში (1941-1945).
უკრაინის I ფრონტის ჯარების მიერ სანდომირის პლაცდარმის დაკავებამ, უკრაინის II და III ფრონტების სწრაფმა წინსვლამ უნგრელები და ბულგარელები საზღვრებისაკენ ხელსაყრელი პირობები შეიქმნა კარპატებში ოპერაციის და ჩეხოსლოვაკიის განთავისუფლებისთვის. 29 აგვისტოს დაიწყო სლოვაკიის ეროვნული აჯანყება (1944) და საბჭოთა მთავრობამ ჩეხოსლოვაკიის მთავრობის თხოვნის პასუხად გადაწყვიტა სამხედრო დახმარება აღმოეჩინა სლოვაკი ხალხისათვის. ოპერაცია 8-9 სექტემბერს დაიწყო. მძიმე ბრძოლების შემდეგ საბჭოთა არმიამ კარპატების მთავარ ქედს მიაღწია. 20 სექტემბერს პირველი გვარდიული არმია ჩეხოსლოვაკიის ტერიტორიაზე შევიდა. 6 ოქტომბერს 38-ე არმიის ნაწილებმა და ჩეხოსლოვაკიის კორპუსმა დაიკავეს დუკლის უღელტეხილი. IV ფრონტის მე-18 არმიისა და მე-17 გვარდიული მსროლელთა კორპუსის ჯარებმა თითქმის 300 კილომეტრიან ფრონტზე გაარღვიეს მტრის თავდაცვა, სისხლისმღვრელი ბრძოლებით დაიკავეს უჟოკის, ვრეცის, იაბლონიცისა და სხვა უღელტეხილები და 14 ოქტომბრისათვის 30 კმ-მდე შეიჭრნენ ფრონტის სიღრმეში.
საბჭოთა არმიის მძლავრმა შეტევამ და უკრაინის II ფრონტის დებრენცის ოპერაციამ 1944 წელს, აიძულა მოწინააღმდეგე უკან დაეხია. 26-29 ოქტომბერს უკრაინის IV ფრონტის ჯარებმა დაიკავეს მუკაჩევო, უჟგორდი, ჩოპი და უკრაინის II ჯარის ნაწილებს შეუერთდნენ.
აღმოსავლეთ კარპატების ოპერაციის შედეგად საბჭოთა ჯარებმა გადალახეს კარპატები და ჩეხოსლოვაკიის შემდგომი განთავისუფლების პირობები შექმნეს. ფაშისტების სარდლობამ გარღვევის რაიონში გადაისროლა გერმანიის და უნგრეთის ჯარების მნიშვნელოვანი ჯარების რაოდენობა, რითაც სლოვაკიის აჯანყებულებმა და უნგრეთში მოქმედება საბჭოთა ჯარებმა საგრძნობი შეღავათი მიიღეს. ამ ბრძოლებში დამარცხდნენ გერმანიის პირველი სატანკო და უნგრეთის პირველი არმიები.
ლიტერატურა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 2, თბ., 1977. — გვ. 56.
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
