ꦩꦤꦸꦁꦱ Manungsa Gambar priya lan wanita, dijupuk saka dokumentasi wahana Pioneer 11. Klasifikasi èlmiah Karajan: Animalia (Sato kéwan) Filum: Chordata Kelas: Mamalia Ordo: Primata Famili: Hominidae Subfamili: Hominidae Genus: Homo Spesies: H. sapiens Jeneng jinis Homo sapiens Linnaeus | 1758 Subspesies Homo sapiens idaltu (cures) Homo sapiens sapiens

Manungsa, wong, janma, utawa jalma bisa dimangertèni kanthi warna-warna, yaiku miturut biologis, rohani, lan istilah kabudayan. Miturut biologis, manungsa ingaran Homo sapiens, sawijining jinis primata saka golongan mamalia kang duwé utek lan kalantipan.

Ing babagan kajiwan, manungsa dijelentrèhaké nganggo konsèp jiwa kang duwé manéka warna, sajeroning agama, dimangertèni ing gayutané karo kakuwatan katuhanan utawa makluk urip; sajeroning mitos, manungsa uga kerep dibandhingaké antara ras siji lan liyané. Sajeroning èlmu antropologi kabudayan, manungsa dijelasaké dhedhasar basané, organisasi manungsa sajeroning masarakat majemuk sarta tuwuhing teknologi, lan mligi dhedhasar kamampuan yasa golongan lan lembaga kanggo panyengkuyung siji lan liyané sarta awèh lan nampa pitulung.

Panggolongan manungsa kang paling utama yaiku dhedhasar jinis kelamin. Lumrahe, jinis kelamin anak kang lagi lair iku lanang utawa wadon. Wong enom lanang dikenal minangka putra lan sawisé ngancik diwasa dadi priya. Bocah enom wadon diarani putri lan sawisé ngancik diwasa banjur diarani wanita.

Panggolongan liyané yaiku dhedhasar umur, wiwit saka janin, bayi, balita, bocah, nom-noman, akil balik, nom-noman/i, diwasa, lan (wong) tuwa.

Saliyané iku isih akèh panggolongan-panggolongan liyané, dhedhasar ciri-ciri fisik (warna kulit, rambut, mata; wangun irung; dhuwur awak), afiliasi sosio-pulitik-agama (penganut agama/kapercayan XYZ, warga nagara XYZ, anggota parté XYZ), gayutan kekerabatan (kulawarga: kulawarga cedhak, kulawarga adoh, kulawarga tiri, kulawarga angkat, kulawarga asuh; kanca; mungsuh) lan sapanunggalané.

Tokoh iku istilah kanggo wong kang misuwur (upamané 'tokoh pulitik', 'tokoh filem', 'tokoh kang nampa bebungah', lsp).

Wujud fisik manungsa béda-béda miturut faktor keturunan, lingkungan, budaya uga gizi panganan. Ukuran racaké (rata-rata) yaiku antara: dhuwur 160 cm nganti 180 cm, bobot 45 kg nganti 80 kilogram. Kelir kulit uga béda-béda miturut iklim habitate. Lumrahé variasi kelir antara ireng nganti putih rada abang. Fisik manungsa ketata saking rangka balung, daging nganti kulit ing pérangan jaba.

• Manungsa Purba