For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Solanum.

Solanum

Solanum
Tímabil steingervinga: Snið:Fossil range
Brazilian nightshade (Solanum seaforthianum)
Brazilian nightshade (Solanum seaforthianum)
Vísindaleg flokkun
Ríki: Jurtaríki (Plantae)
Fylking: Dulfrævingar (Magnoliophyta)
Flokkur: Tvíkímblöðungar (Magnoliopsida)
Undirflokkur: Asteridae
Ættbálkur: Kartöflubálkur (Solanales)
Ætt: Náttskuggaætt (Solanaceae)
Undirættkvíslir

Bassovia
Leptostemonum
Lyciosolanum
Solanum
(en sjá texta)

Samheiti

Androcera Nutt.
Aquartia Jacq.
Artorhiza Raf.
Bassovia Aubl.
Battata Hill
Bosleria A.Nelson
Ceranthera Raf.
Cliocarpus Miers
Cyphomandra Mart. ex Sendtn.
Diamonon Raf.
Dulcamara Moench
Lycopersicon Mill.
Melongena Mill.
Normania Lowe
Nycterium Vent.
Ovaria Fabr.
Parmentiera Raf. (non DC.: preoccupied)
Petagnia Raf.
Pheliandra Werderm.
Pseudocapsicum Medik.
Scubulus Raf.
Solanastrum Fabr.
Solanocharis Bitter
Solanopsis Bitter
Triguera Cav.

Solanum er stór og fjölbreytt ættkvísl blómstrandi plantna, sem inniheldur tvær mikilvægar nytjaplöntur; kartöflur og tómata. Einnig eru margar skrautplöntur innan ættkvíslarinnar.

Solanum tegundir sýna mikinn breytileika í vaxtareiginleikum, frá einærum plöntum til fjölærra, klifurjurtir, runnar og lítil tré. Margar ættkvíslir sem áður voru taldar sjálfstæðar eins og Lycopersicon (tómatar) og Cyphomandra eru nú settar undir Solanum sem undirættkvíslir eða deildir. Þannig telur ættkvíslin nú um 1,500–2,000 tegundir.

Ættkvíslarnafnið var fyrst notað af Pliny eldri (23–79) yfir plöntu sem var einnig nefnd strychnos, líklegast S. nigrum. Uppruni orðsins er óviss, hugsanlega dreginn af latneska orðinu sol, í merkingunni "sól", með vísun í að hún væri á sólríkum stað. Annar möguleiki er að rótin er solare, í merkingunni "að róa", eða solamen, í merkingunni "hugga", sem væri vísun í virkni jurtasrinnar.[1]

Mesti partur plantnanna, sérstaklega grænir hlutar og óþroskaðir ávextir eru eitraðir mönnum (en ekki endilega öðrum dýrum), en margar tegundirnar eru með æta hluta, svo sem ber, blöð, eða hnýði. Þrjár tegundir eru sérstaklega mikilvægar í matvælaframleiðslu:


Skrautplöntur

[breyta | breyta frumkóða]

Algengustu skrautjurtirnar eru:-

  • S. aviculare
  • S. capsicastrum
  • S. crispum
  • S. laciniatum
  • S. laxum
  • S. pseudocapsicum
  • S. rantonnetii
  • S. seaforthianum
  • S. wendlandii [2]


Ættkvíslin var sett af Carl Linnaeus 1753.[3] Niðurdeiling ættkvíslarinnar hefur löngum verið vandamál, en smátt og smátt er að koma samstaða.

Subgenus Bassovia

[breyta | breyta frumkóða]

Section Allophylla

  • Solanum granuloso-leprosum

Section Cyphomandropsis

  • Solanum glaucophyllum Desf.

Section Pachyphylla

  • Solanum betaceum Cav. – Tamarillo
  • Solanum exiguum
  • Solanum roseum

Subgenus Leptostemonum

[breyta | breyta frumkóða]
Solanum palinacanthum
Ávöxtur S. atropurpureum
Blóm S. robustum
Blóm S. wendlandii
Ber S. pyracanthum

Section Acanthophora

  • Solanum aculeatissimum Jacq.
  • Solanum atropurpureum Schrank
  • Solanum capsicoides
  • Solanum mammosum
  • Solanum palinacanthum Dunal
  • Solanum viarum Dunal

Section Androceras: 12 spp.[1]

  • Series Androceras
  • Series Violaceiflorum
  • Series Pacificum

Section Anisantherum
Section Campanulata
Section Crinitum
Section Croatianum
Section Erythrotrichum

  • Solanum robustum H.L.Wendl.

Section GraciliflorumSnið:Verify source
Section Herposolanum

  • Solanum wendlandii Hook.f.

Section Irenosolanum

  • Solanum incompletum Dunal
  • Solanum nelsonii Dunal
  • Solanum sandwicense Hook. & Arn.

Section Ischyracanthum
Section Lasiocarpa

  • Solanum lasiocarpum Dunal
  • Solanum pseudolulo
  • Solanum quitoense
  • Solanum sessiliflorum

Section Melongena

  • Solanum aculeastrum
  • Solanum campechiense
  • Solanum carolinense – Villitómatur
  • Solanum citrullifolium A.Braun
  • Solanum dimidiatum Raf.
  • Solanum elaeagnifolium
  • Solanum heterodoxum Dunal
  • Solanum incanum L.
  • Solanum linnaeanum
  • Solanum macrocarpon L.
  • Solanum marginatum L.f.
  • Solanum melongenaEggaldin (ásamtS. ovigerum)
  • Solanum rostratum Dunal
  • Solanum sisymbriifolium Lam.
  • Solanum virginianum L.

Section Micracantha

  • Solanum jamaicense Mill.
  • Solanum lanceifolium Jacq.
  • Solanum tampicense Dunal

Section Monodolichopus
Section Nycterium
Section Oliganthes

  • Solanum aethiopicum – (ásamt S. gilo)
  • Solanum centrale
  • Solanum cleistogamum
  • Solanum ellipticum
  • Solanum pyracanthos Lam.
  • Solanum quadriloculatum F.Muell. – Villitómatar

Section Persicariae

  • Solanum bahamense L.
  • Solanum ensifolium Dunal

Section Polytrichum
Section Pugiunculifera
Section Somalanum
Section Torva

  • Solanum asteropilodes
  • Solanum chrysotrichum Schltdl.
  • Solanum lanceolatum
  • Solanum paniculatum
  • Solanum torvum

Subgenus Lyciosolanum

[breyta | breyta frumkóða]
  • Solanum guineense L.

Subgenus Solanum sensu stricto

[breyta | breyta frumkóða]
Solanum erianthum
Blómskollakirsis (S. laxum)
Ber S. pimpinellifolium
Svartar kartöflur (S. tuberosum) frá Andesfjöllum
Blóm S. torvum
Yellow nightshade (S. villosum) fruit

Section Afrosolanum
Section Anarrhichomenum

  • Solanum baretiae[4]

Section Archaesolanum

  • Solanum aviculare

Section Basarthrum

  • Solanum catilliflorum[5]
  • Solanum muricatum – Melónupera, Pepino
  • Solanum perlongistylum[5]
  • Solanum tergosericeum[6]

Section Benderianum
Section Brevantherum

  • Solanum bullatum
  • Solanum erianthum D.Don
  • Solanum mauritianum
  • Solanum evolvuloides

Section Dulcamara

  • Solanum crispum
  • Solanum dulcamaraNáttskuggi
  • Solanum imbaburense
  • Solanum laxum Spreng. – Skollakirsi
  • Solanum leiophyllum
  • Solanum seaforthianum Andrews
  • Solanum triquetrum Cav.
  • Solanum wallacei – villitómatur (ásamtS. clokeyi)
  • Solanum xanti

Section Herpystichum
Section Holophylla

Section Juglandifolia

  • Solanum juglandifolium
  • Solanum ochranthum

Section Lemurisolanum
Section Lycopersicoides

  • Solanum lycopersicoides Dunal
  • Solanum sitiens

Section Lycopersicon

  • Solanum arcanum Peralta – Villitómatur
  • Solanum chilense
  • Solanum corneliomulleri
  • Solanum huaylasense Peralta
  • Solanum peruvianum L. – Villitómatur
  • Solanum cheesmaniae (L.Riley) Fosberg
  • Solanum chmielewskii
  • Solanum galapagense S.C.Darwin & Peralta
  • Solanum habrochaites
  • Solanum lycopersicumTómatur
  • Solanum neorickii
  • Solanum pennelli
  • Solanum pimpinellifolium

Section Macronesiotes
Section Normania
Section Petota

  • Solanum albornozii
  • Solanum bulbocastanum
  • Solanum bukasovii Juz. ex Rybin
  • Solanum burtonii
  • Solanum cardiophyllum
  • Solanum chilliasense
  • Solanum commersonii Dunal
  • Solanum demissum Lindl. – Villikartafla
  • Solanum jamesii – Villikartafla
  • Solanum minutifoliolum
  • Solanum paucijugum
  • Solanum phureja Juz. & Bukasov
  • Solanum pinnatisectum Dunal
  • Solanum regularifolium
  • Solanum stoloniferum Schltdl.
  • Solanum stenotomum (ásamt S. goniocalyx)
  • Solanum ternatum (ásamtS. ternifolium)
  • Solanum tuberosumKartafla

Section Pteroidea
Section Quadrangulare
Section Regmandra
Section Solanum

  • Solanum adscendens Sendtner
  • Solanum americanum Mill.
  • Solanum chenopodioides Lam. – (ásamtS. gracilius)
  • Solanum douglasii Dunal
  • Solanum interius Rydb.
  • Solanum nigrescens M.Martens & Galeotti
  • Solanum nigrum L.Húmskuggi
  • S. nigrum guineense- "Garden Huckleberry"
  • Solanum pseudogracile Heiser
  • Solanum ptychanthum
  • Solanum retroflexum
  • Solanum sarrachoides
  • Solanum scabrum Mill.
  • Solanum triflorum Nutt.
  • Solanum villosum Mill.Kvöldskuggi

Ýmsar aðrar tegundir

[breyta | breyta frumkóða]
S. furcatum
Blóm S. umbelliferum
  • Solanum amygdalifolium Steud.
  • Solanum bellum
  • Solanum cajanumense
  • Solanum chimborazense
  • Solanum chrysasteroides
  • Solanum cinnamomeum
  • Solanum conocarpum Rich. ex Dunal
  • Solanum cowiei Martine
  • Solanum cremastanthemum
  • Solanum davisense Whalen
  • Solanum densepilosulum
  • Solanum donianum Walp.
  • Solanum dolichorhachis
  • Solanum fallax
  • Solanum ferox L.
  • Solanum fortunense
  • Solanum furcatum
  • Solanum glabratum Dunal
  • Solanum haleakalaense H.St.John
  • Solanum hindsianum Benth.
  • Solanum hypermegethes
  • Solanum hypocalycosarcum
  • Solanum interandinum
  • Solanum latiflorum
  • Solanum leucodendron
  • Solanum lumholtzianum Bartlett
  • Solanum luteoalbum (ásamt S. semicoalitum)
  • Solanum lycocarpum
  • Solanum melissarum Bohs
  • Solanum nudum Dunal
  • Solanum ovum-fringillae
  • Solanum paralum
  • Solanum parishii A.Heller
  • Solanum physalifolium Rusby
  • Solanum pinetorum
  • Solanum polygamum Vahl
  • Solanum pyrifolium Lam.
  • Solanum pubescens Willd.
  • Solanum riedlei Dunal
  • Solanum rudepannum Dunal
  • Solanum rugosum Dunal
  • Solanum sibundoyense
  • Solanum sodiroi (ásamt S. carchiense)
  • Solanum sycocarpum
  • Solanum tenuipes Bartlett
  • Solanum tobagense
  • Solanum trilobatum L.
  • Solanum umbelliferum
  • Solanum verrogeneum Berengena
  • Solanum violaceum Ortega
  • Solanum viride Spreng. – e
  • Solanum woodburyi Howard

Áður undir Solanum

[breyta | breyta frumkóða]
Lycianthes rantonnetii hefur oft verið flokkuð undir Solanum

Nokkrar tegundir af öðrum ættkvíslum hafa fyrrum verið settar undir Solanum:

  • Chamaesaracha coronopus (sem S. coronopus)
  • Lycianthes biflora (sem S. multifidum Buch.-Ham. ex D.Don)
  • Lycianthes denticulata (sem S. gouakai var. angustifolium and var. latifolium)
  • Lycianthes lycioides (sem S. lycioides var. angustifolium)
  • Lycianthes mociniana (sem S. uniflorum Dunal in Poir. og S. uniflorum Sessé & Moc.)
  • Lycianthes rantonnetii (sem S. rantonnetii, S. urbanum var. ovatifolium og var. typicum)
  • Ógreindar eða óljósar tegundir af Lycianthes hefur verið vísað til sem S. chrysophyllum, S. ciliatum Blume ex Miq., S. corniculatum Hiern, S. lanuginosum, S. loxense, S. mucronatum, S. retrofractum var. acuminatum, S. violaceum Blume, S. violifolium f. typicum, S. virgatum notst β albiflorum, S. uniflorum Lag. eða S. uniflorum var. berterianum.

Tilvísanir

[breyta | breyta frumkóða]
  1. Quattrocchi, U. (2000). CRC World Dictionary of Plant Names. 4 R-Z. árgangur. USA: Taylor and Francis. bls. 2058. ISBN 978-0-8493-2678-3.
  2. RHS A-Z encyclopedia of garden plants. United Kingdom: Dorling Kindersley. 2008. bls. 1136. ISBN 1405332964.
  3. „Solanum Phylogeny“. Solanaceae Source. Natural History Museum. Afrit af upprunalegu geymt þann 28. október 2008. Sótt 1. nóvember 2009.
  4. Tepe, E. J.; Ridley, G.; Bohs, L. (2012). „A new species of Solanum named for Jeanne Baret, an overlooked contributor to the history of botany“ (pdf). PhytoKeys. 2012 (8): 37–47. doi:10.3897/phytokeys.8.2101. PMC 3254248. PMID 22287929.
  5. 5,0 5,1 Anderson, G. J.; Martine, C. T.; Prohens, J.; Nuez, F. (2006). „Solanum perlongistylum and S. catilliflorum, New Endemic Peruvian Species of Solanum, Section Basarthrum, Are Close Relatives of the Domesticated Pepino, S. muricatum“. Novon: A Journal for Botanical Nomenclature. 16 (2): 161–167. doi:10.3417/1055-3177(2006)16[161:SPASCN]2.0.CO;2. ISSN 1055-3177.
  6. Ochoa, C. M. (2006). Solanum tergosericeum (Solanaceae sect. Basarthrum): A new species from Peru“ (PDF). Phytologia. 88 (2): 212–215. Afrit af upprunalegu (PDF) geymt þann 5. mars 2012. Sótt 3. maí 2018.

Ytri tenglar

[breyta | breyta frumkóða]


  Þessi grein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Solanum
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?