Maríuvandarbálkur
| Maríuvandarbálkur | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Dýragras (Gentiana nivalis) er vel þekkt á Íslandi.
| ||||||||
| Vísindaleg flokkun | ||||||||
| ||||||||
| Ættir | ||||||||
|
Maríuvandarbálkur (latína: Gentianales) er ættbálkur blómplantna. Maríuvandarbálkur samanstendur af meira en 16.000 tegundum sem skiptast í 1.138 ættkvíslir í 5 ættum.[1] Meira en 80% tegunda í maríuvandarbálki tilheyra möðruætt (Rubiaceae).
Flokkun
[breyta | breyta frumkóða]Eftirfarandi ættir falla undir maríuvandarbálk samkvæmt APG III flokkunarkerfinu:[1]
- Neríuætt (Apocynaceae - 424 ættkvíslir)
- Gelsemiaceae (2 ættkvíslir)
- Maríuvandarætt (Gentianaceae - 87 ættkvíslir)
- Trjámöðruætt (Loganiaceae - 13 ættkvíslir)
- Möðruætt (Rubiaceae - 611 ættkvíslir)
Skyldleikatré
[breyta | breyta frumkóða]Eftirfarandi skyldleikatré er byggt á sameindaerfðafræðilegum rannsóknum á DNA röðum plantna af maríuvandarbálki.[2]
| |||||||||||||||||||||||||
Orðsifjar
[breyta | breyta frumkóða]Latneska heiti maríuvandarbálks dregur nafn sitt af heiti ættarinnar Gentianaceae, sem aftur heitir eftir ættkvíslinni Gentiana. Orðið Gentiana kemur frá Gentiusi, í Illyrískum konungi.
Íslenska heiti maríuvandarbálks á á svipaðan hátt rætur að rekja til tegundarinnar Maríuvandar (Gentiana campestris).
Nytjar
[breyta | breyta frumkóða]Nokkrar tegundir maríuvandarbálks eru vel þekktar nytjajurtir. Meðal þeirra eru kaffiplantan, Gardenia og neríur.
Tilvísanir
[breyta | breyta frumkóða]- ↑ 1,0 1,1 Angiosperm Phylogeny Group (2009). „An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III“. Botanical Journal of the Linnean Society. 161 (2): 105–121. doi:10.1111/j.1095-8339.2009.00996.x.
- ↑ Backlund M, Oxelman B, Bremer B (2000). „Phylogenetic relationships within the Gentianales based on NDHF and RBCL sequences, with particular reference to the Loganiaceae“. American Journal of Botany. 87 (7): 1029–1043. doi:10.2307/2657003. JSTOR 2657003.
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
