Túnvingull
| Túnvingull | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Túnvingull (Festuca rubra)
| ||||||||||||||
| Vísindaleg flokkun | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Tvínefni | ||||||||||||||
| Festuca richardsonii Linnaeus |
Túnvingull (fræðiheiti: Festuca richardsonii eða Festuca rubra ssp. arctica[1]) er grastegund sem finnst villt á Íslandi, sem og beggja vegna Atlantshafs.[2] Túnvingull er algengasta grastegund landsins og finnst upp í allt að 1200 metra hæð. Hann er talinn deilitegund af rauðvingli sem er heiti yfir Festuca rubra.[3] Rauðvingull er hávaxnari en túnvingull og verður rauðleitari þegar líðður á sumarið. Hann var innfluttur til sáningar á túnum og meðfram vegum. [4]
Greiningareinkenni
[breyta | breyta frumkóða]Túnvingull er puntgras sem nær 40-80 sm hæð. Punturinn hefur yfirleitt fáar greinar sem bera stór smáöx (5-8 blóm). Þau eru gjarnan loðin og raða sér oftast upp öðru megin við stöngulinn, þannig að punturinn er afar grannur. Hann er ýmist gráleitur eða brúnn á litinn.
Blöð túnvinguls eru mjó (0,5-1 mm) og er hann duglegur að mynda þéttvaxna hliðarsprota.
Notkun
[breyta | breyta frumkóða]Túnvingli var sáð í tún fyrr á árum, en því er nú hætt að mestu, sökum þess að hann er frekar léleg fóðurplanta. Í dag er tegundin aðallega notuð til landgræðslu, enda afar þurrkþolin og hentar þar af leiðandi vel í sandjarðvegi.
Latneskt heiti
[breyta | breyta frumkóða]Latneskt heiti túnvinguls er Festuca rubra sé það ræktað upp af fræi, en sé það villt, t.d. í íslenskri náttúru, heitir það Festuca richardsonii.[heimild vantar]
Samlífi
[breyta | breyta frumkóða]Túnvingull er ein þeirra grastegunda sem sveppurinn korndrjóli vex á.[5]
Ítarefni
[breyta | breyta frumkóða]- Studier over den genetiske variasjonen mellom og innen populasjoner av rødsvingel (Festuca rubra L.), doktorsritgerð Ríkharðs Brynjólfssonar frá Landbúnaðarháskólanum á Ási, 1976.
Tilvísun
[breyta | breyta frumkóða]- ↑ „Flóra Íslands Flóran Blómplöntur“. www.floraislands.is. Sótt 21. apríl 2023.
- ↑ Hörður Kristinsson (2001). Íslenska plöntuhandbókin - Blómplöntur og byrkningar. Mál og menning. ISBN 9979-3-1727-2.
- ↑ Túnvingull Flóra Íslands
- ↑ Rauðvingull Flóra Íslands
- ↑ Helgi Hallgrímsson. 2010. Sveppabókin. Skrudda, Reykjavík. ISBN 978-9979-655-71-8
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
