For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Alzheimer-sjúkdómur.

Alzheimer-sjúkdómur

Samanburður á heilum aldraðra einstaklinga án (til vinstri) og með Alzheimer-sjúkdóm (til hægri).

Alzheimer-sjúkdómur er þrálátur hrörnunarsjúkdómur sem lýsir sér meðal annars í minnisleysi, skapsveiflum, missi á orðaforða og ruglingi[1] og hrjáir um 25 milljón manns í heiminum[2]. Meðallífslíkur fólks eftir greiningu eru þrjú til tíu ár[3] Ekki er til nein lækning við Alzheimer og allar fáanlegar meðferðir, sem telja aðeins fjögur samþykkt lyf[4] og óífarandi meðferðir sem og líkamlegar æfingar, minnisæfingar, draga aðeins tímabundið úr einkennum Alzheimer og geta jafnframt skapað óæskilegar aukaverkanir[5].

Stig Alzheimer

[breyta | breyta frumkóða]
Áhrif öldrunar á minni, en er ekki Alzheimer
  • Gleymir hlutum stundum
  • Týnir stundum hlutum
  • Minniháttar skammtímaminnisleysi
  • Muna ekki öll smáatriði
  • Gleyma stundum nöfnum, en muna seinna


Fyrsta stig Alzheimer
  • Upplifa tímabil gleymsku og minnisleysi
  • Gleyma nöfnum fjölskyldumeðlima
  • Aðeins nánustu aðilar taka eftir breytingum
  • Ruglingur í aðstæðum sem ekki eru vanalegar


Annað stig Alzheimer
  • Miklir erfiðleikar við að muna atriði
  • Mikill ruglingur í mörgum aðstæðum
  • Erfiðleikar við svefn
  • Villast oft


Þriðja stig Alzheimer
  • Erfiðleikar við að hugsa
  • Erfiðleikar við að tjá sig
  • Endurtekur samræður
  • Kvíði, árásargirni og ofsóknaræði

Framgangi sjúkdómsins er skipt í fjóra hluta, þar sem tekið er tillit til mynsturs í hegðun, hugsun og líðan.

Kenningar um orsakir

[breyta | breyta frumkóða]

Kenning Amyloid Beta

[breyta | breyta frumkóða]

Samkvæmt kenningu um Amyloid útfellingar orsakast Alzheimer af útfellingum og uppsöfnun af amyloid beta (Aβ) skellum utan um taugafrumur og veldur eitrunaráhrifum[6]. Önnur meinafræðileg einkenni Alzheimer sem og taugaþráðaflækjur (e. neurofibrillary tangles) innan í taugafrumum, minnkuð virkni átfrumna, frumudauði, æðskemmdir og vitglöp orsakist af uppsöfnun Aβ skellna. Krufningar á heila Alzheimer-sjúklinga hafa sýnt fram á óeðlilegrar uppsöfnunar af Aβ skellum og taugaþráðaflækjum [7] og að magn og dreifð skellnanna og taugaþráðaflækjanna hefur háa fylgni við framrás sjúkdómsins[8]. Þessi kenning er þó ekki staðfest en fræðimenn deila um hvort Aβ skellur sé í raun orsök Alzheimer[9], en lyfjameðferðir sem minnka Aβ skellur í heila virðast ekki minnka einkenni Alzheimer[10].

Kenning Tau próteina

[breyta | breyta frumkóða]

Kenningin um hlutverk Tau próteina leggur til að umbreyting á tau próteinum innan í taugafrumum valdi taugaþráðaflækjum sem þaðan af veldur eitrun og taugafrumudauða[11].

Tilvísanir

[breyta | breyta frumkóða]
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Alzheimer-sjúkdómur
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?