Sasao a Kalatakan nga Awyu
| Kaltakan nga Awyu | |
|---|---|
| Heograpiko a pannakaiwarwaras | Baro a Guinea |
| Lingguistika a pannakaidasig | Trans–Baro a Guinea
|
| Pannakabingbingay |
|
| Glottolog | grea1275 |
 Mapa ti sasao nga Awyu–Dumut ti Baro a Guinea
Ti sasao nga Awyu–Dumut (saan a naipakita dagiti dadduma a pagsasao)
Dadduma a sasao a Trans–Baro a Guinea
Dadduma a sasao a Papuano
Dadduma asasao nga Austronesio
Di matagtagitao | |
Ti sasao a Kalatakan nga Awyu, ammo iti nasapsapa ken kadagiti ad-adu a limitado a pannakaidasig a kas Awyu–Dumut wenno Awyu–Ndumut, ket mabalin a pamilia ti sangadosena a sasao a Trans–Baro a Guinea a naisasao idiay akindaya a Laud a Papua. Innem kadagiti pagsasao ket naanayana a panasingkedan para iti batayan a panangipalawag; daytoy ket saan analawag no mano kadagiti maipatinayon a nagan (iti parentesis dita baba) ket mabalin a dagiti sabali a pagsasao.
Pannakaidasig
[urnosen | urnosen ti taudan]Ti pannakaidasig dita baba ket naibatay kenni de Vries et al. (2012), nga isu ket nagusar kadagiti morpolohiko nga inobasion tapno maikeddeng dagiti pannakikabagian, ken mabalin a dagitoy ket saan a malawagan babaen dagiti panagbulod.[1] Ti pannakaurnos ti sasao Awyu ket naipangpangruna a tentatibo.
- Awyu–Dumut
- Becking–Dawi
Naidasig ti Sawi iti datos a pronominal, gapu ta saan a magun-od ti marpolohiko a datos a nausar kadagiti nabati a pamilia. Dagityi pangsandi ti sanga nga Awyu–Dumut ket dagiti sumaganad:
sg pl 1 *nu-p *na-gu-p 2 *gu-p *ga-gu-p 3 *e-p, *[n]ege-p, *yu-p *ya-gu-p
Ti suldong a *-p ken ti panagbaliw ti kamaudian a Trans–Baro a Guinea a paaweng ti *a iti *u ket saan nga agparang kadagiti pangtagikua a pangsandi: *na, *ga, *ya/wa, *na-ga, *ga-ga, *ya-ga.
Dagiti nadumaduma a sabali a pagsasao ket mabalin a mabirukan iti literatura. Ti Ario (Sumagaxe)[2] ket nailista iti Wurm, Foley, kdpy., ngem saan nga adda iti panagsukisok ti Unibersidad ti Amsterdam ken inikkat babaen ti Ethnologue. Ilista ti Ethnologue iti maysa a 'Tengnga nga Awyu', ngem daytoy ket saan anapasingkedan a kas naisangayan a pagsasao (U. Amsterdam). Iti sapasap, dagiti nagan iti Ethnologue ket makaallilawda, ken dagiti nadadaan nga edison ket mangibagbaga kadagiti nagan manipud iti Wurm (1982), a kas ti Mapi, Kia, Akinngato a Digul, Akinngato a Kaeme, ken dagitoy ket dagiti nagan dagiti panagsukisok ti pagsasao kadagiti igid ti karayan dagiti a naganagan, ken mabalinda a mangibagan iti sasao nga Ok imbes nga iti Awyu.
Ti Bayono-Awbono ket mabalin nga isu pay ket Kalatakan nga Awyu, wenno mabalin nga Ok.
Pakasaritaan
[urnosen | urnosen ti taudan]Ti pamilia ti Awyu ken Awyu–Dumut ket inpalawag babaen ni Peter Drabbe kadagidi tawen ti 1950.
Inraman idi ni Voorhoeve iti insingasingna a grupo a Tengnga ken Abagatan a Baro a Guinea.[3] Kas parte tiTengnga ken Abagatan a Baro a Guinea, mangpormada it iparte ti kassigud a singasing para iti Trans–Baro a Guinea.[4]
Dagiti nota
[urnosen | urnosen ti taudan]- ^ Lourens de Vries, Ruth Wester, & Wilco van den Heuvel. 2012. "The Greater Awyu language family of West Papua", pp. 269–312 of Hammarström & van den Heuvel (eds.), History, Contact and Classification of Papuan Languages. (Language and Linguistics in Melanesia Special Issue). Port Moresby: Linguistic Society of Papua New Guinea.
- ^ Multitree qgz
- ^ Voorhoeve, C.L. 1968. “The Central and South New Guinea Phylum: a report on the language situation in south New Guinea. Pacific Linguistics, Series A, No. 16: 1-17. Canberra: Australian National University.
- ^ McElhanon, Kenneth A.and C.L. Voorhoeve. 1970. The Trans-New Guinea phylum: explorations in deep-level genetic relationships. Pacific Linguistics, Series B, No. 16. Canberra: Australian National University.
Dagiti akinruar a silpo
[urnosen | urnosen ti taudan]- Ti sasao nga Awyu–Ndumut iti kontekstoda iti lingguistika ken kultura (Unibersidad ti Amsterdam) ket addaan iti kabarbaro a pakaammo iti sasao nga Awyu–Dumut
Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- Ross, Malcolm (2005). "Pronouns as a preliminary diagnostic for grouping Papuan languages". Iti Andrew Pawley; Robert Attenborough; Robin Hide; Jack Golson (dagiti ed.). Papuan pasts: cultural, linguistic and biological histories of Papuan-speaking peoples. Canberra: Pacific Linguistics. pp. 15–66. ISBN 0-85883-562-2. OCLC 67292782.
| Asmat–Kamoro |
| ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kalatakan nga Awyu |
| ||||||||
| Ok–Oksapmin |
| ||||||||
| Dadduma | |||||||||
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
