Józef Wissarionowič Stalin (poprawom Józef Wissarionowič Dźugašwili; rusce Ио́сиф Виссарио́нович Ста́лин Iosif Vissarionovič Stalin, * 6. decembra^jul./ 18. decembra 1878^greg.[1], Gori, Tifliski guwernement, Ruske carstwo; † 5. měrca 1953, wjes Wolynskoje, Kuncewski wobwod, Oblasć Moskwa, Ruska SFSR, Sowjetski zwjazk) bě sowjetski politikar georgiskeho pochada a diktator Sowjetskeho zwjazka wot 1927 hač do swojeje smjerće 1953.

Narodźi so jako Ioseb Besarionis dse Dźugašwili (georgisce იოსებ ბესარიონის ძე ჯუღაშვილი) a přiwza bojowe mjeno Stalin („woclany“) w lěće 1912.

Stalin bě wot 1922 do 1953 z generalnym sekretarom centralneho komiteja Komunistiskeje strony Sowjetskeho zwjazka, wot 1941 z předsydu rady ludowych komisarow, potajkim šef knježerstwa, wot 1946 z předsydu ministerskeje rady a za čas Druheje swětoweje wójny najwyši rozkazowar Čerwjeneje armeje.

Za čas swojeho knježerstwa natwarješe Stalin totalitarnu diktaturu, w kotrejž buchu w ramiku politiskich „čisćenjow“ wjacore miliony ludźi zajate a do dźěłowych lěhwow tak mjenowaneho Gulaga deportowane, při čimž wulki dźěl zemrě. Z pomoću nuzowanych dźěłaćerjow natwari Sowjetski zwjazk za tutón čas tež hoberske projekty kaž Běłomórski kanal abo železniske čary a dróhi w Sibirskej.

1. ↑ Iossif Dźugašwili so w zapiskach Uspenskeje cyrkwje w Gori jako dnja 6. decembra 1878 narodźeny mjenuje. Tutón datum pokaza so tež w jeho šulskim wuswědčenju, jeho wobšěrnej caristiskej policajowej kartajowej karće a wšěch druhich wobchowanych dokumentach předrewolucionarneje doby. Snadź pak bě jeho osetiske mjeno Soslan Dsugajew. Zo bu w policajowych aktach pod georgiskim mjenom Dźugašwili zapisany, móhł z jeho dźěłom jako wliwowy agent Ochrany pod georgiskimi nacionalistami zwisować, štož je Edward Ellis Smith w Der junge Stalin 1969 dokumentował. Stalin sam je hišće w lěće 1920 rukopisnje dnja 18. decembra 1878 jako datum narodźenja podał. Po tym zo přijimaše w lěće 1922 móc, je so datum bjez wujasnjenja k 21. decembra (po starej protyce 9. decembra) 1879 změnił, štož bě wotnětka w Sowjetskim zwjazku wužiwany a swjećeny datum.