For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for विकिसूक्ति.

विकिसूक्ति

विकिसूक्ति
विकिसूक्ति का प्रतीक
विकिसूक्ति का प्रतीक
विकिसूक्ति बहुभाषीय प्रवेशद्वार मुखपृष्ठ का ब्यौरा
विकिसूक्ति का मुखपृष्ठ
प्रकार
उद्धरण कोष
उपलब्ध भाषाबहुभाषी
मालिकविकिमीडिया फ़ाउण्डेशन
निर्माताजिमी वेल्स एवं विकिमीडिया समुदाय
जालस्थलhi.wikiquote.org
एलेक्सा रेंकnegative increase 3,276 (April 2013 के अनुसार )[1]
व्यावसायिकनहीं
पंजीकरणवैकल्पिक
शुरूजुलाई 10, 2003 (2003-07-10)
वर्तमान स्थितिसक्रिय

विकिसूक्ति विकिमीडिया फ़ाउण्डेशन द्वारा संचालित परियोजनाओं में से विकि-आधारित परिवार का एक सदस्य है। यह भी मीडियाविकि सॉफ़्टवेयर पर ही चलता है। यह परियोजना डेनियल ऑल्स्टन की परिकल्पना पर आधारित एवं ब्रायन वाइबर द्वारा कार्यान्वित इस परियोजना का लक्ष्य विशिष्ट व्यक्तियों, पुस्तकों, फ़िल्मों एवं लोकोक्तियों से प्राप्त एक वृहत उद्धरण संग्रह जुटाना तथा उनके लिये ब्यौरेवार संदर्भ सहित जानकारी तथा रोपण सूचना एकत्रित करना। हालांकि कई ऑनलाइन उद्धरण संग्रह पहले ही उपलब्ध हैं, किन्तु विकिसूक्ति उन कुछ विशेष में से एक है जो अपने उपयोक्ताओं को योगदान करने की सुविधा भी उपलब्ध कराता है।[2] विकिसूक्ति के पृष्ठ उल्लेखनीय व्यक्तित्त्वों के विकिपीडिया पर बने लेखों से अन्तर्कड़ियों द्वारा जुड़े हुए हैं।[3]

मूल परियोजना पूर्णतया अंग्रेज़ी में आरंभ की गयी थी, जुलाई २००४ में एक अन्य संस्करण द्वारा अतिरिक्त भाषाओं को भी इसमें सम्मिलित करना आरंभ किया गया। मार्च 2024 तक, 73 भाषाओं के लिए सक्रिय[4] विकीकोट साइटें हैं जिनमें कुल 317,640 लेख और 2,080 हाल ही में सक्रिय संपादक शामिल हैं।[5]

इतिहास

विकीकोट साइट की शुरुआत 2003 में हुई थी।[6] लेख निर्माण के मील के पत्थर विकीस्टैट्स से लिए गए हैं।[7]

आठ सबसे बड़े विकिसूक्ति्स का विकास
दिनांक घटना
२७ जून २००३
अस्थायी रूप से वोलोफ़ भाषा विकिपीडिया पर डाला गया (wo.wikipedia.com)
१० जुलाई २००३
अपनी उपडोमेन सृजित की गयी (quote.wikipedia.org)
२५ अगस्त २००३
अपनी उपडोमेन सृजित (wikiquote.org)
१७ जुलाई २००४
नयी भाषाएं जोड़ी गयीं
१३ नवम्बर २००४
अंग्रेज़ी संस्करण २००० पृष्ठ पर पहुंचा
नवंबर २००४
भाहा संख्या २४ पहुंची
मार्च २००५
कुल पृष्ठ संख्या 10,000 पहुंची। अंग्रेज़ी संस्करण ३००० के निकट पहुंचा।
जून २००५
भाषा संख्या ३५ पहुंची, जिनमें पारंपरिक (लैटिन) एवं एक कृत्रिम (ऍस्पेरॅण्टो) थी
४ नवम्बर २००५
अंग्रेज़ी विकिसूक्ति लेख संख्या ५००० पहुँची
अप्रैल २००६
फ़्रांसीसी विकिसूक्ति को वैधानिक कारणों से बंद किया गया
४ दिसम्बर २००६
फ़्रांसीसी विकिसूक्ति पुनरारंभ हुआ।
७ मई २००७
अंग्रेज़ी विकिसूक्ति लेख संख्या १०००० पहुँची
जुलाइ २००७
भाषाएं ४०० हुईं
फ़रवरी २०१०
सभी भाषाओं को मिलाकर कुल लेख संख्या १,००,००० पहुँची
7 फरवरी 2016
हिन्दी विकिसूक्ति की लेख संख्या 100 पहुँची


संचालन

यद्यपि उद्धरणों के कई ऑनलाइन संग्रह हैं, विकीकोट उन कुछ में से एक है जो आगंतुकों को योगदान करने का अवसर प्रदान करता है[8] और बहुत कम जो प्रत्येक उद्धरण के लिए सटीक स्रोत प्रदान करने के साथ-साथ गलत उद्धृत उद्धरणों में सुधार करने का प्रयास करते हैं। विकीउद्धरण पृष्ठ विकिपीडिया पर उल्लेखनीय व्यक्तित्वों के बारे में लेखों से क्रॉस-लिंक किए गए हैं।[9]

बहुभाषी सहयोग

जुलाई २००४ में लगभग ७० उपडोमेन आरंभ की गयीं। २८ नवम्बर २०१० के आंकड़ों के अनुसार, २५ संस्करण हुए, प्रत्येक में १००० से अधिक लेख थे। सबसे बड़ा विकिसूक्ति २२,६०० लेखों सहित पोलिश विकिसूक्ति था, जिसके बाद अंग्रेज़ी, इतालवी, जर्मन, पुर्तगाली एवं रूसी परियोजनाएं थीं जिनमें ५००० से अधिक लेख थे। इसके बाद स्लोवाक, बल्गारियाई, बोस्नियाई, तुर्की, स्लोवेनियाई एवं फ़्रांसीसी (जो दिसंबर २००६ में पुनर्रारंभ हुआ था) रहे। ५३ भाषाई संस्करणों में १०० या अधिक लेख थे।[10]

मार्च 2024 तक, 96 भाषाओं के लिए विकीकोट साइटें हैं जिनमें से 73 सक्रिय हैं और 23 बंद हैं।[11] सक्रिय साइटों पर 317,640 लेख हैं और बंद साइटों पर 638 लेख हैं।[12] 4,233,658 पंजीकृत उपयोगकर्ता हैं जिनमें से 2,080 हाल ही में सक्रिय हैं।[13]

मेनस्पेस आलेख गणना के अनुसार शीर्ष दस विकीउद्धरण भाषा परियोजनाएँ:[14]


कुल योग सहित पूरी सूची के लिए विकिमीडिया सांख्यिकी देखें:[15]


प्रयोगों में उपयोगी

भाषा प्रयोगों के लिए विकिसूक्ति को पाठ कोष के रूप में उपयोग करना संभव हो सकता है।[16] न्यूरल इंफॉर्मेशन प्रोसेसिंग सिस्टम (एनआईपीएस 2017) पर 2017 सम्मेलन के कन्वर्सेशनल इंटेलिजेंस चैलेंज में प्रवेश करने वाली व्रोकला विश्वविद्यालय की टीम ने दुर्लभ शब्दों के निष्कर्षण के लिए एक कन्वर्सेशनल टॉकर मॉड्यूल का निर्माण करने के लिए विकीकोट का उपयोग किया।[17] शोधकर्ताओं ने चरमपंथी उद्धरणों का पता लगाने के लिए भाषा मॉडल को प्रशिक्षित करने के लिए विकीकोट का उपयोग किया है।[18]

स्वागत समारोह

विकीउद्धरण को "उद्धरण खोज के लिए एक महान प्रारंभिक बिंदु" के रूप में सुझाया गया है, जिसमें केवल स्रोत उद्धरण वाले उद्धरण उपलब्ध हैं। इसे बारंबार ग़लत उद्धरणों और उनकी संभावित उत्पत्ति के स्रोत के रूप में भी जाना जाता है।[19][20] इसका उपयोग विश्लेषण के लिए ऐसे दावे प्रस्तुत करने के लिए किया जा सकता है जैसे "अल्बर्ट आइंस्टीन संभवतः हमारे समय के सबसे उद्धृत व्यक्ति हैं"।[21]

इन्हें भी देखें

सन्दर्भ

  1. "Wikiquote.org Site Info". एलेक्सा इंटरनेट. मूल से 29 अक्तूबर 2011 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 2013-04-22.
  2. DeVinney, Gemma (१८ जून २००७). "विकिसूक्ति: Another source for quotes on the Web". UB Reporter. बफ़ैलो विश्वविद्यालय. मूल से 16 जुलाई 2012 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि २९ नवम्बर २०१०.
  3. अहसान, हाफ़्सा (२७ जनवरी २००७). "It's all about Wikis". डॉन समाचारपत्र. मूल से 4 मई 2012 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि 17 अगस्त 2013.
  4. "MediaWiki". Wikipedia (अंग्रेज़ी में). 22 फरवरी 2024. अभिगमन तिथि 15 मार्च 2024.
  5. "MediaWiki". Wikipedia (अंग्रेज़ी में). 22 फरवरी 2024. अभिगमन तिथि 15 मार्च 2024.
  6. "OCLC". Wikipedia (अंग्रेज़ी में). 28 जनवरी 2024. अभिगमन तिथि 15 मार्च 2024.
  7. "Wikiquote Statistics - Tables - Article count (official)". stats.wikimedia.org. अभिगमन तिथि 15 मार्च 2024.
  8. "Electronic Highways - UB Reporter". web.archive.org. 16 जुलाई 2012. मूल से पुरालेखित 16 जुलाई 2012. अभिगमन तिथि 15 मार्च 2024.सीएस1 रखरखाव: BOT: original-url status unknown (link)
  9. [https://web.archive.org/web/20120504164927/http://archives.dawn.com/weekly/science/archive/070127/science15.htm "It�s all about Wikis -DAWN Science; January 27, 2007"]. web.archive.org. 4 मई 2012. मूल से पुरालेखित 4 मई 2012. अभिगमन तिथि 15 मार्च 2024. |title= में 3 स्थान पर replacement character (मदद)सीएस1 रखरखाव: BOT: original-url status unknown (link)
  10. "Wikiquote Statistics". Wikipedia:Meta. मूल से 1 जुलाई 2012 को पुरालेखित. अभिगमन तिथि २९ नवम्बर २०१०.
  11. "Extension:SiteMatrix". MediaWiki (अंग्रेज़ी में). अभिगमन तिथि 15 मार्च 2024.
  12. "MediaWiki". Wikipedia (अंग्रेज़ी में). 22 फरवरी 2024. अभिगमन तिथि 15 मार्च 2024.
  13. "MediaWiki". Wikipedia (अंग्रेज़ी में). 22 फरवरी 2024. अभिगमन तिथि 15 मार्च 2024.
  14. "MediaWiki". Wikipedia (अंग्रेज़ी में). 22 फरवरी 2024. अभिगमन तिथि 15 मार्च 2024.
  15. "Wikiquote - Meta". meta.wikimedia.org (अंग्रेज़ी में). अभिगमन तिथि 15 मार्च 2024.
  16. https://doi.org/10.1007%2F978-3-540-73400-0_58. अभिगमन तिथि 15 मार्च 2024. गायब अथवा खाली |title= (मदद)
  17. https://arxiv.org/abs/1805.08032v1. अभिगमन तिथि 15 मार्च 2024. गायब अथवा खाली |title= (मदद)
  18. (PDF) https://cdn.ima.org.uk/wp/wp-content/uploads/2019/10/Predicting-the-descent-into-extremism-and-terrorism-2.pdf. अभिगमन तिथि 15 मार्च 2024. गायब अथवा खाली |title= (मदद)
  19. "The top ten: Misquotations". The Independent (अंग्रेज़ी में). 11 मई 2013. अभिगमन तिथि 15 मार्च 2024.
  20. "How to Research a Quotation". The New York Public Library (अंग्रेज़ी में). अभिगमन तिथि 15 मार्च 2024.
  21. "Albert Einstein: facts about his life, death, education and work". HistoryExtra (अंग्रेज़ी में). अभिगमन तिथि 15 मार्च 2024.

बाहरी कड़ियाँ

{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
विकिसूक्ति
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?