Linguas sino-tibetanas
| Linguas sino-tibetanas | ||
|---|---|---|
| Outros nomes: | Linguas trans-himalaias | |
| Falado en: | Asia | |
| Total de falantes: | Máis de 1.000 millóns de falantes | |
| Familia: | Unhas das principais familias de linguas do mundo. Linguas sino-tibetanas | |
| Códigos de lingua | ||
| ISO 639-1: | --
| |
| ISO 639-2: | ---
| |
| Mapa | ||
 | ||
| Status | ||
As linguas sino-tibetanas[1] ou linguas trans-himalaias forman unha familia de máis de 300 idiomas, que se falan desde o norte da India ao occidente, ata Taiwán polo leste, e desde a China ao norte, ata a península de Malaca, polo sur. En número de falantes soamente a supera a familia indoeuropea. A procedencia destas linguas (que a lingüística occidental apenas estudou) hai que buscala no Tíbet, o Nepal, Myanmar, a China occidental e o estado indio de Assam. As linguas do grupo caracterízanse pola súa tendencia á tonalidade.
Clasificación
[editar | editar a fonte]Matisoff (2015)
[editar | editar a fonte]A familia sino-tibetana compona os seguintes grupos segundo James Matisoff (2015):[2][3]
- Linguas chinesas ou siníticas: o chinés e os seus dialectos, como o mandarín, cantonés, e as demais linguas da China. Son linguas monosilábicas e analíticas
- Linguas tibeto-birmanas
A lingua bai de Yunnan ten unha filiación algo enigmática, pois mentres uns situárona entre as tibetano-birmanas outros a colocado entre as linguas tai ou entre as mon-khmer. As autoridades chinesas clasifican ao pobo bai entre os pobos tibetano-birmanos e á súa lingua entre a grupo yi (lolo-birmano). Unha hipótese é que a lingua bai orixinal é unha antiga rama da familia Senón-Tibetana, que se separou do tronco chinés fai 2.500 anos.
Algúns lingüistas consideran as linguas tai-kadai como parte das linguas sino-tibetanas, outros en cambio prefiren relacionalas coas linguas austronesias.
van Driem (2014)
[editar | editar a fonte]A familia sino-tibetana compona os seguintes grupos ou follas caídas ("fallen leaves" en inglés) segundo George van Driem (2014):[4]
- Linguas bódicas
- Lingua tshangla
- Linguas himalaias occidentais
- Linguas tamángicas
- Linguas newáricas
- Linguas kiranti
- Lingua lepcha
- Linguas magáricas
- Linguas chepángicas
- Linguas raji-raute
- Lingua dura
- Lingua ole
- Lingua gongduk
- Lingua lhokpu
- Linguas siángicas
- Linguas kho-bwa
- Linguas hrúsicas
- Linguas digáricas
- Linguas miju
- Linguas tani
- Linguas dhimálicas
- Linguas sal ou brahmaputra
- Lingua pyu
- Linguas ao
- Linguas angami-pochuri
- Linguas tangkhúlicas
- Linguas zeme
- Lingua meithei
- Linguas kuki-chin
- Lingua karbi
- Linguas mruicas
- Linguas chinesas ou siníticas
- Lingua bai
- Lingua tujia
- Linguas lolo-birmanas
- Linguas qiángicas
- Linguas ersúicas
- Linguas naicas
- Linguas gyalróngicas
- Linguas kachínicas
- Linguas núngicas
- Linguas karénicas
Hsiu (2019)
[editar | editar a fonte]A familia sino-tibetana compona as seguintes ramas segundo Hsiu (2019) no Proxecto ramas sino-tibetanas:[5]
- Hruso-Miji
- Kho-Bwa
- Siángico
- Koro
- Milang
- Digaro
- Idu
- Taraon
- Núngico
- Trung
- Anong
- Rawang
- Karénico
- Gong
- Chinés
- Tujia
- Burmo-Qiángico (Oriental)
- Occidental
- Himalaias Occidentais
- Dura
- Kiranti
- Lepcha
- Ole
- Gongduk
- Tshangla
- Tani
- Raji-Raute
- Raji
- Raute
- Rawat
- Magárico
- Kham
- Magar
- Chepang
- Bhujel
- Bódico
- Newárico
- Newar
- Baram
- Thami
- Dhimálico
- Dhimal
- Toto
- Lhokpu
- Miju-Meyor
- Miju
- Meyor
- Central
- Taman
- Pyu
- Mru-Khongso
- Mru
- Anu-Khongso
- Sal
- Kuki-Chin-Naga
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ Definición de sino-tibetano, -na no Dicionario de Galego de Ir Indo e a Xunta de Galicia.
- ↑ Matisoff, James A. 2015. The Sino-Tibetan Etymological Dictionary and Thesaurus. Berkeley: University of California. (PDF)
- ↑ Bruhn, Daniel; Lowe, John; Mortensen, David; Yu, Dominic (2015). Sino-Tibetan Etymological Dictionary and Thesaurus Database Software. Software, UC Berkeley Dash. doi 10.6078/D1159Q
- ↑ van Driem, George (2014). "Trans-Himalayan Arquivado 06 de decembro de 2020 en Wayback Machine.", en Owen-Smith, Thomas; Hill, Nathan W. (eds.), Trans-Himalayan Linguistics: Historical and Descriptive Linguistics of the Himalayan Area, Berlin: de Gruyter, p. 11–40, ISBN 978-3-11-031083-2.
- ↑ Hsiu, Andrés (2019). "Working tree of the Sino-Tibetan phylum". Proxecto ramas sino-tibetanas (Sino-Tibetan Branches Project) (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 22 de outubro de 2020. Consultado o 16 de decembro de 2020.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Matisoff, James A. 2015. The Sino-Tibetan Etymological Dictionary and Thesaurus. Berkeley: Universidade de California.
Outros artigos
[editar | editar a fonte]| Hruso-Miji |
| ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kho-Bwa |
| ||||||||||||||||||||
| Siángico |
| ||||||||||||||||||||
| Digaro |
| ||||||||||||||||||||
| Núngico |
| ||||||||||||||||||||
| Karénico | |||||||||||||||||||||
| Gong | |||||||||||||||||||||
| Chinés | |||||||||||||||||||||
| Tujia | |||||||||||||||||||||
| Burmo-Qiángico (Oriental) |
| ||||||||||||||||||||
| Occidental |
| ||||||||||||||||||||
| Protolinguas |
| ||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
