O ditirambo (gr. διθύραμϐος dithýrambos) é unha composición lírica grega dedicada ao deus Dioniso, que orixinariamente formaba parte dos seus rituais, interpretada polo coro.

A orixe da palabra é descoñecido, e probabelmente a raíz sexa grega (δις dis = dúas, θύρα thýra = porta, έμβαίνω embáino = entrar, meterse, descender, ou sexa "descender de dúas portas"), e o deus Dioniso era chamado "o fillo da porta dobre" ou "as dúas veces nado".^[1]

O seu desenvolvemento como xénero literario foi obra do poeta Arión, en Corinto, durante o último cuarto do século -VII. Laso de Hermíone, poeta lírico arcaico grego, levouno a Atenas, e no -509 converteuse nun elemento de competición nos festivais dedicados a Dioniso.

Simónides, Píndaro e Baquílides escribiron ditirambos. Dos dous primeiros só se conservan fragmentos; en cambio, de Baquílides queda bastante. O coro ditirámbico non leva máscara e cantaban en círculo na orchestra. A narración xoga un papel importante nestes poemas, pero o tema non ten por que estar relacionado con Dioniso. Despois de Baquílides o compoñente musical do ditirambo parece que incrementou a súa importancia á conta da letra, pero como a música non sobreviviu non podemos discernir o que ocorreu. Antes desta época o ditirambo compúxose de forma regular en estrofas e antístrofas, pero a partir de entón abandonouse esta correspondencia en favor dun estilo de composición máis libre, con sós cantados. A linguaxe fíxose rebuscada e artificial. Tespis, director dun coro do século -VI, creou o drama ao distinguir dúas seccións no coro dun ditirambo: o papel do personaxe principal, e o do resto do coro.

• Bentley, Richard, Works of Richard Bentley, originally written in 1699, and collected by Alexander Dyce, 1836. v. 1-2. Dissertations upon the epistles of Phalaris, Themistocles, Socrates, Euripides, and upon the fables of Aesop; also, Epistola ad Joannem Millium—v. 3. Sermons preached at Boyle's lecture; remarks upon a discourse of free-thinking; proposals for an edition of the Greek testament.
• Buckham, Philip Wentworth, Theatre of the Greeks, 1827.
• Jean-Charles Moretti, Théâtre et société dans la Grèce antique, Livre de Poche, coll. « références », 2001
• Pickard-Cambridge, Sir Arthur Wallace
  • Dithyramb, Tragedy, and Comedy , 1927.
  • The Theatre of Dionysus in Athens, 1946.
  • The Dramatic Festivals of Athens, 1953.
• Sourvinou-Inwood, Christiane, Tragedy and Athenian Religion, Oxford University Press, 2003.
• Wiles, David, The Masked Menander: Sign and Meaning in Greek and Roman Performance, 1991.

• Festas da Atenas antiga.
• Teatro da Antiga Grecia.