For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Frânske Tiid.

Frânske Tiid

It Frânske keizerryk, ynfloedssfear en fazalsteaten, 1812
Kening Loadewyk I fan Hollân

De Frânske tiid is yn de noard-jeropeeske en Dútske skiedskriuwing (Dútsk: Franzosenzeit; Lúksemboarchsk: Fransousenzäit) it tiidrek fan 1795 oant 1815. Yn dy jierren stie in grut part fan Jeropa direkt as yndirekt ûnder Frânsk bewald as lei yn de Frânske ynfloedssfear.

Yn de Frânske tiid (ek wol Frânsk-Bataafske tiid neamd) is ek Nederlân in fazalsteat fan Frankryk en (sûnt 1810) part fan Frankryk.

It omfet de tiidrekken:

Yn 1795 wurdt de Nederlânske Republyk troch de Frânsken beset, dêr't Fryslân troch har ûnôfhinklike posysje ferlear. De eigen admiraliteit en leger, en it Hof fan Fryslân holden op te bestean. De Fryske eallju rekken har foarrjochten kwyt en yn 1811 moast de ferneamde Universiteit fan Frjentsjer har doarren slute. Fryslân waard in provinsje. De keapfardij en fiskerij kamen troch de oanhâlde Ingelske blokkade sawat folslein stil te lizzen, mar dêr tsjinoer belibbe de Fryske lânbou gouden tiden en wie selden sa winstjouwend.

Wichtige gefolgen

[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

De wichtichste effekten fan de Frânske Tiid wiene:

  • It ein fan de Nederlânske republyk en it begjin fan it keninkryk fan de Nederlannen. In sintralisearre steatsbestel ferfong it federale model.
  • De definitive ekonomyske oerwinning fan Grut-Brittanje op Nederlân. Nederlân ferlear de Kaapkoloanje en de koloanjes yn Guyana en Seylon oan de Britten. De Feriene Eastyndyske Kompanjy waard yn 1798 ûntbûn.
  • Ynfiering fan de earste Nederlânske grûnwet, it Boargerlik Wetboek, de Boargerlike Stân, de tsjinstplicht, it kadaster, achternammen, hûsnûmers en standerdmaten en -gewichten: de kilo, meter en liter.
  • Oprjochting fan it Keninklik Ynstitút fan Wittenskippen, de Keninklike Bibleteek en de Nasjonale Keunst-Galery, de foarrinner fan it Ryksmuseum.
  • Kuiper, Jacques, Een revolutie ontrafeld - oer de Frânske tiid yn Fryslân. Utj. Van Wijnen, Frjentsjer.
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Frânske Tiid
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?