کاربر:Armanjafari/ناسا
سازمان دید کلی | |
---|---|
سازمان پیشین | |
برچینش | ۲۹ ژوئیه ۱۹۵۸-تاکنون |
ستاد | واشینگتن، دی. سی. |
شعار | برای منفعت همگانی |
کارکنان | ۱۸٬۰۰۰+ |
بودجه سالانه | ۱۷٫۸ میلیارد دلار در سال (اطلاعات بیشتر) |
سازمانهای اجرایی | |
وبگاه |
سازمان ملی هوانوردی و فضایی آمریکا (به انگلیسی: National Aeronautics and Space Administration) به کوتهنوشت ناسا (مخفف انگلیسی: NASA)، بزرگترین و گستردهترین سازمان فضایی سراسر جهان و از مهمترین سازمانهای دولتی نظام فدرالی ایالات متحده آمریکا است. این سازمان در ۲۹ ژوئیه ۱۹۵۸ با امضای رئیسجمهور دوایت دیوید آیزنهاور بنیانگذاریشد. این سازمان کار خود را ۱ اکتبر همین سال با برچینش ناکا و همچنین جذب ۸۰۰۰ کارمند، بودجه سالانه ۱۰۰ میلیون دلار آمریکا و سه آزمایشگاه پژوهشی لانگلی، ایمز، و با مدیریت توماس کیت گلنان آغازنمود.
ناسا جهت رقابت با سازمان فضایی فدرال روسیه وارد یک رقابت فضایی شد. پروژه فضایی عطارد در سال ۱۹۵۸ بهمنظور پرتاب نخستین انسان از نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا بهسوی فضا و قرارگرفتن در مدار زمین آغاز بهکار کرد. آلن شپارد یک ماه پس از یوری گاگارین روسی بهسوی فضا پرتابشد و دور نخست رقابت فضایی بهسود اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی بهپایان رسید. پروژه جمینای یکی از دیگر پروژههای افتخارآفرین این سازمان بود که طی آن، پژوهشهایی بر روی تأثیرات فضا بر بدن آدمی، راهپیمایی فضایی و نحوهٔ اتصال و پهلوگیری فضاپیماها انجامگرفت. جان اف. کندی، رئیسجمهور آن زمان ایالات متحده آمریکا بهدرخواست کنگره آمریکا، جهت پیروزی ناسا در دور پایانی رقابت فضایی، برای فرود یک مرد آمریکایی بر روی ماه تا پایان دههٔ ۱۹۶۰، برنامه فضایی آپولو را راهاندازیکرد. آپولو یکی از گرانقیمتترین پروژههای علمی تاریخ آمریکا بود که ۲۰۲ میلیارد دلار امروزی آمریکا برای آن هزینهشد. بزرگترین افتخار این پروژه، گامنهادن ۱۲ فضانورد مرد آمریکایی بر روی ماه شد. نیل آرمسترانگ طی مأموریت آپولو ۱۱ در روز ۲۱ ژانویه ۱۹۶۹، برای نخستینبار بر کرهماه گامنهاد و سبب پیروزی ناسا در رقابت فضایی شد.
ناسا با همکاری سازمان فضایی فدرال روسیه در پروژه آزمایشی آپولو–سایوز، نخستین پروژه فضایی بینالمللی را آغازنمود. تمرکز اخیر ناسا بیشتر بر روی شاتلهای فضایی و ایستگاههای فضایی بینالمللی بودهاست. اسکایلب نخستین و تنها ایستگاه فضایی مستقل ناسا بودهاست. این سازمان تاکنون بیش از ۱٬۰۰۰ کاوشگر فضایی بدونسرنشین را برای کاوش زمین و سامانه خورشیدی طراحی کردهاست. کاوشگرهای پایونیر ۱۰، وویجر ۱ و وویجر ۲ تاکنون سامانه خورشیدی را ترک کردهاند.
ناسا کاوشگر نیوهورایزنز را برای رسیدن به سیاره پلوتو در سال ۲۰۰۶ بهسوی فضا پرتابکرد. این کاوشگر هماکنون در راه پلوتو است و تا سال ۲۰۱۵ به این سیاره خواهدرسید. از فعالیتهای اخیر این سازمان، میتوان به فرود موفقیتآمیز مریخنورد کنجکاوی بر روی سیاره مریخ اشارهنمود. پس از فرود این کاوشگر بر مریخ، مدیر کنونی ناسا، چارلز بولدن صدای ضبطشده خود را توسط پخشکننده کاوشگر بر روی مریخ پخشکرد. این سازمان پژوهشهای زیادی درمورد سوراخ لایه اوزون و موارد زمینشناسی کردهاست. این سازمان یکی از پردرآمدترین سازمانهای دولتی نظام فدرالی ایالات متحده آمریکا است و سالیانه بودجهٔ گزافی از دولت آمریکا دریافت میکند.
بنیانگذاری
[ویرایش]در ۴ اکتبر ۱۹۵۷، با قرارگرفتن ماهواره اسپوتنیک-۱ در مدار، ترس از سلاحهای کشتار جمعی سراسر جهان را فراگرفت. لیندون بینز جانسون که در آن زمان ریاست مجلس سنای ایالات متحده آمریکا را بر عهدهداشت، نگران این بود که مبادا اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در فناوری موشکی از ایالات متحده آمریکا پیشیبگیرد. در ۳ نوامبر ۱۹۵۷، شوروی ماهوارهٔ اسپوتنیک-۲ که حامل نخستین فضانورد جهان، لایکا بودهاست را بهسوی فضا پرتابکرد.[۱] کنگره ایالات متحده آمریکا نگران تهدید امنیت ملی و رهبری فناوری و خواستار اقدام سریع رئیسجمهور پرزیدنت دوایت آیزنهاور شد. این امر موجب توافق نظام فدرالی ایالات متحده آمریکا برای برچینش کمیته رایزنی ملی هوانوردی آمریکا شد. در فوریه ۱۹۵۸، سازمان دارپا بهمنظور توسعهٔ فناوری فضانوردی برای کاربرد نظامی بنیانگذاریشد.[۲]
در ۲۹ ژوئیه ۱۹۵۸، آیزنهاور حکم تأسیس سازمان ملی هوانوردی و فضایی آمریکا (بهاختصار ناسا) را امضاکرد.[۳] عملیات ناسا در ۱ اکتبر ۱۹۵۸ با برچینش کمیته رایزنی ملی هوانوردی آمریکا با ۴۶ سال قدمت و همچنین جذب ۸۰۰۰ کارمند، بودجه سالانه ۱۰۰ میلیون دلار آمریکا و ۳ آزمایشگاه پژوهشی (مرکز پژوهشی لانگلی، مرکز پژوهشی ایمز و مرکز پژوهشی پیشرانه پرواز لوئیس) آغازگردید. نشان ناسا در سال ۱۹۵۹ توسط رئیسجمهور پرزیدنت دوایت آیزنهاور تأییدشدهاست. عناصری از سازمان موشکهای بالستیک ارتش و آزمایشگاه تحقیقات نیروی دریایی ایالات متحده در ناسا ادغام شدند. یکی از مهمترین عوامل ورود ناسا به رقابتهای فضایی با جمهوری شوروی، فنآوریهایی بود که از برنامهٔ موشکی آلمانها گرفته بودند (این برنامه توسط ورنر فون براون هدایت میشد که در آن زمان برای سازمان موشکهای بالستیک ارتش کار میکرد) که به نوبهٔ خود فنآوریهای حاصل از کارهای پیشین رابرت گودارد، دانشمند آمریکایی را به کار میبست. برنامههای تحقیقاتی پیشین نیروی هوایی آمریکا و بسیاری از برنامههای فضایی پیشین سازمان پروژههای تحقیقاتی پیشرفته نیز به ناسا منتقل شدند. در دسامبر ۱۹۵۸، ناسا کنترل آزمایشگاه پیشرانهٔ جت را که یک موسسهٔ قراردادی وابسته به انستیتوی فنآوری کالیفرنیا بود، بر عهده گرفت.
پروژههای فضایی
[ویرایش]پروژه عطارد (۱۹۶۳–۱۹۵۹)
[ویرایش]پروژه عطارد در سال ۱۹۵۸ بهمنظور پرتاب نخستین انسان از نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا بهسوی فضا و قرارگرفتن در مدار زمین آغاز بهکار کرد. در آزمایشی که از خلبانان آمریکایی انجامگرفت، هفت خلبان از میان نامزدهای نیروی هوایی و نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا، برای پرتاب بهسوی فضا برگزیدهشدند. در ۵ مه ۱۹۶۱، برای نخستینبار فضانوردی آمریکایی بهنام آلن شپارد با عطارد-ریدستون ۳، توسط یک تقویتکنندهٔ پرتابهشناسی بهسوی فضا پرتابشد و ۱۵ دقیقه را در فضا سپریکرد. در ۲۰ فوریه ۱۹۶۲، نخستین فضانورد آمریکایی بهنام جان گلن توسط اطلس الوی-۳بی که بر روی عطارد-اطلس ۶ نصب شدهبود، بهسوی فضا پرتابشد و در مدار زمین قرارگرفت و سهبار در مدار زمین چرخید. پس از آن، سه پرواز مداری دیگر انجامگرفت که گوردون کوپر با عطارد-اطلس ۹ در ۱۶–۱۵ مه ۱۹۶۳، ۲۲ بار در مدار زمین گردید.
اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی، توسط پروژه وستوک خود با پروژه عطارد از ناسا به رقابت فضایی پرداخت. برندهٔ این رقابت، کشوری بود که زودتر میتوانست انسانی را بهسوی فضا پرتابکند. سرانجام، یوری گاگارین با فضاپیمای تکسرنشین وستوک-۱ در آوریل ۱۹۶۱، یک ماه پیش از پرواز فضایی آلن شپارد، با موفقیت بهسوی فضا پرتابشد و در مدار زمین قرارگرفت. در ماه اوت سال ۱۹۶۲، آندریان نیکلایوف با وستوک ۳ و پاول پوپوویچ با وستوک ۴، همزمان بهسوی فضا پرتابشدند و چهار روز را در فضا سپریکردند. جان اف. کندی، رئیسجمهور آن زمان ایالات متحده آمریکا، بهدرخواست کنگره آمریکا برای فرود یک مرد آمریکایی بر روی ماه تا پایان دههٔ ۱۹۶۰، برنامه فضایی آپولو را راهاندازیکرد.
پروژه جمینای (۱۹۶۶–۱۹۶۲)
[ویرایش]پروژه جمینای در سال ۱۹۶۲ بهمنظور پیشرفت پروژه عطارد، پروازهای طولانی مدت، ملاقات در فضا و دقت بیشتر برای فرود بر روی زمین آغاز بهکار کرد. از اهداف این پروژه میتوان به غلبه بر فعالیتهای فضایی شوروی، پشتیبانی از پروژه آپولو، راهپیمایی فضایی و اتصال و پهلوگیری فضاپیماها اشارهنمود. نخستین سرنشینان پرژه جمینای، گاس گریسوم و جان یانگ بودند که با جمینای ۳ در تاریخ ۲۳ مارس ۱۹۶۵ بهسوی فضا پرتابشدند. این پروژه در سالهای ۱۹۶۵ و ۱۹۶۶، فعالیتهای خود را بر روی ملاقات در فضا، اتصال و پهلوگیری، راهپیمایی فضایی و جمعآوری دادههای پزشکی درمورد اثرات بیوزنی بر انسانها متمرکز کرد.
براساس طرح نیکیتا سرگیویچ خروشچف، اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی دیگر پروژه وستوک را ادامهنداد و پروژهای جدید بهنام واسخود برای رقابت با پروژه جمینای راهاندازیکرد. شوروی دو فضاپیمای سرنشیندار را پیش از نخستین پرواز موفق جمینای بهسوی فضا پرتابکرد. واسخود، سه فضانورد در سال ۱۹۶۳ را بهسوی فضا پرتابکرد و الکسی لئونوف برای نخستینبار در سال ۱۹۶۴، راهپیمایی فضایی را انجامداد. سرانجام، پروژه جمینای لغوشد و سرگئی کارالیوف، برنامه فضایی سایوز را برای پاسخ به پروژه آپولو راهاندازیکرد.
پروژه آپولو (۱۹۷۲–۱۹۶۱)
[ویرایش]پروژه آپولو تاکنون یکی از گرانقیمتترین پروژههای علمی آمریکا بودهاست. برآورد شدهاست که ۲۰۲ میلیارد دلار به قیمت امروز دلار در ایالات متحده، برای این پروژه هزینه شدهاست. (در مقایسه با آن، برای پروژه منهتن تقریباً ۲۸٫۵ دلار امروز ایالات متحده هزینه شدهاست.) فضاپیماهای آپولو توسط موشکهای ساترن که بهمراتب بزرگتر از موشکهای پرتابی در پروژههای پیشین بودهاست، به فضا پرتاب میشدند. فضاپیماهای آپولو نیز از فضاپیماهای پروژههای پیشین بزرگتر بودند. این فضاپیماها شامل دو بخش اصلی گردونه فرماندهی/خدمات (CSM) و گردونه ماهنشین (LM) میشد و تنها گردونه فرماندهی (CM) فضانوردان را به زمین بازمیگرداند.
آپولو ۸، دومین مأموریت سرنشیندار آپولو بود که فضانوردان برای نخستینبار در دسامبر ۱۹۶۸، پیرامون ماه پروازکردند. اندکی پی از آن، شوروی یک فضاپیمای بدونسرنشین را پیرامون ماه فرستادهبود. دو مأموریت اتصال و پهلوگیری که برای فرود بر ماه لازمبود، انجامگرفت و سرانجام، آپولو ۱۱ بهشکل موفقیتآمیز در ژوئیه ۱۹۶۹ بر ماه فرودآمد.
نیل آرمسترانگ، نخستیننفر و باز آلدرین، دومین کسی بود که بر ماه گامنهاد؛ در حالی که، مایکل کالینز برای بازگرداندن این دو فضانورد به زمین، در گردونه فرماندهی منتظر فضانوردان ماند. پس از آن، شش مأموریت بعدی آپولو بهجز آپولو ۱۳ بهشکل موفقیتآمیز بر ماه فرودآمدند. واپسین مأموریت این پروژه، آپولو ۱۷ بود که در دسامبر ۱۹۷۲ بر زمین نشست. در طول این شش مإموریت، دوازده مرد بر روی ماه پیادهروی کردند. در مجموع، این پروژه تعداد زیادی از دادههای علمی را بهدست آورد و ۳۸۱٫۷ کیلوگرم (۸۴۲ پوند) از نمونههای ماه را به زمین آورد. این پروژه، آزمایشهایی از جمله مکانیک خاک، شهابوار، لرزهشناسی، انتقال گرما، میدان مغناطیسی و باد خورشیدی را انجامداد. با گامنهادن نیل آرمسترانگ بر ماه، رقابت فضایی بهسود ناسا بهپایان رسید.
آپولو نقش مهمی را در پروازهای فضایی انسان ایفاکرد. این پروژه مأموریتهای سرنشینداری را فراتر از مدار نزدیک زمین فرستاد و انسان را بر یک جرم آسمانی فرودآورد. آپولو ۸ نخستین فضاپیمای سرنشیندار آپولو بود که پیرامون ماه چرخید. آپولو ۱۷ نیز واپسین مأموریت آپولو بود که فضانوردان آن روی ماه پیادهروی کردند و واپسین مأموریت سرنشیندار فراتر از مدار نزدیک زمین محسوب میشود. این پروژه پیشرفتهای زیادی را در زمینههای مختلف پرتاب موشک و پرواز فضایی سرنشیندار از جمله اویونیک، مخابرات و رایانه بهبار آورد. آپولو علاقهٔ بسیاری از افراد را در زمینههای فنی و مهندسی و بسیاری از امکانات فیزیکی و توسعهٔ ماشینآلات برانگیخت. بسیاری از اشیاء و آثار کشفشده توسط این پروژه را در مکانهای مختلف سراسر جهان، بهویژه در موزه ملی هوافضای اسمیتسونین بهنمایش گذاشتهاند.
پروژه اسکایلب (۱۹۷۹–۱۹۶۵)
[ویرایش]اسکایلب نخستین و تنها ایستگاه فضایی طراحیشدهٔ مستقل ناسا است. ناسا از طراحی اسکایلب دو هدف را دنبال میکرد: قصد داشت ثابتکند که انسان میتواند مدتی طولانی در فضا زندگی و کارکند و براساس مشاهدات خود، دانش ستارهشناسی خورشیدی فراتر از زمین را گستردهتر کند. اسکایلب موفقیتآمیز بود اما در همهٔ جهات با مشکلات اولیهٔ مکانیکی روبهرو بود. این ایستگاه فضایی توسط موشک ساترن ۵ در تاریخ ۱۴ مه ۱۹۷۳ از پایگاه فضایی کندی بهسوی فضا پرتابشد.[۴][۵]
پیت کنراد، پائول ویتز و جو کروین نخستین خدمهٔ اسکایلب بودند که ۲۸ روز را در این ایستگاه سپریکردند. آلن بین، جک لوسما و اوون گریکوت دومین خدمهٔ اسکایلب بودند که ۵۹ روز را در این ایستگاه بهسر بردند. جری کار، بیل پوگو و ادوارد گیبسون نیز سومین و واپسین خدمهٔ اسکایلب بودند که ۸۴ روز را در این ایستگاه سپریکردند. هریک از این خدمه، رکوردهای جدید مدت زمان پروازهای فضایی را شکستند اما تاکنون رکورد آنها شکسته شدهاست.[۶] زندگی روزانه در مدار یکی از مهمترین آزمایشهای اسکایلب بهشمار میرفت. مسافران این ایستگاه فضایی پس از بازگشت به زمین اظهار داشتند که زندگی روزمره در مدار بسیار عادیاست.[۷] ایستگاه فضایی خالی اسکایلب در تاریخ ۱۱ ژوئیه ۱۹۷۹ به زمین بازگشت و بقایای آن در اقیانوس هند و غرب استرالیا پراکندهشد.[۴]
پروژه آزمایشی آپولو-سایوز (۱۹۷۵–۱۹۷۲)
[ویرایش]پروژه آزمایشی آپولو–سایوز، نخستین پروژه فضایی بینالمللی محسوب میشود.[۸] در روز ۲۴ تیر ۱۳۵۴ (۱۵ ژوئیه ۱۹۷۵)، فضاپیمای سایوز-۱۹ با فرماندهی الکسی لئونوف و خلبانی والری کوباسوف به فضا پرتاب شد. به فاصله هفت ساعت و نیم، فضاپیمای آپولو ۱۸ نیز به فضا پرتاب شد. این فضاپیماها دو روز بعد در مدار زمین به هم ملحق و متصل شدند، و سه ساعت پس از اتصال، با باز شدن دریچه ارتباطی بین آنها، فضانوردان آمریکایی با کیهاننوردان روسی دست دادند و به عنوان میهمان به فضاپیمای سایوز وارد شدند. پیشبینی شده بود هنگام باز شدن دریچه بین سایوز و آپولو و دست دادن فضانوردان روسی و آمریکایی، فضاپیماها بر فراز شهر ساحلی کوچکی به نام باگنر ریجس در منطقه ساسکس در جنوب بریتانیا در پرواز باشند. اما تاخیری کوچک باعث شد این رویداد بر فراز شهر مِس در فرانسه رخ دهد.[۹]
فضاپیمای سایوز بدون مشکل خاصی طبق برنامه قبلی در تاریخ ۳۰ تیر ۱۳۵۴ (۲۱ ژوئیه ۱۹۷۵) به زمین فرود آمد. بازگشت و فرود آپولو در روز ۲ مرداد (۲۴ ژوئن) آغاز شد. در راه برگشت به خاطر اشتباه فضانوردان در مرحله آمادهسازی برای فرود، آپولو دچار مشکل جدی شد: یکی از سامانههای فضاپیما موسوم به «سامانه کنترل واکنشها» به اشتباه روشن باقی گذاشته شده بود، و همین موضوع باعث شد کابین آپولو مملو از گازهای مهلک ناشی از نشت سوخت مصرف نشده گردد. فضانوردان آپولو برخلاف کیهاننوردان روسی در هنگام بازگشت به زمین لباس فضایی نمیپوشیدند، و به همین علت ونس برند در اثر مسمومیت گاز از هوش رفت و دیک اسلیتون دچار حالت تهوع شد. با وجود این مشکل، گردونه فرمان آپولو با موفقیت در اقیانوس آرام فرود آمد، اما سه فضانورد آپولو به مدت دو هفته در بیمارستان نیروی هوایی در هاوایی بستری و قرنطینه شدند.[۱۰]
پروژه شاتلهای فضایی (۲۰۱۱–۱۹۷۲)
[ویرایش]ناسا فعالیت خود را در دهههای ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ روی شاتلهای فضایی متمرکز کرد. شاتل فضایی نوعی فضاپیما است که عمدتاً قابلیت استفادهٔ مجدد را دارد. چهار شاتل مدارگرد در سال ۱۹۸۵ ساختهشد. فضاپیمای کلمبیا نخستین شاتل فضایی بود که در تاریخ ۱۲ آوریل ۱۹۸۱، بهمناسبت بیستمین سالگرد پرواز تاریخی یوری گاگارین بهسوی فضا پرتابشد.
اجزای اصلی آن شامل هواپیمای فضایی مدارگرد بههمراه مخزن سوخت خارجی و دو موشک با سوخت جامد میشود. مخزن سوخت خارجی از شاتل بزرگتر و تنها جزء شاتل است که مجدداً مورد استفاده قرار نمیگیرد. شاتل میتواند تا ارتفاعات ۶۴۳–۱۸۵ کیلومتر (۴۰۰–۱۱۵ مایل) از زمین فاصلهبگیرد و اجناسی با وزن حداکثر ۲۴٬۴۰۰ کیلوگرم (۵۴٬۰۰۰ پوند) را تا مدار نزدیک زمین حملکند. مأموریتهای شاتلها میتوانند ۵ تا ۱۷ روز ادامهیابند و ۲ تا ۸ فضانورد را با خود ببرند.
۲۰ مأموریت شاتل با آزمایشگاه فضایی طی سالهای ۱۹۹۸–۱۹۹۳ با همکاری سازمان فضایی اروپا انجامگرفت. آزمایشگاه فضایی برای پروازهای مستقل مداری طراحیشدهاست. یکی دیگر از مأموریتهای معروفی که تاکنون انجام گرفتهاست، تعمیر موفق تلسکوپ فضایی هابل در سالهای ۱۹۹۰ و ۱۹۹۳ بودهاست.
در سال ۱۹۹۵، تعامل روسیه و آمریکا برای همکاری فضایی با پروژه شاتل–میر (۱۹۹۸–۱۹۹۵) از سر گرفتهشد. دو مدارگرد شاتل فضایی چلنجر در سال ۱۹۸۶ و شاتل فضایی کلمبیا در سال ۲۰۰۳ نابود شدند و ۱۴ فضانورد آنها، جانشان را از دست دادند. ناسا با ساخت فضاپیمای اندور، قطعات یدکی و یکی از مدارگردها را جایگزین قطعات استیاس-۱۰۷ کرد. برنامه شاتلهای فضایی ناسا ۱۳۵ مأموریت داشت و با فرود شاتل فضایی آتلانتیس در پایگاه فضایی کندی، در تاریخ ۲۱ ژوئیه ۲۰۱۲ بهپایان رسید. این پروژه حدود ۳۰ سال بهطول انجامید و بیش از ۳۰۰ فضانورد را به فضا فرستاد.
پروژه ایستگاه فضایی بینالمللی (۱۹۹۸–تاکنون)
[ویرایش]ایستگاه فضایی بینالمللی (ISS)، یک پروژه فضایی بینالمللی با مشارکت آزمایشگاه فضایی کیبو ژاپن، سه ایستگاه فضایی ساختهٔ اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی، فضاپیمای میر-۲ و پروژه ایستگاه فضایی آزادی آمریکا و فضاپیمای کلمبوس ساختهٔ اروپا میباشد. محدودیتهای بودجه سببشد که این پروژه در اوایل سال ۱۹۹۰ میان پنج شرکت ناسا، سازمان فضایی فدرال روسیه، آژانس کاوشهای هوافضای ژاپن، سازمان فضایی اروپا و آژانس فضایی کانادا ادغامگردد. این ایستگاه شامل گردونههای تحت فشار، خرپاهای خارجی و اجزای دیگر میباشد که توسط موشک پروتون و سایوز روسی و همچنین شاتلهای ایالات متحده آمریکا بهسوی فضا پرتاب شدهاست. این ایستگاه هماکنون در مدار نزدیک زمین قراردارد. سرهم بندی قطعات بر روی مدار از سال ۱۹۹۸ آغاز شد. در سال ۲۰۱۱ ساخت قسمت آمریکایی به پایان رسید و قسمت روسی هم تا سال ۲۰۱۶ تکمیل خواهد شد. قوانین مالکیت و استفاده از ایستگاه فضایی در معاهدات و توافقنامههای میاندولتی نوشته شدهاست. این ایستگاه فضایی به دو بخش تقسیم شدهاست: روسیه مالکیت کامل قطعه مداری روسی را در اختیار دارد و قطعه مداری آمریکایی به ناسا و شرکای بینالمللی دیگر تعلقدارد.
در مأموریتهای طولانیمدت این پروژه، خدمهٔ هیئت اعزامی بهطور معمول شش ماه را در ایستگاهها سپری میکردند. تعداد خدمهٔ ایستگاهها معمولاً سه نفر بودهاست، اما پس از فاجعهٔ شاتل فضایی کلمبیا، از ماه مه سال ۲۰۰۹، تعداد خدمه به شش نفر افزایشیافت.
هماکنون تعداد خدمه به هفت نفر افزایش یافتهاست.
Unnamed BLEO program (2010–present)
[ویرایش]پروژههای بدون سرنشین
[ویرایش]تاکنون بیش از ۱٬۰۰۰ مأموریت بدونسرنشین برای کاوش در زمین و سامانه خورشیدی طراحی شدهاست. علاوه بر کاوشگرهای فضایی، ماهوارههای ارتباطی نیز توسط ناسا بهسوی فضا پرتاب شدهاند. این مأموریتها بهشکل مستقیم از سوی زمین یا توسط شاتلهای فضایی در حال چرخش بهسوی فضا پرتاب میشوند.
نخستین ماهوارهٔ بدونسرنشین ایالات متحده، اکسپلورر ۱ نامداشت که ساخت آن در اوایل رقابت فضایی بهسوی فضا آغازگردید. این ماهواره در ژانویه ۱۹۵۸، دو ماه پس از ماهوارهٔ روسی اسپوتنیک-۱ بهسوی فضا پرتابکرد. پروژه اکسپلورر بر روی زمین و خورشید، اندازهگیری میدان مغناطیسی و بادهای خورشیدی تمرکز کردهاست. مأموریتهای اخیر زمین بیشتر مربوط به پروژه اکسپلورر و تلسکوپ فضایی هابل است.
ناسا حداقل چهار پروژه بدونسرنشین را برای بخش درونی سامانه خورشیدی درنظر گرفتهاست. مارینر برای نخستینبار در دهههای ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ سیارات ناهید، مریخ و عطارد را مشاهدهکرد. کاوشگرهای مارینر موفقیتهای زیادی را در پی داشتند. مارینر ۲ برای نخستینبار بر فراز سیاره به پرواز
درآمد، مارینر ۴ برای نخستینبار تصاویری از سیارهای دیگر بهدست آورد، مارینر ۹ نخستین مدارگرد سیارهای بود و مارینر ۱۰ برای نخستینبار کمک جاذبهای را تمرینکرد. در این روش، ماهواره با استفاده از گرانش و سرعت سیارات دیگر به مقصد خود میرسد.
وایکینگ ۱ برای نخستینبار در سال ۱۹۷۶ بر روی مریخ فرودآمد. بیستسال بعد، کاوشگری بهنام مریخ پتفایندر باری دیگر بر مریخ فرودآمد. پایونیر ۱۰ برای نخستینبار در سال ۱۹۷۳ گامی فراتر از مریخ گذاشت و از سیارهٔ مشتری بازدیدکرد. بیش از ۲۰ سال بعد، کاوشگری بهنام فضاپیمای گالیله به هواکره مشتری فرستادهشد؛ این کاوشگر نخستین فضاپیمایی بود که به هواکره مشتری فرستادهشد. پایونیر ۱۱ برای نخستینبار در سال ۱۹۷۹ از زحل بازدیدکرد. وویجر ۲ نیز نخستین و تنها کاوشگری است که از اورانوس بازدید کردهاست. پایونیر ۱۱ و وویجر ۲ به ترتیب در سالهای ۱۹۸۶ و ۱۹۸۹ از نپتون بازدیدکردند. پایونیر ۱۰ نخستین کاوشگری بود که در سال ۱۹۸۳ سامانه خورشیدی را ترککرد. پایونیر ۱۰ برای مدتی دورترین فضاپیمای زمینی بودهاست، اما تاکنون وویجر ۱ و ۲ از آن پیشی گرفتهاند.
پایونیر ۱۰ و ۱۱ و وویجر ۱ و ۲ حامل این پیامبودند که در فضا، زندگی فرازمینی وجوددارد. مشکل اصلی سفرهای دور فضایی، ارتباطات است. بهعنوان مثال، حدود ۳ ساعت طول میکشد که ناسا یک سیگنال رادیویی را به فضاپیمای نیوهورایزنز که در راه پلوتو است، برساند. تماس با پایونیر ۱۰ در سال ۲۰۰۳ قطعشد و این فضاپیما در فضا گمشد. هردو فضاپیمای وویجر همچنان به کار خود در مرزهای بیرونی سامانه خورشیدی و فضای میانستارهای و کشف آنها ادامه میدهند.
در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۱، آزمایشگاه علمی مریخ مأموریت موفقیتآمیزی را برای فرود بر روی مریخ طراحیکرد. مریخنورد کنجکاوی در تاریخ ۶ اوت ۲۰۱۲، بهشکل موفقیتآمیز بر روی مریخ فرودآمد و در حال حاضر شروع به جستجوی مدارک و شواهدی برای زندگی گذشته و حال بر روی مریخ کردهاست.
فعالیتهای اخیر و برنامهریزی
[ویرایش]فضاپیماهای ناسا معمولاً برای بررسی مریخ و زحل و مطالعات انجامشده بر زمین و خورشید ساخته میشوند. از دیگر مأموریتهای فضاپیماهای این سازمان میتوان به فضاپیمای مسنجر (برای عطارد)، نیوهورایزنز برای (مشتری، پلوتو و فراتر از آن) و فضاپیمای داون (برای کمربند سیارکی) اشارهنمود. یکی از بزرگترین اهداف ناسا، کشف فضای فراتر از کمربند سیارکی است، از جمله پایونیر و وویجر که به فضای فراتر از پلوتو راه یافتهاند و مدارگرد گالیله (۲۰۰۳–۱۹۸۹)، کاسینی-هویگنس (۱۹۹۷–تاکنون) و جونو (۲۰۱۱–تاکنون) که از غولهای گازی بازدید کردهاند.
نیوهورایزنز یکی از مأموریتهایی است که در سال ۲۰۰۶ برای رسیدن به پلوتو بهسوی فضا پرتابشد و هماکنون در راه پلوتو است و در سال ۲۰۱۵ به این سیاره خواهدرسید. این کاوشگر با کمک جاذبهای سیارهٔ مشتری در سال ۲۰۰۷، برخی از ماههای این سیاره را بررسیکرد و ابزارهایی را در طول پرواز با دستور ناسا آزمایشکرد. فضاپیمای ماون بهعنوان بخشی از پروژه پیشگامان مریخ برای مطالعهٔ هواکره مریخ پیشگام شدهاست.
در ۴ دسامبر ۲۰۰۶، ناسا اعلامکرد که پروژه پایگاه دائمی ماه را برنامهریزی کردهاست. هدف این پروژه، ساخت پایگاهی تا سال ۲۰۲۰ یا ۲۰۲۴ در ماه بودهاست. آن یک پایگاه کاملاً کاربردی برای خدمهٔ پرواز و جایی برای بهرهبرداری از منابع بودهاست. با این حال، در سال ۲۰۰۹، کمیته آگوستین این پروژه را ناپایدار دانست. در سال ۲۰۱۰، رئیسجمهور باراک اوباما، برخی از پروژههای موجود از جمله پروژه پایگاه دائمی ماه را متوقفکرد و گفت که ناسا باید بر روی مأموریتهای سرنشیندار به سیارکها و مریخ و همچنین گسترش پیشتیبانی از ایستگاههای فضایی بینالمللی تمرکزکند.
در سپتامبر ۲۰۱۱، ناسا اعلامکرد که پروژه پرتاب سیستم فضایی را بهمنظور توسعهٔ وسایل نقلیهٔ حامل انسان و بارهای سنگین آغاز خواهدکرد. پرتاب سیستم فضایی میتواند وسایل نقلیه چندکاره حامل انسان و سایر عناصر را به ماه، سیارکهای نزدیک زمین و مریخ پرتابکند. وسایل نقلیه چندکاره حامل انسان برای آزمایش پرتاب موشک سنگین بدونسرنشین دلتا ۵ در اواخر سال ۲۰۱۳ برنامهریزی شدهاست.
در تاریخ ۶ اوت ۲۰۱۲، ناسا مریخنورد کنجکاوی را بر روی مریخ فرودآورد. در ۲۷ اوت ۲۰۱۲، مدیر کنونی ناسا، چارلز بولدن، برای نخستینبار صدای ضبطشدهٔ خود را با استفاده از قابلیت پخش مریخنورد کنجکاوی بر روی مریخ پخشکرد:
« | درود. من چارلز بولدن هستم، مدیر ناسا، با شما از راه قابلیت پخش مریخنورد کنجکاوی سخن میگویم، که در حال حاضر بر روی مریخ است. از آغاز پیدایش ما، حس کنجکاوی بشریت، ما را به رهبری درمورد جستجوی زندگی جدید برگزیدهاست ... امکانات جدید در فراسوی افق. من میخواهم به مردان و زنان خانوادهٔ خودمان، ناسا و همچنین شرکای تجاری و سازمانهای دولتی سراسر جهان شادباش بگویم؛ زیرا ما گامی فراتر از مریخ نهادیم. این دستاورد فوقالعادهای است. فرود مریخنورد در مریخ آساننیست - دیگران تلاش کردهاند - اما تنها آمریکا بهطور کامل موفق بودهاست. ما در حال سرمایهگذاری هستیم ... ما امیدواریم که با استفاده از دانش خود بتوانیم دهانهٔ گیل را مشاهده، تجزیه و تحلیلکنیم. درمورد امکان زندگی در مریخ و همچنین امکانات گذشته و آینده سیارهٔ خود به ما بگویید. کنجکاوی مزایایی را به زمین خواهدآورد و الهامبخش نسل جدیدی از دانشمندان و کاشفان خواهدبود، آن ما را برای یک مأموریت بشری در آیندهای نه چندان دور آماده کردهاست. با سپاس از شما. | » |
پژوهشهای علمی
[ویرایش]پزشکی در فضا
[ویرایش]سوراخ لایه اوزون
[ویرایش]ازن (O3)، یک مولکول نسبتاً ناپایدار است که از سهاتم اکسیژن (O) تشکیل شدهاست. لایه اوزون از تجمع این مولکولها پدید آمدهاست. اگرچه این لایه بخش کوچکی از هواکره زمین را دربرمیگیرد، اما بسیار مهم است و سبب ادامهٔ زندگی بر روی زمین میشود. بیشتر اوزون در استراتوسفر (لایهای بهاندازه ۱۰ تا ۴۰ کیلومتر بالاتر از ما) قرارگرفتهاست. اوزون با جذب پرتوی فرابنفش زیانآور خورشید، مانع آسیبرسیدن به لایههای پایینی میشود و مانند یک سپر عمل میکند. با از بینرفتن این لایه باارزش، زندگی بر روی زمین بهپایان میرسد.[۱۱]
نگرانی از پدیده زیستمحیطی سوراخ لایه اوزون در سال ۱۹۸۰، منجر به امضای یک پیماننامه قوی بینالمللی میان دانشمندان ناسا و سازمان ملی اقیانوسی و جوی، برای تنظیم اوزون هواکره شد. سوراخ لایه اوزون در سال ۲۰۰۶ بسیار بزرگشد و تنها بیش از یازده مایل مربع از قطب جنوب را پوشش میداد.[۱۲] هرسال، لایه نگهبان اوزون بر روی قطب جنوب کاهش مییابد. دادههای ماهوارهای ناسا در ۱۳ سپتامبر نشانداد که اندازه لایه اوزون به حداکثر ۹٫۷ میلیون مایل مربع رسیدهاست که فقط میتواند قارهای به وسعت آمریکای شمالی را بپوشاند. دانشمندی جوان بهنام پائول نیومن در مرکز پروازهای فضایی گودارد گفتهاست:«مساحت سوراخ اوزون با ۱۵ سال گذشته مقایسهشدهاست. میزان سوراخی این سال بسیار بزرگ بودهاست، در حالی که در سال ۱۹۷۰، چیزی بهنام سوراخ لایه اوزون وجودنداشت.»[۱۳]
دانشمندان عقیدهدارند که سوراخ اوزون در سال ۲۰۵۰ بهکلی نابود میشود و اوزون بهحالت پیش از سال ۱۹۸۰ بازمیگردد. اما ابزارهای ماهوارهای نشانگر این هستند که لایه اوزون فقط تا ۲۰ سال آینده تداومدارد.[۱۲]
تبخیر نمک
[ویرایش]تبخیر نمک مجموعه حوضچههای تبخیر نمک اردن در جنوب دریای مرده نسبت به دوازده سال گذشته، بهمیزان چشمگیری افزایش یافتهاست. حاشیهٔ غربی حوضچههای نمک، نشانگر مرز میان اردن و اسرائیل است. در ماه اوت سال ۱۹۸۹، خدمهٔ شاتل فضایی اس-تی-اس ۲۸ از این منطقه عکسگرفتند و متوجهشدند که توسعهٔ شمالی وجودندارد و حوضچههای نمک چندضلعی بزرگ، در بخشهای شمالغربی و شمالشرقی تقسیم نشدهاند.
زمینشناسی
[ویرایش]رهبری
[ویرایش]مدیر بالاترین مقام ناسا است که توسط رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا به مجلس سنا معرفی میشود. ستاد ناسا در واشینگتن، دی. سی. قراردارد.[۱۴] توماس کیت گلنان نخستین مدیر ناسا بود که مدیریت او در ناسا بهطور رسمی از ۱ اکتبر ۱۹۵۸ آغازگردید. او با جذب ۸۰۰۰ کارمند، بودجه سالانه ۱۰۰ میلیون دلار آمریکا و ۳ آزمایشگاه پژوهشی (مرکز پژوهشی لانگلی، مرکز پژوهشی ایمز و مرکز پژوهشی پیشرانه پرواز لوئیس)، عملیات ناسا را آغازکرد.[۱۵]
برخی از مدیران ناسا مانند ریچارد ترالی، فضانورد پیشین ناسا نیز بودهاند. ریچارد ترالی تا به حال آزمایشهای فرود را انجام دادهاست و با استیاس-۲ و استیاس-۱ پرواز کردهاست. او از ۱۴ مه ۱۹۸۹ تا ۳۱ مارس ۱۹۹۲ مدیر ناسا بودهاست.[۱۶]
چارلز بولدن و لری گارور، مدیر و معاون مدیر کنونی ناسا توسط رئیسجمهور کنونی ایالات متحده، باراک اوباما معرفیشدند و با تأیید مجلس سنای ایالات متحده، در تاریخ ۱۷ ژوئیه ۲۰۰۹ به مقامهای مدیریت و معاون مدیریت ناسا منصوبشدند.[۱۷][۱۸]
امکانات
[ویرایش]بودجه
[ویرایش]جستارهای وابسته
[ویرایش]یادداشت
[ویرایش]پانویس
[ویرایش]- ↑ "Sputnik and the Creation of NASA: A Personal Perspective" (به انگلیسی). NASA. Retrieved 26 November 2012.
- ↑ "Supplemental military construction authorization (Air Force).: Hearings, Eighty-fifth Congress, second session, on H.R. 9739" (به انگلیسی). 21 to 24 January 1958. Retrieved 28 November 2012.
((cite web))
: Check date values in:|تاریخ=
(help) - ↑ "President Eisenhower authorizes creation of NASA" (به انگلیسی). History.com. Retrieved 28 November 2012.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ "Skylab" (به انگلیسی). NASA. Retrieved 26 November 2012.
- ↑ "Skylab Operations Summary" (به انگلیسی). NASA. Retrieved 26 November 2012.
- ↑ "Part I - The History of Skylab" (به انگلیسی). NASA. Retrieved 26 November 2012.
- ↑ "Part II - Life on Skylab" (به انگلیسی). NASA. Retrieved 26 November 2012.
- ↑ "Apollo-Soyuz Test Project" (به انگلیسی). NASA. Retrieved 26 November 2012.
- ↑ "17 July - Rendezvous" (به انگلیسی). NASA. Retrieved 26 November 2012.
- ↑ "Apollo (ASTP)" (به انگلیسی). astronautix.com. Retrieved 26 November 2012.
- ↑ "Earth Observatory: Ozone Feature" (به انگلیسی). NASA. Retrieved 3 December 2012.
- ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ "From Discovery, To Solution, To Evolution: Observing Earth's Ozone Layer" (به انگلیسی). NASA. Retrieved 3 December 2012.
- ↑ "The Ozone Resource Page" (به انگلیسی). NASA. Retrieved 3 December 2012.
- ↑ Shouse, Mary (9 July 2009). "Welcome to NASA Headquarters" (به انگلیسی).
((cite web))
:|access-date=
requires|url=
(help); Missing or empty|url=
(help); Unknown parameter|=
ignored (help) - ↑ "T. Keith Glennan biography" (به انگلیسی). NASA. 4 August 2006. Retrieved 28 November 2012.
- ↑ "Richard H. Truly" (به انگلیسی). NASA. Retrieved 28 November 2012.
- ↑ "Charles F. Bolden, Jr., NASA Administrator (July 17, 2009 - present)" (به انگلیسی). NASA. Retrieved 28 November 2012.
- ↑ "Lori B. Garver, NASA Deputy Administrator" (به انگلیسی). NASA. Retrieved 28 November 2012.
منابع
[ویرایش]پیوند به بیرون
[ویرایش]Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.