چیچن ایتزا

میراث جهانی یونسکو
نمای ال‌کاستیلو از شرق
مکان	مکزیک
معیار ثبت	فرهنگی: i, ii, iii
شمارهٔ ثبت	۴۸۳
تاریخ ثبت	۱۹۸۸ (جلسه ۱۲ام)
در خطر؟	خیر

چیچن ایتزا (‎/tʃiːˈtʃɛn iːˈtsɑː/‎ chee-CHEN eet-SAH, اسپانیایی: Chichén Itzá‎ ،([tʃiˈtʃen iˈtsa]اثری باستانی از تمدن مایا است که در کشور مکزیک واقع شده‌است. کلمه چیچن ایتزا به معنی «در کنار دهانه چاه ایتزا» است که خود «ایتزا» احتمالاً در زبان مایاها به معنی جادو یا جادویی بوده‌است. این اثر جزو میراث جهانی یونسکو به‌شمار می‌رود.

در سال ۲۰۰۷ میلادی، این اثر به‌همراه ۶ اثر دیگر در یک رای‌گیری جهانی به‌عنوان یکی از عجایب هفتگانه جدید معرفی شدند. بسیاری از باستان‌شناسان معتقدند چیچن ایتزا در حدود هزار سال پیش پایتخت یکی از پادشاهان مایاها به نام «تاپیلتزین چه کوئتزالکوتل» بوده‌است. کاربرد این معبد تقدیم قربانی به خدای باران مایاها، چاک، بوده‌است. قربانی کردن انسان نیز در این معبد معمول بوده و بقایای انسان‌های قربانی شده نیز در معبد یافت شده است.^[۱][۲]

محوطه چیچن ایتزا شامل چندین ساختمان سنگی است که قبلاً به‌عنوان قصر، معبد، حمام، مغازه و غیره به کار می‌رفته‌اند. قسمت‌های مهم آن عبارتند از:

• El Castillo (قلعه)
  • مهم‌ترین اثر این مجموعه، El Castillo (قلعه) است که عبارتست از هرمی پلکانی که از هر چهار طرف دارای پله‌هایی تا بالای هرم است. این معبد، متعلق به خدای آسمان بوده‌است.
• معبد جنگجویان
• محوطه بازی
• سایر سازه‌ها
  • معابد و سازه‌های دیگری نیز در محوطه اثر تاریخی چیچن ایتزا قرار دارند. در زمین‌های این منطقه دو چاله بزرگ آب وجود دارد که به گمان باستان شناسان، مردم ساکن این منطقه از ٱن برای زندگی‌شان استفاده می‌کردند.

در این محوطه‌ها چندین نقش برجسته وجود دارد که بسیاری از آنها تقریباً به شکل حلقه‌اند و به‌وسیلهٔ مردمی فاقد ابزار فلزی کنده شده‌اند. در دیوارهای شهر قطعات بزرگی از سنگ با اشکال نامشخص وجود دارد که آنقدر دقیق بریده شده‌اند که کاملاً به هم جفت می‌شوند به طوریکه جایی برای عبور یک تیغه کارد بین آنها نمی‌ماند.

سراسرنمایی از معبد رزمندگان در چیچن ایتزا، مکزیک.

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Chichen Itza». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۴ فوریه ۲۰۱۱.
• واتسن، لیال (۱۳۸۹). فوق طبیعت. ترجمهٔ شهریاربحرانی، احمدارژمند. انتشارات امیرکبیر.

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ چیچن ایتزا موجود است.

• https://samentour.com/chichen-itza-one-of-the-wonders-of-the-world/ چیچن ایتزا یکی از عجایب [۷]گانه جهان. ثامن تور

ن ب و میراث جهانی یونسکو در مکزیک
شمال غرب	Archaeological Zone of Paquimé, Casas Grandes El Pinacate y Gran Desierto de Altar Biosphere Reserve Islands and Protected Areas of the خلیج کالیفرنیا۱ Rock Paintings of Sierra de San Francisco Whale Sanctuary of El Vizcaino
North Central	Camino Real de Tierra Adentro Franciscan Missions in the Sierra Gorda of Querétaro مرکز تاریخی زاکاتکاس ٬زاکاتکاس Historic Monuments Zone of کرتارو سیتی شهرک تاریخی گوآناخوآتو سیتی and Adjacent Mines Protected town of سان میگل د آلنده and the Sanctuary of Jesús Nazareno de Atotonilco
غرب	Agave Landscape and Ancient Industrial Facilities of Tequila جزایر رویلیاخیخدو مرکز تاریخی مورلیا، میچوآکان بیمارستان کابانیاس جزایر و محدوده حفاظت شده خلیج کالیفرنیا۱ ذخیره‌گاه زیست‌کره پروانه شهریار۱
شرق	Earliest 16th-century Monasteries on the slopes of Popocatépetl۱ Pre-Hispanic City of El Tajín مرکز تاریخی پوئبلا سیتی Historic Monuments Zone of تلاکوتالپا
جنوب غرب	مرکز تاریخی اوآخاکا د خوارز و Archaeological Site of Monte Albán Prehistoric Caves of Yagul and Mitla in the Central Valley of Oaxaca Pre-Hispanic City and National Park of پالنکه
South Central	Archaeological Monuments Zone of شوچیکالکو Aqueduct of Padre Tembleque Hydraulic System Central University City Campus of the UNAM Earliest 16th-century Monasteries on the slopes of Popocatépetl۱ Camino Real de Tierra Adentro Historic Centres of Mexico City and Xochimilco خانه لویس باراگان ذخیره‌گاه زیست‌کره پروانه شهریار۱ Tehuacán-Cuicatlán Valley Pre-Hispanic City of تئوتیئواکان
جنوب شرق	شهر باستانی مایا Calakmul, Campeche Historic Fortified Town of کامپچه، کامپچه شهر پیشاتاریخ چیچن ایتزا Sian Ka'an Pre-Hispanic Town of اوکسمال
1 Shared by more than one ایالت‌های مکزیک