واستک
مردم واستِک (به اسپانیایی: Pueblo huasteco) یا مردم تِئِنِک (به زبان واستک: Téenek) ملتی بومی در ساکن کشور مکزیک امروزی هستند. این مردم حدود ۶۶٬۰۰۰ نفر جمعیت دارند. بیشتر مردم واستک در ایالتهای سان لوئیس پوتوسی و وراکروز، در شرق-مرکز مکزیک سکونت دارند. مردم واستک به زبان «واستک» یا «تِئِنِک» تکلم می‌کنند. با وجود همسایگی مردم واستک با مردم ناوا (آزتک) و تاریخ آنان در ارتباط سیاسی اجتماعی عمیق با مردم ناوا، و تحت حاکمیت امپراتوری ناواتل زبان آزتک، مردم واستک در اصل یکی از اقوام مایا هستند و زبان واستک از خانوادهٔ زبان مایایی می‌باشد. این مردم حدود ۱۲۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، از سایر اقوام مایا در جنوب کشور مکزیک و گواتمالای امروزی جدا شده و به منطقهٔ مرکزی مکزیک کوچ کردند.
در طول تاریخ، مردم واستک تمدنی مستقل و خودمختار در همسایگی طوایف ناوا داشتند. اما در سال ۱۴۵۰ میلادی مغلوب امپراتوری آزتک با مرکزیت تنوچتیتلان (مکزیکوسیتی) شدند و در سال ۱۵۳۰ سرزمین‌هایشان به دست اسپانیایی‌ها فتح شد.[۱] از آن زمان به بعد، مذهب این مردم مسیحی کاتولیک است، زبان آنها به رسم‌الخط لاتین اسپانیایی نوشته شده، و زبان و فرهنگ آنان تحت تأثیر گستردهٔ فرهنگ و زبان اسپانیایی قرار گرفته است.
نام «واستِک»، نام این ملت در زبان اسپانیایی است که خود گرفته شده از نام این ملت در زبان ناواتل می‌باشد. نام این مردم در زبان ناواتل، «کوئشتِکاتل» (cuextécatl) می‌باشد. نام مردم واستِک در زبان مادری خویش، «تِئِنِک» (Téenek) می‌باشد.
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ Ariel de Vidas, A. 2003. "Ethnicidad y cosmologia: La construccion cultural de la diferencia entre los teenek (huaxtecos) de Veracruz", in UNAM, Estudios de Cultura Maya. Vol. 23
| دوران پیشاکلمبی سرخپوستان | ||||
|---|---|---|---|---|
| آمریکاها | سرخپوستان دیرین • پیشینه ژنتیکی بومیان قاره آمریکا • باستان‌شناسی قاره آمریکا • سرخ‌پوست | |||
| آمریکای شمالی | تاریخ حوادث ساکنان بومی قاره آمریکا • چیچیمکا • فرهنگ هوپول • تمدن می‌سی‌سی‌پی • | |||
| آمریکای مرکزی | گاه‌نگاری آمریکای مرکزی – فرهنگ کاپاچا – چولولا – کوکله پیشاکلمبی – فرهنگ اپی-اولمک – مردم هواستک – ایزاپا – میکستک – اولمک – پیپیل – کلپا – گورهای صخره ای غرب مکزیک – فرهنگ تئوچیتلان – دولت تاراسکان – تئوتیهواکان – فرهنگ تلاتیلکو – تولتک – توتوناک – عصر کلاسیک وراکروز – زوچیپالا – زاپوتک | |||
| آمریکای جنوبی | بومیان آمریکای جنوبی – دوره های فرهنگی پرو – کانیاری – تمدن چاچاپویا – تمدن چاناسی – تمدن چاوین – چیمو – ال آبرا – تمدن آبی موند – فرهنگ باستانی لاس وگاس – تمدن لیما – لاتولیتا – مانتینیو-گوانکاویلکا – ماپوچه – موچه – تمدن مولو – موئیسکا – تمدن نارینیو – تمدن نازکا – تمدن نورته چیکو – تمدن کیمبایا – سن آگوستین , هوئیلا – شوار – تمدن سیکان – تائینوها – تایرونا – تیاهواناکو – تیرادنترو – تمدن بالدیبیا – تمدن واری | |||
| آزتک‌ها | قوم مایا | امپراتوری اینکا (تمدن اینکا) | ||
| زبان | زبان ناهواتل | زبان مایایی | کچوآ | |
| نگارش | خط آزتکی | خط مایایی | کیپو | |
| دین | دین آزتک | دین مایا | دین اینکا | |
| اساطیر | اساطیر آزتک | اساطیر مایا | اساطیر اینکا | |
| تقویم | تقویم آزتک | تقویم مایا | ||
| جامعه | جامعه آزتک | جامعه مایا | جامعه اینکا | |
| پیدایش | چینامپا | معماری مایاها | معماری اینکاها (سیستم راه‌های اینکاها) کشاورزی اینکا | |
| تاریخ | تاریخ آزتک | تاریخ امپراتوری اینکا | ||
| مردم | مونته‌زومای یکم مونته‌زومای دوم کوئیتلاهواک کوائوهتموک |
کینیچ جاناب پاکال اواکساکلاجوم اوباه کاویل جاساو چان کاویل یکم |
مانکو کاپاک پاچاکوتک آتاهوالپا مانکو اینکا | |
| اشغال | شکست آزتک از اسپانیا (ارنان کورتس) |
فتح یوکاتان توسط اسپانیا (فرانسیسکو دِ مونتخو) فتح گواتمالا توسط اسپانیا (پدرو دِ آلوارو) |
شکست اینکا از اسپانیا (فرانسیسکو پیزارو) | |
| جستارهای وابسته | ||||
| – مبادلات کلمبیایی – نگارش در آمریکای مرکزی – آشپزی سرخپوستان – سفالگری سرخپوستان – پیشینه جمعیتی بومیان آمریکا – هنر پیشاکلمبی – نقاشی در آمریکای باستان | ||||
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
