قیچی
قِیچی یا (فارسی:دوکارد[۱]) ابزاری است که به وسیله آن پارچه، کاغذ، مو و اشیاء دیگر را می‌برند و دارای دو شاخه بُرنده است که از وسط به یکدیگر وصل شده‌اند. قیچی معمولاً ابزاری آهنی و مرکب از دو تیغه بُرنده است که به واسطه میخ یا پیچی آن دو تیغه روی هم قرار می‌گیرند و هر چیز جامدی را به کمک آن می‌برند.
قیچی از ترکیب دو نوع ماشین ساده یعنی گُوِه و اهرم تشکیل می‌شود.
نام‌های اصیل فارسی آن دوکارد، گاز و ناخن‌پیرای بوده که مدِتی با نام عربی مقراض و در دورهٔ جدید در ایران با نام ترکی قیچی (در اصل قیچا) نامیده می‌شود. البته برخی ریشهٔ این واژه را قی‌چین یعنی ابزاری که قی شمع را می‌چیند دانسته‌اند.[۲]
امروزه به خاطر کاربرد روستایی آن، واژهٔ دوکارد تنها برای اشاره به قیچی پشم‌چین به‌کار می‌رود.[۳] در اصطلاح خیاطان خرده‌پارچه‌هایی را که خیاط پس از بُرش لباس از پارچه جدا می‌کند و دیگر قابل استفاده نیست «دَم‌قیچی» می‌نامند. حالت فعلی از نام‌واژه قیچی به کمک فعل‌های کردن و زدن درست می‌شود. در کل قیچی یکی از پرکارترین وسایل در زندگی روزمره ماست.[۲]
انواع
[ویرایش]
انواع قیچی به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند:
- قیچی‌های خانگی: این نوع قیچی‌ها تیغه‌هایی با طول کوچک‌تر از ۱۵ سانتیمتر دارند و دسته‌های آن‌ها نیز همین اندازه‌است و جاانگشتی‌های تقریباً‌هم‌پهنا دارد. قیچی‌های سلمانی و آشپزخانه از این نوع هستند.
- قیچی‌های کار: این نوع قیچی‌ها تیغه‌هایی بلندتر از ۱۵ سانتیمتر دارند و معمولاً سوراخ جاانگشتی یکی از دسته‌های آن‌ها گشادتر است و برای چند انگشت جا دارد در حالی‌که دستهٔ دیگر آن‌ها سوراخی یک‌انگشتی دارد. قیچی‌های باغبانی و صنعتی (آهنبری) از این نوع هستند.[۴]
انواع قیچی به‌طور کل این‌ها هستند: قیچی سلمانی - قیچی خیاطی - قیچی آشپزخانه - قیچی فرش - قیچی پانسمان - قیچی باغبانی - قیچی برقی - قیچی خودتیز - قیچی ورق‌بر - قیچی پشم‌زنی - قیچی خیاطی و …
با این حال، اگر قیچی در این میان نبود زندگی برای انسان بسیار دشوار می‌شد
پیشینه
[ویرایش]
قیچی به احتمال زیاد در حدود سال ۱۵۰۰ پیش از میلاد در مصر باستان اختراع شد.[۵] در خاورمیانه، قیچی از ۳ تا ۴ هزار سال پیش به کار می‌رفته‌است.
نگارخانه
[ویرایش]
منابع
[ویرایش]
لغتنامهٔ دهخدا، سرواژه‌های قیچی و مقراض. با استفاده از: آنندراج و ناظم‌الاطباء.
- ↑ https://vajehyab.com/amid/%D8%AF%D9%88%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AF?q=%D8%AF%D9%88%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AF. پارامتر
|عنوان= یا |title=ناموجود یا خالی (کمک) - ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ فرهنگ فارسی معنی بایگانی‌شده در ۲۳ اکتبر ۲۰۲۱ توسط Wayback Machine، سرواژهٔ قیچی
- ↑ آموزش و پرورش فنی و حرفه‌ای تهران بایگانی‌شده در ۲۳ دسامبر ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine، بازدید: ۳ اکتبر ۲۰۰۸.
- ↑ ویکی‌پدیای انگلیسی.
- ↑ قیچی را چه کسانی اختراع کردند؟ بایگانی‌شده در ۳ مارس ۲۰۲۱ توسط Wayback Machine، (به انگلیسی)، بازدید: ۳ اکتیر ۲۰۰۸.
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
