شوره سر
| شورهٔ سر | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | Pityriasis capitis, pityriasis sicca[۱] |
 | |
| تصویر میکروسکوپی شورهٔ سر انسان | |
| تخصص | پوست‌شناسی |
| نشانه‌ها | خارش و پوسته‌پوسته شدن پوست سر[۲][۱] |
| دورهٔ معمول آغاز | بلوغ[۱] |
| علت | عوامل ژنتیکی و محیطی[۱] |
| روش تشخیص | مبنی بر علائم[۳] |
| تشخیص افتراقی | پسوریازیس، درماتیت، کچلی قارچی سر[۲][۱] |
| دارو | کرم قارچ (کتوکونازول)، سالیسیلیک اسید[۲][۱] |
| فراوانی | حدود ۵۰٪ از بزرگسالان[۱] |
| طبقه‌بندی و منابع بیرونی | |
شورهٔ سر عارضه‌ای پوستی است که عمدتاً بر پوست سر تأثیر می‌گذارد.[۱] علائم آن شامل پوسته‌پوسته شدن سر و گاهی احساس خارش خفیف می‌شوند.[۱][۲] این عارضه می‌تواند منجر به مشکلات اجتماعی یا عزت نفس شود.[۴] نوع شدیدتری از شورهٔ سر که دربرگیرندهٔ التهاب پوست است، با نام درماتیت سبوره‌ای شناخته می‌شود.[۱]
علت ایجاد شورهٔ سر مشخص نیست، اما اعتقاد بر این است که تعدادی از عوامل ژنتیکی و محیطی در ایجاد آن نقش دارند؛[۱] این عارضه می‌تواند در زمستان بدتر شود.[۵] رعایت ناکافی بهداشت دلیل ایجاد شورهٔ سر نیست،[۶][۷] و مکانیسم اساسی به رشد بیش از حد سلول‌های پوست بستگی دارد.[۵] تشخیص این عارضه از روی علائم است.[۳]
هیچ روش درمان قطعی برای شورهٔ سر وجود ندارد.[۸] کرم ضد قارچ مانند کتوکونازول، یا عامل کراتولیتیک سالیسیلیک اسید می‌تواند برای بهبود وضعیت استفاده شود.[۱][۲] نیمی از بزرگسالان تحت تأثیر شورهٔ سر قرار دارند و مردان به مراتب بیشتر از زنان دچار این عارضه می‌شوند.[۱] علاوه بر این، مردم در همهٔ نقاط جهان تحت تأثیر شورهٔ سر قرار می‌گیرند.[۱] زمان آغاز شورهٔ سر معمولاً در دورهٔ بلوغ است و پس از ۵۰ سالگی کمتر می‌شود.[۱]
انواع شوره سر
[ویرایش]شوره سر به دو شکل خشک یا چرب بروز می‌کند.
شورهٔ خشک
[ویرایش]این دست از شوره‌ها قابل دیدن و به شکل لایه‌هایی از پوست سر می‌باشند. بیشتر آنها در فرق سر پدیدار می‌شوند. سفید، مسطح، و به آسانی جدا شونده هستند. بیشتر کسانی که به این نوع شوره دچار می‌شوند موهای خشکی دارند. در بیشتر موارد سبب خارش آزار دهنده‌ای می‌شوند و خاراندن آن، روند افزایش و تکثیرشان را تندتر می‌کند. همچنین خارش آنها سبب ملتهب شدن پوست سر و تلاش بیشتر پوست برای نوسازی و در نتیجه افزایش شوره می‌شود.
شورهٔ چرب
[ویرایش]ذرات کوچکتر، گردتر و کمی زرد رنگ هستند. به صورت ذرات چربی به پوست سر چسبیده و جدا کردن آنها سخت‌تر و باعث زخم‌شدن می‌شود. سبب احساس خارش زیادی می‌شوند و اغلب نشانی از ریزش مو می‌باشند و با توجه به این نکته از خارش سر در شوره چرب باید اکیداً پرهیز شود. در کل ان ذرات زردرنگ و چرب هستند و به پوسته سر چسبیده‌اند. و در بسیاری موارد از زیر پوست سر ایجاد می‌شوند و چاره اش استفاده از پمادهایی مثل ویتامین ا و تتراساکلین است تا خشک شده و جدا گردد
علت‌شناسی
[ویرایش]در ایجاد شوره سر علتهای مختلفی می‌توانند دخالت کنند ولی نوع خشک یا چرب آن بستگی به نوع پوست بیمار دارد. از دلیل‌های اصلی ایجاد شوره می‌تواند:
- اختلال در سیستم هورمونی[۹]
- تغذیه نامناسب و ناهماهنگ[۱۰]
- مصرف دخانیات
- استرس به‌ویژه در دوره‌های مداوم و شدید[۱۱]
- کامل نبودن شستشوی سر و باقی‌ماندن مواد شوینده روی پوست سر
- نوعی قارچ به نام مالاسزیا فورفور
- بیماری‌های زمینه‌ای: افراد مبتلا به بیماری پارکینسون و برخی از بیماری‌های عصبی دیگر مستعد ابتلا به شورهٔ سر و درماتیت سبورئیک هستند. یک مطالعه نشان داد که بین ۳۰ تا ۸۳ درصد از افراد مبتلا به ایدز در مقایسه با ۳ تا ۵ درصد در جمعیت عمومی دچار درماتیت سبورئیک هستند. بیماران مبتلا به حمله قلبی یا سکته مغزی و کسانی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند نیز ممکن است مستعد ابتلا به شورهٔ سر باشند.
درمان
[ویرایش]
در درمان شوره سر علاوه بر راه‌حلهای دارویی و استفاده از شامپوهای ویژه ضد شوره (Anti Dandruff) مانند پیریتیون زینک و سلنیوم سولفاید و کتوکنازول می‌توان از روشهای مراقبت پوست نیز استفاده نمود.
- پرهیز از خارش پوست سر
- ماساژ پوست سر و استفاده از فشار پخش شدهٔ دوش آب در هنگام شستشو
- استفاده از آب با گرمای مناسب برای شستشوی سر
- خشک کردن موی سر بدون استفاده از خشک کن و در صورت استفاده با دمای پائین
- بهداشت سر و عوض کردن دائم روکش بالش خواب
- عدم استعمال دخانیات در صورت امکان
- استفاده از شامپوی ملایم و مناسب با توجه به پوست سر (از نظر خشکی یا چرب بودن)
- در طی سال‌های گذشته روشهای مختلفی با عنوان «طب سنتی» برای درمان انوع بیماری‌ها از جمله شوره سر تبلیغ و رایج شده است اما این روش‌ها فاقد پایه علمی و پژوهشی می‌باشد و در بسیاری موارد نتیجه وارون (معکوس) به دنبال خواهد داشت بنابراین پیشنهاد می‌شود برای درمان هر بیماری با مطالعه دقیق یافته‌ها و پژوهش‌های علمی از مدرن‌ترین روشهای درمان بهره‌گیری نمایید.
- نکته مهم در شوره سر اینکه در صورت طولانی مدت شدن مشاهدهٔ شوره سر باید آن را جدی گرفته و به پزشک مراجعه کرد زیرا پوست سر در این شرایط می‌تواند میزبان بسیاری از باکتریها و قارچها شود.
منابع
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰۰ ۱٫۰۱ ۱٫۰۲ ۱٫۰۳ ۱٫۰۴ ۱٫۰۵ ۱٫۰۶ ۱٫۰۷ ۱٫۰۸ ۱٫۰۹ ۱٫۱۰ ۱٫۱۱ ۱٫۱۲ ۱٫۱۳ ۱٫۱۴ Tucker D, Masood S (August 2021). "Seborrheic Dermatitis". StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing. PMID 31869171.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ "Dandruff". nhs.uk (به انگلیسی). 18 October 2017. Archived from the original on 1 January 2020. Retrieved 1 January 2020.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ "Patient education: Seborrheic dermatitis (including dandruff and cradle cap) (Beyond the Basics)". www.uptodate.com. Archived from the original on 1 January 2020. Retrieved 1 January 2020.
- ↑ Grimalt R (December 2007). "A practical guide to scalp disorders". The Journal of Investigative Dermatology. Symposium Proceedings. 12 (2): 10–14. doi:10.1038/sj.jidsymp.5650048. PMID 18004290.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ Ranganathan S, Mukhopadhyay T (2010). "Dandruff: the most commercially exploited skin disease". Indian Journal of Dermatology. 55 (2): 130–134. doi:10.4103/0019-5154.62734. PMC 2887514. PMID 20606879.
- ↑ Dandruff بایگانی‌شده در ۱ ژانویه ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine. سرویس سلامت ملی
- ↑ "Dandruff: How to treat". American Academy of Dermatology. Archived from the original on March 29, 2023. Retrieved 20 October 2017.
- ↑ Turkington C, Dover JS (2007). The Encyclopedia of Skin and Skin Disorders (Third ed.). Facts On File, Inc. p. 100. ISBN 978-0-8160-6403-8. Archived from the original on 19 May 2016.
- ↑ https://www.eghtesadonline.com/بخش-سلامت-84/334426-علت-شوره-سر-چیست
- ↑ جلالی، امیررضا (۲۰۲۲-۱۱-۲۹). «مهم‌ترین روشهای درمان شوره سر در طب نوین و طب سنتی». ارمغان طبیعت آسارا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۰۶.
- ↑ https://www.isna.ir/news/93112916048/اصلی-ترین-علت-شوره-سر
- Journal of Dermatology : Dandruff The most commercially exploited skin disease
- tout pratique : comment plus avoir de pellicules
!Doctissimo : Stop aux pellicules #
- دانشنامه رشد : شوره سر
- جام‌جم آنلاین : پیشگیری و درمان شوره سر
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
