وسط گل شقایق شاخدار (Glaucium corniculatum). در سرده شقایق وسط گل شاخدار است.

وسط گل خشخاش زراعی (Papaver rhoeas). در سرده خشخاش وسط گل پهن است.

گل شقایق، لاله داغدار^[۱] یا لاله خودروی^[۲] گیاهی خودرو و وحشی با گل‌هایی به رنگ سرخ با چهار گلبرگ و شمار زیادی پرچم است.^[۳] علی‌اکبر دهخدا این گل را لاله خوانده که در عربی، شقایق و در انگلیسی، پاپی^[۴] خوانده می‌شود.^[۵] شقایق در فرهنگ ایرانی به تیره، زیرتیره و گونهٔ مشخصی از شقایقیان گفته نمی‌شود و تنها، نامی کلّی برای اشاره به گل‌های علفی و سرخ‌رنگ بهاریِ شقایقیان بوده‌است.

دانه‌های شقایق می‌توانند صدها سال به صورت نهفته و غیرفعال باقی بمانند تا هنگامی که شرایط مساعدی پیدا کنند و رویش خود را از سر بگیرند.^[۶]

در سال ۱۸۰۴ فردریش زرتورنر، داروساز آلمانی، خشخاش گل شقایق را جدا کرد تا از آن داروی ضد درد مرفین را بسازد. او در آغاز این دارو را «مورفیوم» نامید که از نام مورفئوس، خدای خواب و رؤیا در اساطیر یونان باستان گرفته شده بود. استقبال از این دارو در آن هنگام چنان زیاد شد که در سراسر لندن بساط تریاک‌کشی پا گرفت.^[۶]

در جنگ جهانی اول با آغاز بهار گرم سال ۱۹۱۵ مزرعهٔ فلاندر در نزدیکی ایپر، درغرب بلژیک تبدیل به دشتی زیبا گل‌های شقایق شود. این منظره به اندازه‌ای چشم‌نواز بود که یکی از نیروهای کانادایی، سرهنگ‌دوم جان‌مک‌کری شعری به نام در دشت فلاندرز در وصف آن سرود. اکنون شقایق نماد همه کسانی است که در جنگ می‌جنگند و جان می‌بازند.^[۶]

شقایق نعمانی قرمز (Anemone) پُر پرچم است. برگ‌های آن دارای بریدگی عمیق و اغلب سه قسمتی یا سه برگچه‌ای‌است.

شقایق (سرده) (Glaucium) به آن سرده شقایق شاخدار هم گفته می‌شود، یک سرده از تیره شقایقیان، پُر پرچم است. نوع خودرو دارای ۴ تا ۶ گلبرگ است. دارای دو کاسبرگ است که هنگام شکفتن گل می‌ریزد.

لاله، (Tulipa) تمامی انواع خودروی لالهٔ قرمز تنها ۶ پرچم و ۶ گلپوش دارند. برگ‌های لاله کشیده و بدون دندانه هستند.

خشخاش (سرده) (Papaver) هم یک سرده از از تیره شقایقیان است.

بر پایه پژوهش کازیمیرسکی نزد ایرانیان هر گل که گلبرگ‌های آن به رنگ خون و وسط آن سیاه باشد بنام لاله یا شقایق خوانده می‌شده‌است. ولی بیشتر tulipe را شقایق نعمانی نامیده‌اند. سه گل لاله، شقایق، و شقایق نعمانی گیاهان کاملاً متفاوتی هستند. اما گونه‌هایی از این سه گیاه که دارای گل‌هایی قرمز رنگ همراه با لکه‌ای سیاه در مرکز گل هستند بسیار به یکدیگر شباهت دارند. مترجمان اروپایی شعرای شرقی شقایق نعمانی را anemone (آنِمون) ترجمه کرده‌اند و یکی دانستن این گیاه با شقایق و همچنین لاله خطاست؛ زیرا سردهٔ شقایق (نام علمی: Papaver) متعلق به تیرهٔ کوکناریان یا شقایقیان (نام علمی: papaverces) است در صورتی که شقایق نعمانی به تیرهٔ آلاله (نام علمی: Ranunculus) تعلق دارد.^[۷]

در ادبیات فارسی، قلب سیاه‌رنگ شقایق، به «داغ» تشبیه شده که از هجران و دوری یار به وجود آمده‌است.^[۸] حافظ می‌گوید:

در غرب، پس از نبرد سنگر به سنگری که در کنار مزارع شقایق فلاندر در جنگ جهانی اول رخ داد و شعری که جان مک‌کری به نام در دشت فلاندرز سروده، شقایق تبدیل به نماد سربازانی شده که در طول جنگ کشته شده‌اند.

کسایی.

از تیغ مردان حقایق زمین رنگ شقایق گرفت. (ترجمهٔ تاریخ یمینی ص ۲۷۳).

شقایق سنگ را بتخانه کرده

صبا جعد چمن را شانه کرده.

نظامی.

چو شاپور آمد آنجا سبزه نو بود

ریاحین را شقایق پیشرو بود.

نظامی.

بنفشه با شقایق در مناجات

فلک می‌گفت فی التأخیر آفات.

نظامی.

گیا خود همان قدر دارد که هست

وگر در میان شقایق نشست.

(بوستان).

خواب از خمار بادهٔ نوشین بامداد

بر بستر شقایق خودروی خوشتر است.

سعدی.

گل بوستان رویت چو شقایق است لیکن

چه کنم به سرخ‌رویی که دلی سیاه داری.

سعدی.

بر برگ گل به خون شقایق نوشته‌اند

کانکس که پخته شد می چون ارغوان گرفت

حافظ.

بر برگ گل به خون شقایق نوشته‌اند

ما آن شقایقیم که با داغ زاده‌ایم

حمید سبزواری.

داغ شقایق‌های پرپر گشته دارم

هفتاد و دو پاکیزه پیکر کشته دارم

افسوس گلهای به غارت رفته از باغ

اندوه یاران به خون آغشته دارم

• هروئین
• در دشت فلاندرز
• مرفین
• خشخاش زراعی
• نماد شقایق

• معین، محمد (۱۳۵۷). «شقایق». فرهنگ فارسی. ج. دوم و سوم. تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر.
• ملیکوف، ایرن؛ احمدی، احمد (۱۳۴۸). «لاله داغدار؛ پژوهشی دربارهٔ معنی سمبولیک (لاله) در اشعار عرفانی ترکی و فارسی». جستارهای ادبی: ۲۷۶–۲۴۴. پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ شقایق موجود است.

ن ب و برخی از گیاهان شناخته‌ترشده ایران
گیاهان علفی	گل‌های وحشی بابونه بنفشه ریزدیس تنباکو زینتی ختمی خلر دکمه طلایی زنگوله زرد گل شقایق شیرتیغک فراموشم مکن کاکنه کلاغک گل گندم ایرانی گل گندم گل گندم گل مروارید مینای‌چمنی گل‌مریم گل مینا گل مینای چشم‌گاوی گلایول سیاه گل لاله همه‌گل گیاهان خودرو آنقوزه پنجه‌گربه پنیرک معمولی تارو ترب کوهی ترشک خارلته سنبله‌ای سیاه‌فندق سیزاب شاه‌تره شاه‌پسند شیر پنیر علف لیمو علف‌مار علف‌فرش قاصدک کاهوی خاردار کبر کنگر فرنگی کیسه‌کش گل مرواریدی گلرنگ گندنایی گیاهان خاردار بادآورد خار شتر خار مریم خارشتر ایرانی شکرتیغال شیرتیغک قرصعنه کنگر طلایی کنگر فرنگی خاردار گیاهان هرز ارزن مردابی ارزنی سبز پیچک صحرایی جگن سوروف چمن گیاهان شب‌بو شب‌بوی خیری شب‌بوی ایرانی شب‌بوی صحرایی
گیاهان خوراکی	سبزی‌ها پیازچه جعفری سبزی شوید گیاهان علوفه‌ای شبدر یونجه یونجه گیاهان خوراکی تره کوهی شنگ غازیاقی موسیر نعنائیان نعناع دشتی نعناع کوهی نعنای ارغوانی گیاهان طبی آویشن بومادران چای کوهی رازیانه کوهی روناس زالزالک علف‌گربه سوسنبر شیرین‌بیان عاقرقرحا کاسنی کنگر کنگر گاو زبان کوهی گل گاو زبان گزنه مرزنگوش گیاهان دانه‌دار خاکشیر رازیانه سیاهدانه