سونات ویولن (به انگلیسی: violin sonata، به فرانسوی: sonate pour violon) نام کلیِ هریک از قطعه‌های موسیقی در فرم سونات، ساخته‌شده در موسیقی کلاسیک، برای سازِ ویولن همراه با یک ساز شستی‌دار (عموماً پیانو) است و معمولاً از سه یا چهار موومان تشکیل شده‌است.

سونات ویولن از یک فرم سادهٔ باروک به قالبی استاندارد و پیچیده در موسیقی دورهٔ کلاسیک تکامل یافت. از موسیقی دورهٔ رمانتیک به‌بعد، برخی آهنگسازان، مرزهای این فرم را، هم نسبت به دورهٔ کلاسیک و هم از لحاظ چگونگی استفاده از سازها، متحول کرده‌اند.

در سونات‌های ویولن اولیه، یک ساز باس و هارپسیکورد، یک خط باس ساده (continuo) را با دوبرابر نواختنِ خط باس توسط هارپسیکورد تشکیل می‌داد. کار به شیوهٔ کنترپوان بود و فاقدِ فرم ثابت بود. گئورگ فیلیپ تیلمان و همچنین یوهان سباستیان باخ سونات‌های این‌چنینیِ فراوانی نوشتند. بعدها، باخ سونات‌هایی برای هارپسیکوردِ اوبلیگاتو ساخت که در آن‌ها، سازِ شستی‌دار تنها به تعقیبِ خط باس محدود نبود.

ولفگانگ آمادئوس موتسارت نقش عمده‌ای در تکاملِ سونات ویولن داشت و آثار فراوانی در این فرم نوشت؛ چنان‌که (در توسعهٔ رپرتوار سوناتای ویولن کلاسیک) دست‌کم ۳۶ سونات ویولنِ کشف‌ شده از موتسارت باقی مانده‌است. بیشترِ سونات‌های ویولنِ موتسارت دو موومان دارد که عموماً یکی از آن‌ها تند و در فرم سونات و دیگری آهسته و در قالب‌های گوناگون است. او در سونات‌های پایانی‌اش موومانِ سومی نیز به این فرم افزود که با تندای «تند» و در قالب‌های گوناگون است. چندین سونات ویولنِ موتسارت دارای یک موومان در فرم زمینهٔ موسیقایی (تِم) و واریاسیون است.

بتهوون در مجموع، ۱۰ سونات ویولن نوشت.^[۱] سونات‌های او، هم از نظر سبک و هم از لحاظ پیچیدگی، به اوجِ بلوغ و پختگی رسید. سونات شماره ۹ او، که به نام کرویتزر معروف است، از آثارِ شدیداً پیچیده و نامتعارف است. این سونات بسیار سخت‌گیرانه و استادانه تصنیف شده و اجرای آن، به‌طور معمول، ۴۰ دقیقه به‌طول می‌انجامد.^[۲]

آلفرد اشنیتکه (۱۹۳۴–۱۹۹۸)، با تکنیکِ چندسبکی، و هانس ورنر هنتسه (۱۹۲۶–۲۰۱۲) از آهنگسازان مدرنی به‌شمار می‌روند که هم تحولاتی رادیکال در شیوهٔ کلاسیکِ این فرم اِعمال کردند و هم اصلاحاتی در فن اجرای آن به دست دادند.

• ویولن
• کنسرتو ویولن
• سونات
• سونات پیانو

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Violin sonata». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۴ ژانویهٔ ۲۰۱۹.

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ سونات ویولن موجود است.

ن ب و خانوادهٔ ویولن
سازها	ویولن ویولا ویولنسل کنترباس طیف ویولن Kit violin ویولن پنج‌سیم Violino piccolo طیف آلتو ویولای پنج‌سیم ویولای عمودی ویولا پمپوزا طیف تِنور ویولن تِنور/ویولای تِنور ویولوتا ویولا پروفوندا طیف ویولنسل ویولنسل پنج‌سیم ویولن باریتون چلو دا اسپالا چِلونه ویولنسل طیف باس ویولن باس ویولونه اکتوباس
بخش‌ها	Bass bar آرشه پل Chinrest Endpin F-hole رودسته Frog Scroll Shoulder rest Sound post سیم‌گیر چنگک کوک
تکنیک‌ها	آرشه Arco کُل لِنیو Down bow Up bow Martelé پورتاتو اسپیکاتو ترِمولو آرپِژ Artificial harmonic Double stop Fingering باریولاژ پیتزیکاتو اسکورداتورا ویبراتو
گروه‌ها و ژانرها	کوارتت زهی تریوی زهی پنج‌نوازی زهی شش‌نوازی زهی هشت‌نوازی زهی کنسرتو ویولن کنسرتو ویولا کنسرتو ویولنسل کنسرتو کنترباس سونات ویولن سونات ویولا سونات ویولنسل Carnatic music
سایر	فیزیک ویولن تاریخ ویولن کلوفان ویولن استرادیواریوس String section Violin lutherie Violin musical styles هشت‌نوازی ویولن