عباس رسام ارژنگی (زاده ۱۲۷۱ خورشیدی، تبریز ـ درگذشته ۱۳۵۴) نقاش دریافتگرای ایرانی بود. او در خانواده‌ای با پیشینۀ هنری به دنیا آمد و نسب وی به آقا میرک نقاش بزرگ عهد صفویه می‌رسید؛^[۱] او و برادر بزرگترش، میرمصور ارژنگی نقش کلیدی در آموزش هنر در تبریز ایفا کردند. فرزند وی فرهاد ارژنگی در عرصه هنری فعالیت داشت. یکی از معروف‌ترین نقاشی‌های وی «آزادسازی آذربایجان» نام دارد که به میمنت بازپس‌گیری منطقه آذربایجان توسط ارتش ایران و سقوط پیشه‌وری و فرقه دموکرات کشیده شده‌است.

رسام ارژنگی از جمله نخستین هنرمندان ایرانی است که با تأثیر از هنر امپرسیونیسم روسی، به ارائه این هنر در ایران پرداخت. او به همراه هنرمندانی چون حبیب محمدی از جمله ایرانیان ساکن روسیه و قفقاز بودند که پس از تحصیل در روسیه و بازگشت به ایران، در تبریز ساکن شدند و با تأسیس هنرستان هنرهای زیبا میرک به آموزش روش‌های خود به شاگردان‌شان پرداختند. آن‌ها بدون پیروی از مکتب واقع‌گرایانه کمال‌الملک و شاگردان او، امپرسیونیسم روسی و بعدها رئالیسم– سوسیالیسم روسی را پیگیری کردند. هنرمندان جوان‌تری چون علی‌اصغر پتگر و عباس کاتوزیان از رسام ارژنگی تأثیر گرفتند.^[۲]

تلاش رسام ارژنگی این بود که نقاشی واقع‌گرا و نقاشی خیالی مکتب قاجار را با سبک امپرسیونیستی خود تلفیق و همراه کند. اگرچه در بسیاری از نقدهای نوشته شده دربارهٔ هنر معاصر ایران از وی نامی برده نشده‌است، اما او را می‌توان ار جمله پیشگامان آشنایی هنر ایران با مکتب‌های جدید اروپایی دانست.^[۳]