دخترک کبریت‌فروش

روی جلد دانمارکی کتاب
نویسنده(ها)	هانس کریستیان آندرسن
کشور	دانمارک
زبان	دانمارکی
گونه(های) ادبی	داستان کوتاه
تاریخ نشر	دی ۱۲۲۴

«دخترک کبریت‌فروش» (به دانمارکی: Den Lille Pige med Svovlstikkerne) نام داستان کوتاهی از نویسنده و شاعر بنام دانمارکی، هانس کریستیان آندرسن است که نخست در دسامبر ۱۸۴۵^[۱] به چاپ رسید. این داستان دربارهٔ دخترک کبریت‌فروش فقیری است که در سرمای منجمدکنندهٔ شب سال نو سعی دارد تا کبریت‌هایش را به مردمی که مشغول خرید هستند، بفروشد اما کسی به او توجهی نمی‌کند و او که در پایان شب یکه و تنها در خیابان باقی مانده‌است، با روشن کردن تک‌تک کبریت‌ها و دیدن رویاهایش در نور آن‌ها در گوشهٔ خیابان از سرما جان می‌سپارد.

همچنین اقتباس‌هایی در قالب فیلم‌های پویانمایی و یک فیلم تلویزیونی موزیکال^[۲] از این داستان صورت گرفته‌است.

در شب سال نو، دخترکی فقیر و ژنده‌پوش که از شدت سرما به خود می‌پیچد سعی دارد تا کبریت‌هایش را به مردمی که برای خرید سال نو آمده‌اند بفروشد اما کسی توجهی به او نمی‌کند. پدر دخترک او را تهدید کرده که اگر تمام کبریت‌هایش را به فروش نرساند حق بازگشت به خانه را ندارد و اکنون که شب سربرآورده و خیابان‌ها خالی از مردمی شده که در کنار آتش گرم خانه‌هایشان مشغول جشن گرفتن سال جدید هستند، او تک و تنها با کبریت‌هایی که به فروش نرفته‌اند باقی‌مانده و جرأت بازگشت به خانه را ندارد.

سرما بیداد می‌کند و دخترک درگوشه‌ای پناه می‌گیرد و برای گرم کردن خود شروع به روشن کردن کبریت‌هایش می‌کند. در نور کبریت‌ها، او صحنه‌های دلپذیری همچون درخت کریسمس و شام سال نو را می‌بیند. سپس سرش را رو به آسمان گرفته و شهابی را می‌بیند و به یاد مادربزرگ درگذشته‌اش می‌افتد که به او گفته بود این ستاره‌ها نشانگر مرگ کسی هستند. با یاد مادربزرگش، دخترک کبریت دیگری را روشن می‌کند و در نور آن مادربزرگش را می‌بیند. دخترک تا آنجا که می‌تواند تمام کبریت‌هایش را یکی پس از دیگری روشن می‌کند تا مادربزرگش که تنها کسی بوده که دخترک را دوست داشته و به او محبت می‌کرده بیشتر در کنارش باقی بماند. دخترک می‌میرد و مادربزرگش روح او را با خود به بهشت می‌برد.

صبح روز بعد، مردم پیکر بی‌جان دخترک را، با گونه‌هایی سرخ و لبخندی بر لب در کنار کبریت‌های سوخته‌اش در گوشهٔ خیابان پیدا می‌کنند. مرگ او آن‌ها را اندوهگین ساخته و می‌گویند که او برای گرم کردن خودش این کبریت‌ها را آتش زده‌است، اما چیزی که نمی‌دانند این است که دخترک در نور شعلهٔ این کبریت‌ها چه مناظر دلپذیری را دیده‌است و چگونه آغاز سال نو را در کنار مادربزرگش جشن گرفته‌است.

این داستان که پر از احساسات انسانی یک دختر بچه می‌باشد در ایران بسیار مورد استقبال قرار گرفت و تبدیل به یکی از پربیننده‌ترین برنامه کودک در ایران شد. در همین راستا یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی محسن صرامی دلیل دوباره مطرح شدن این فیلم را جنبش فکری دخترک ولاشان دانست. لازم است ذکر شود این جنبش فکری بزرگ‌ترین گروه‌های فیسبوکی و وبلاگ نویسی ایران موسوم به درد و دل دخترک را دارند.^[۳][۴][۵]

دخترک کبریت‌فروش (マッチ売りの少女) اقتباس عروسکی این اثر مربوط به سال ۱۹۶۷ کشور ژاپن است که به فارسی دوبله و در دهه شصت و هفتاد بارها از تلویزیون ایران پخش شد.

• «دخترک کبریت فروش (قصه کودک ۲۵)». سایت کودکان دات اوآرجی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ دسامبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۳ دسامبر ۲۰۰۹.
• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «The Little Match Girl». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۳ دسامبر ۲۰۰۹.

ن ب و هانس کریستیان آندرسن
کتابشناسی
مجموعه‌ها	Fairy Tales Told for Children (1835–1837) • Fairy Tales Told for Children (1838–1841) • افسانه‌ها
داستان‌های کوتاه	The Angel (1843) • Blockhead Hans (1855) • The Elf Mound (1845) • لباس جدید پادشاه (۱۸۳۷) • The Fir-Tree (1844) • صندوق پرنده (۱۸۳۹) • The Galoshes of Fortune (1838) • The Garden of Paradise (1839) • The Goblin and the Grocer (1852) • گنج طلایی (۱۸۶۵) • دوشیزه یخی (۱۸۶۱) • Little Claus and Big Claus (1835) • دخترک کبریت‌فروش (۱۸۴۵) • پری دریایی کوچولو (۱۸۳۷) • The Most Incredible Thing (1870) • The Nightingale (1843) • Ole Lukøje (1841) • شاهزاده و نخود (۱۸۳۵) • کفش قرمزی (۱۸۴۵) • سایه (۱۸۴۷) • The Shepherdess and the Chimney Sweep (1845) • ملکه برفی (۱۸۴۴) • The Snowman (1861) • The Steadfast Tin Soldier (1838) • داستان یک مادر (۱۸۴۷) • The Sweethearts; or, The Top and the Ball (1843) • The Swineherd (1841) • The Tallow Candle (1820s) • قوری (۱۸۶۳) • بندانگشتی (۱۸۳۵) • جعبه فندک (۱۸۳۵) • جوجه‌اردک زشت (۱۸۴۳) • What the Old Man Does is Always Right (1861) • The Wild Swans (1838)
رمان‌ها	The Improvisatore • The Two Baronesses
کارهای الگوگرفته از زندگی و کارهای آندرسن	هانس کریستین اندرسن (۱۹۵۲) • The Daydreamer (۱۹۶۶) • The World of Hans Christian Andersen (۱۹۶۸) • داستان‌های اندرسن (۱۹۷۱) • The Fairytaler (۲۰۰۲–۲۰۰۳) • Hans Christian Andersen: My Life as a Fairytale (مینی‌سریال ۲۰۰۳) • اندرسن جوان (سریال ۲۰۰۵)
مرتبط	Hans Christian Andersen Museum • Pleated Christmas hearts • روز جهانی کتاب کودک • جایزه هانس کریستیان آندرسن • Hans Christian Andersen Literature Award