حد (منطق)
حد در منطق به معنی تعریف چیزی به ذاتیات است[۱][۲]یا به عبارت دیگر مرکّب از جنس و فصل است به طوری که جنس و فصل به حمل ذاتی «به طریق ماهو» بر محدود حمل شوند.[۳]مثل تعریف انسان به حیوان ناطق.[۱]یا ساعت به ماشین زمان نما
انواع حد
[ویرایش]حد تام
[ویرایش]به حدی که مشتمل بر همه ذاتیاتِ چیزی که در پی تعرف آن هستیم باشد، حد تام می‌گویند.[۲] حد تام بوسیلهٔ جنس قریب و فصل قریب است[۱] مثلاً در تعریف جسم می‌گوییم «جوهر ذو ابعاد ثلاثة» که «جوهر» جنس قریب و «ذو ابعاد ثلاثة» فصل قریب آن است.[۲]حد تام تمام ماهیت و حقیقت چیزی را بیان می‌کند بنابراین، ذاتیات را دربردارد و به همین دلیل، کاملترین و بهترین نوع تعریف است.[۴]
حد ناقص
[ویرایش]به حدی که مشتمل بر همه ذاتیات نباشد، حد ناقص می‌گویند.[۲] حد ناقص بوسیلهٔ فصل قریب وجنس بعید است.[۱] مثلاً در تعریف انسان بگوییم «جسم ناطق» یا «جنس نامی ناطق».[۲] که در اینجا جسم جنس بعید و ناطق فصل قریب است. یا در تعریف ساعت بگوییم «جسم زمان نما».
منابع
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ لغت نامه دهخدا
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ http://wikifeqh.ir/تعریف_(منطق)
- ↑ http://wikifeqh.ir/حد_در_فلسفه
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ فوریه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۵ فوریه ۲۰۲۰.
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
